Tarım destekleri 3 yıllık açıklanaca

Tarım destekleri 3 yıllık açıklanacaqk

Yeni yılda “Milli Tarım Politikası” uygulamaya başlanacak. Yeni politika ile bitkisel üretim,hayvancılık ve tarım desteklerinde önemli değişiklikler olacak.
Hayvancılıkta bölge bazlı destekleme uygulamasına geçiliyor. Bunun için “Mera Hayvancılığı Yetiştiricilik Bölgesi”,”Damızlık Düve Üretim Merkezleri” , ” Damızlık-Koç Teke Üretim Merkezleri”, ” Damızlık Manda Üretim Merkezleri” belirlenerek açıklandı. Destekler bu bölgelere göre verilecek.
Bitkisel üretim ve tarım desteklerinde ise, 1 Ocak 2017’de uygulamaya girecek “Havza Bazlı Destekleme Modeli” ile ilçe bazında destekler verilecek.
Mevcut uygulamada;17 üründe kilogram bazında destekleme primi ödeniyor. Çok sayıda destek kalemi var ve her biri için çiftçi ayrı başvuru dosyası hazırlayarak destek alabiliyor. Çiftçi, desteğin ne zaman ödeneceğini önceden bilemiyor.Belli aralıklarla hesabına para yatırılıyor, yatırılan paranın hangi döneme,hangi ürüne ait olduğunu takip edemiyor.
Mevcut uygulamaya bakıldığında tarım desteklerinde bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu kabul etmek gerekiyor. Sadece desteklenecek ürün ve destekleme biçiminde değil, 2006’da kabul edilen Tarım Yasası’na göre Gayri safi Yurtiçi Hasıla’nın en az yüzde 1’i kadar destek ödenmesi gerekiyor. Ne yazık ki, yasa çıkalı 10 yıl oldu. Bu 10 yılda çiftçiye yasanın öngördüğü desteğin yarısı ancak ödeniyor. Madem uymayacaktınız yasaya niye böyle bir madde yazdınız?
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının hazırladığı ve 1 Ocak 2017’den itibaren uygulanacak Milli Tarım Politikası ile stratejik ve arz açığı olan tarım ürünleri ihtiyacının öncelikle ülke kaynaklarından karşılanması amaçlanıyor.Hangi ürünün hangi havzada ve ne kadar üretileceğini belirlemek için “Havza Modeli” uygulanması öngörülüyor. Bu uygulama ile planlı üretime geçilmesi, verim ve kalite artışı sağlanarak çiftçinin rekabet gücünün artırılması isteniyor.
Çiftçi ekim yapmadan destekleri bilecek
Bu amaçla, üretimle ilişkili olarak alan bazlı destekleme sistemine geçilerek kontrol ve denetim kolaylığı sağlanacak.Destekler sadeleştirilecek.Daha da önemlisi tarım destekleri 3 yıllık planlanacak ve açıklanacak.
Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu, 2017 üretim yılı tarım destekleri ile ilgili çalışmaları yaparken aynı zamanda 2018 ve 2019 üretim yılı destekleri üzerinde de çalışarak 3 yıllık bir destekleme paketi hazırlayacak. Hedef, 2017’de 3 yıl boyunca uygulanacak destekleri açıklamak. Çiftçi, 3 yıl boyunca hangi ürüne ne kadar destek alacağını bilerek buna göre üretime karar verecek.
Eğer gerçekleştirilebilirse, ülke tarımı için önemli bir adım olacak. Çünkü, bugüne kadarki uygulamada çiftçi ekim yaptıktan sonra tarım destekleri açıklanıyor. Dolayısıyla desteklerin üretim planlamasına bir etkisi,yönlendirmesi olmuyor. Daha önce defalarca yazdığımız gibi, Avrupa Birliği’nde tarım destekleme bütçesi 3 yıllık yapılıyor. Amerika Birleşik Devletleri 5 yıllık Tarım Kanunu ile destekleme oranlarını belirliyor. Türkiye’nin de en azından 3 yıllık bir zaman dilimi için verilecek destekleri açıklaması, üretim planlaması ve çiftçinin ekim yapmadan ne üreteceğine karar vermesi açısından önemli bir uygulama olacaktır.
Mazot desteği ürün bazında verilecek
Çiftçilerin en çok merak ettiği desteklerden birisi yüzde 50 mazot desteği.Bu konuda bakanlık çalışmalarını sürdürüyor. Daha önce de yazdığımız gibi her ürün için kullanılacak mazot miktarı belirlenecek ve ortalama bir değer üzerinden mazot desteği verilecek. Çiftçinin aldığı mazotun faturası üzerinden değil dekar başına ortalama kullanılan mazota göre ödeme yapılacak. 2016 ürün yılında olduğu gibi gübre ve mazot desteğinin birlikte ödenmesi de tartışılıyor.
Tarım desteklerinin ödenmesinde de uygulama değişiyor.2017’den başlamak üzere tarım destekleri bahar ve güz dönemi olmak üzere iki kez yapılacak. Üretici her ürün,her destek için ayrı ayrı başvurmak yerine tek bir başvuru ile iki taksitte desteğini alabilecek.
21 ürüne havza desteği
Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında 19 ürünün destekleneceği açıklanmıştı. Ancak daha sonra iki ürün daha eklendi ve toplamda 21 ürün desteklenecek. Bu 21 üründen buğday, arpa, çavdar, çeltik, dane mısır, tritikale, yulaf, mercimek, nohut, kuru fasulye, pamuk, soya, yağlık ayçiçeği, kanola, aspir, çay ve zeytinyağına yıllardır fark ödemesi(destekleme primi) ödeniyor. Fındıkta ise alan bazlı olarak dekar başına destek veriliyor. Yem bitkileri de uzun yıllardan beri destekleme kapsamında. Patates ve soğan ise havza modeli kapsamında ilk kez desteklenecek.
Yem bitkileri kapsamında desteklenecek ürünler ise şöyle belirlendi: yonca, korunga, fiğ, Macar fiği,burçak,mürdümük,sorgum,,Sudan otu,hayvan pancarı,yem şalgamı,yem bezelyesi,yem baklası, İskenderiye üçgülü,İtalyan çimi, mısır(silaj), yeşil ot olarak çavdar,yulaf,tritikale,buğday ve arpa. Ayrıca, sorgum, Sudan otu melezi yapay çayır mera olarak desteklenecek.
Özetle, 2017’de tarım politikalarında önemli değişiklikler olacak.Desteklerin 3 yıllık bir dönem için açıklanması bekleniyor. Üreticiye toplam 12.8 milyar liralık bir destek ödemesi iki taksitte yapılacak. Çiftçilerin,üreticilerin bu yeni döneme uygun olarak üretimlerini yönlendirmeleri gerekiyor. Bakanlık birimlerinin de zaman yitirmeden yeni uygulamaları çiftçilere anlatmalarında fayda var.
Tarım Destekleri(Milyar TL)
YIL DESTEK
2013 8.7
2014 9.1
2015 10.0
2016 * 11.6
2017 ** 12.8
* Yılsonu miktarı
** Bütçede öngörülen
Kaynak: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Tarım’da 2016 üretim yılında çiftçiye ödenecek destekler belirlendi. 2016 tarım destekleri | Gübre ve Mazot Desteği, Hayvancılık destekleri, Fark Ödemesi(Prim) Sertifikalı tohum ve fidan destekleri
Resmi Gazete’nin 5 Mayıs 2016 tarihli sayısında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı’na göre 2016 tarım destekleri şöyle:

1- Gübre ve Mazot Desteği: 2016 Yılı Çiftçi Kayıt Sistemine dâhil olan çiftçilere dekar başına 11 lira mazot ve gübre desteği verilecek.

2- Fark Ödemesi(Prim): Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında belirlenen havzalarda, 2016 yılı ürünü; yağlık ayçiçeği, kütlü pamuk, soya fasulyesi, kanola, aspir, dane mısır, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, çeltik, kuru fasulye, nohut ve mercimek ürünlerinde tarımsal veriler ve uydu görüntüleri, zeytinyağında tarımsal veriler kullanılarak belirlenecek olan verim değerlerine göre, pamukta yurt içinde üretilip sertifıkalandırılan tohumları kullanma şartı aranarak, destekleme ödemesi yapılacak. Kilo başına yapılacak prim destekleri şöyle:

Yağlık ayçiçeği: 40 kuruş. Sözleşmeli üretim yapanlara 6 kuruş ilave destek ödenecek.

Kütlü Pamuk: 75 kuruş

Soya Fasulyesi: 60 kuruş.Sözleşmeli üretim yapana ilave 3 kuruş.

Kanola: 50 kuruş,sözleşmeli üretim yapanlara ilave 4 kuruş.

Aspir:55 kuruş sözleşmeli üretime ilave 9 kuruş.

Dane mısır: 2 kuruş

Buğday,Arpa,Yulaf,Çavdar,Tritikale: 5 kuruş

Çeltik:10 kuruş

Kuru fasulye,nohut ve mercimek: 30 kuruş

Zeytinyağı: 80 kuruş

Çay:13 kuruş

3- Hayvancılık destekleri:

Hayvancılık desteklerinde temel destek buzağı üzerinden verilecek.Programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri buzağı ve malak başına 350 lira, soy kütüğüne kayıtlı buzağı ve malak başına 500 lira ödenecek. Döl kontrolü kapsamında testlerini tamamlamış boğaların buzağılarına ilave 50 lira ödenecek.

Çiğ süt: Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından ödenecek prim belirlenecek. Sözleşmeli üretim yapmayanlara prim ödenmeyecek. Çiğ sütü, süt tozuna dönüştüren üreticiler de desteklemeden yararlanacak.

Besi hayvanı desteği: Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı, yurt içinde doğmuş, besi süresini tamamlamış erkek sığırların (manda dâhil), mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren, sözleşmeli besicilik yapan yetiştiricilere 1 -300 baş arası kestirdikleri hayvan başına 200 lira destek verilecek.

Çoban desteği: Küçükbaş hayvancılık yapanlara, 250 ve üzeri(koyun-keçi) anaç hayvan varlığına sahip iseler yılda bir kez 5 bin lira çoban desteği verilecek.

Koyun-Keçi: Damızlık koyun ve keçi yetiştiricilerine, damızlık koyun ve keçi birliklerine üye, hayvanları kayıt sistemine kayıtlı üreticilere hayvan başına 25 lira ödenecek. Tiftik keçisi yetiştiricilerine, elde ettikleri tiftiği Tiftik ve Yapağı Tarım Satış Kooperatiflerine, Damızlık koyun ve keçi birliklerine satanlara kilo başına 22 lira destek ödemesi yapılacak.

Arı Desteği: Arı Yetiştiricileri Birliği’ne üye yetiştiricilere kovan başına 10 lira destek ödenecek.

Yem Bitkileri Desteği: Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı arazileri üzerinde kaba yem üretmek amacıyla yem bitkileri eken üreticilere, yapay çayır mera için üretim yaptıkları ilk yıl, çok yıllık yem bitkilerinden yonca için 4 yıl ve korunga için 3 yıl süreyle, tek yıllık yem bitkileri ekilişlerinde ise üretim yaptıkları yıl için dekar başına destekleme ödemesi yapılacak.

Yonca: Sulu alanda üretim yapanlara dekar başına yılda 60 lira, kuru alanda yonca üretenlere dekar başına yıllık 35 lira destek ödenecek.

Korunga: Dekar başına yıllık 35 lira ödenecek.

Tek yıllık yem bitkileri: Dekar başına 40 lira ödenecek

Silajlık tek Yıllıklar: Dekar başına 55 lira

Silajlık mısır(sulu): Dekar başına 90 lira

Silajlık mısır (kuru): Dekar başına 45 lira.

Yapay-çayır-mera: Dekar başına 150 lira

Patates siğili görülen alanlarda yem bitkisi eken çiftçilere bu desteklere ilave olarak yüzde 50 daha fazla ödeme yapılacak.

Bombus Arı Desteği: Koloni başına 60 lira.

Hastalıktan Ari İşletme Desteği: Hastalıklardan ari işletmeler için sağlık sertifikasına sahip olan süt sığırı işletmelerinde bulunan, damızlık boğalar dışındaki, altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine hayvan başına 200 lira ödeme yapılacak. Ancak, ari sığır başına ödeme birim miktarları 500 başa kadar 200 lira olacak, 501 baş ve üzeri bölümü için hayvan başına 100 lira ödenecek.Onaylı Süt Çiftliği Sertifikasına sahip olan işletmelerdeki ari işletme desteği alan tüm sığırlar için, ilave olarak hayvan başına 60 lira ödenecek.

4-Sertifikalı tohum ve fidan destekleri

Yurtiçi Sertifikalı Tohum kullananlara dekar başına yapılacak destek ödemesi şöyle:

Buğday,Arpa:8.5 Lira

Yonca,Yer fıstığı: 15 Lira

Tritikale,Yulaf,Çavdar: 6 Lira

Çeltik: 8 lira

Nohut,Kuru Fasulye,Mercimek,Soya fasulyesi: 20 lira

Susam,Kanola,Aspir: 4 Lira

Patates:80 lira

Korunga,FiğYem Bezelyesi: 10 lira

Orjinal ve üstü tohumluk kullananlara yüzde 50 daha fazla destek verilecek.

Yurtiçi Sertifikalı Fidan desteğinde dekar başına destek şöyle:

–Bodur meyve ve türleri ile bahçe tesis edenlere standart fide için dekar başına 150 Lira, sertifikalı fidan kullananlara dekara 400 lira ödeme yapılacak.

— Yarı bodur meyve ve türleri ile bahçe tesis edenlere standart fide için dekar başına 150 Lira, sertifikalı fidan kullananlara dekara 350 lira ödeme yapılacak.

— Bağ, zeytin ve diğer meyve fidanları ile bahçe tesisinde standart fidan için dekara 100 lira,sertifikalı fidan kullananlara dekara 280 Lira ödenecek.

— Aşılama ile çeşit değiştirmede sertifikalı fidan kullananlara dekar başına 250 lira ödeme yapılacak.

— Virüsten ari fidanla bahçe tesis edenlere standart fidan için dekara 50 lira, sert,fikalı fidana 100 lira ilave ödeme yapılacak.

— Sertifikalı çilek fidesi kullanarak üretim yapanlara dekar başına 350 lira destek ödenecek.

— Antepfıstığı anacı ile bahçe tesisinde standart fidan için dekara 100 lira,sertifikalı fidan kullananlara dekara 280 lira ödenecek.

— Patates siğili görülen alanlarda ve güvenlik kuşağında fidan kullanımına hem standart hem de sertifikalı fidan için dekara yüzde 50 daha fazla ödem yapılacak.

— Sanayiye yönelik fidan çeşitlerinde sertifikalı fidan ile bahçe tesisi edenler yüzde 50 hibe desteği verilecek.

— Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu için sertifikalı fidan kullanımında dekara 100 lira destek sağlanacak.
Tarım destekleri