Bilanço nasıl güzelleştirilir

Bilanço nasıl güzelleştirilir?(1)


Değerli okurlar bu yazımla size '' Bilanço makyajı '' diye bilinen , gerçeğe uygun olmayan bilanço konusunda ders verme, yol gösterme niyetinde değilim.
Sadece Vergi Usul Kanunu'nun bazı hükümlerini hatırlatacağım ki belki yardımı dokunur. Ancak , yaptığınız uygulama VUK'a uygun olsa, vergi açısından bir sorun yaratmasa bile muhasebe ve denetim prensiplerine aykırılık teşkil edebileceğini de hatırdan çıkarmamanızı rica ediyorum.

Geliri (matrahı) nasıl azaltırız? Şirketlerin sihirbaz ihtiyacı

Genelde işlerin iyi gittiği dönemlerde şirketlerin bizden istekleri:'' Bize öyle gelir kalemleri bulun ki ticari geliri artıralım ancak vergi matrahı artmasın ''. Varsa istisna, indirim gibi yasal yoları sıralarız. Bunlar yetmeyip de halen sıkıştırılmaya devam ediliyorsak, ''Sizin vergiciye değil sihirbaza ihtiyacınız var'' deriz.

İşin iyi gittiği dönemlerde veya işi iyi giden şirketlerde; ''Hızlandırılmış amortisman ayırma, ihtiyariliğin olduğu alanlarda maliyete de atılabilecek veya aktifleştirilebilecek bazı kalemleri doğrudan gider olarak dikkate alma vb yollar tavsiye ederiz.

Gideri nasıl azaltalım, geliri nasıl artıralım?

İşlerin kötü gittiği dönemlerde veya şirketlerde başta kreditörlere daha düzgün bir bilanço sunabilmek kaygısı ile ne yapabilecekleri arayışına girerler. Akla ilk gelenler;

- Yabancı para cinsinden olan borçları değerlememek,

- İkinci sık kullanılan yol, amortisman ayırmamak,

- Bir diğeri şüpheli alacak karşılığı ayırmamaktır.

Değerlemediğiniz borcu ileride öderken oluşan, daha önce ilgili döneminde kayıtlarınıza yansıtmadığınız kur farkını dönemsellik ilkesi gereği gider yazamazsınız.

Aynı şey amortismanlar için de geçerlidir. Bu sene ayırmadığınız amortismanı bir daha gider olarak dikkate alamazsınız. www.muhasebenet.net

Keza dava veya icra safhasına gelmek suretiyle şüpheli hale gelmiş alacaklarınız için sonraki senelerde karşılık ayırmaya kalktığınızda problemle karşı karşıya kalabilirisiniz. Bir kısım yargı kararlarına rağmen bakanlık dava açıldığı yılda ayrılmayan karşılığın sonraki yıllarda ayrılamayacağı görüşünde.

Tabii ki, yukarıda da bahsettiğimiz üzere bu tür yaklaşımlar vergi açısından bir sorun yaratmasa bile muhasebe ve denetim prensipleri açısından kabulü mümkün değildir.

TTK 324'e göre borca batıklık halinde izlenen yollar

Şirketleri bu tür arayışlara iten bir diğer neden Türk Ticaret Kanunu'nun 324. maddesinde düzenlenen' 'teknik iflas'' durumuna düşmektir.

Bahsi geçen madde şirketlerin yönetim kurullarına önemli görevler yüklemektedir.

Burada serdedilen görevleri zamanında yapmamış olan yönetim kurulu üyeleri, bu durumdan zarar görenlerin (örneğin alacağını tahsil edememiş alacaklıların) başvurusu üzerine şahsi mal varlıkları ile sorumlu olabileceklerdir.

1.Sermayenin yarısı karşılıksız kalmışsa

Yönetim kurulu şirketin son bilançosunda şirketin esas sermayesinin yarısının karşılıksız kaldığını fark ettiğinde derhal toplanıp durumu genel kurula bildirmek zorundadır. Diğer bir ifade ile şirketin öz sermayesi şirketin sermayesinin yarısından az ise derhal gündemi bu olan bir genel kurul düzenlemek suretiyle durum genel kurula bildirilmelidir.

2.Şirketin aciz halinde kaldığı şüphesi varsa

Şirketin varlıklarının borçlarına yetmeyeceği, borçlarını ödeyemeyeceği şüphesi uyandıran göstergeler (alacakların tahsilinde yaşanan güçlükler, bir kısım alacak ve varlıkların değersiz hale gelmesi vb) mevcutsa yönetim kurulu varlıkların satış fiyatlarını dikkate alarak derhal bir bilanço tanzim eder. Sermayenin üçte ikisi karşılıksız kaldığı (öz sermaye sermayenin üçte biri ve altında ) kaldığı takdirde yine derhal genel kurul toplanır:

Genel kurul;

- Ya sermayenin eksik kalan kısmının tamamlanmasına ,

- Ya da kalan üçte bir sermaye ile yetinilmesine karar verecektir.

Böyle bir karar alınmaz ya da genel kurul toplanmazsa şirket fesh olunmuş sayılır.

3.Şirket borca batıksa

Şirketin aktifleri şirket alacaklarını karşılamaya yetmediği takdirde yönetim kurulu durumu derhal mahkemeye bildirmek zorundadır.

Mahkeme bu durumda şirketin iflasına hükmeder. Ancak mahkeme kararı yönetim kurulu veya şirket ten alacaklı olanların talebi ve ıslahın mümkün olabileceği kanaatinin oluşması halinde tehir edebilir. Bu durumda mahkeme yed'i emin tayini ve envanter yapılmak suretiyle varlıkların tespiti gibi tedbirler alabilir.

Başladığımız bu konu ve Vergi Usul Kanunu'ndaki diğer hükümleri özetlemeye devam edeceğiz. Bizi izlemeye devam edin.

2009 EL KİTABI

SAĞLIK:

1. Çok su için.

2. Kahvaltıyı kral, öğle yemeğini prens ve akşam yemeğini de dilenci gibi yiyin.

3. Ağaçlarda ve bitkilerde yetişen yiyecekleri daha çok ve fabrikalarda üretilen yiyecekleri daha az yiyin.

4. 3 E ile yaşayın -- Energy, Enthusiasm, and Empathy (enerji,heyecan ve duygu paylaşımı).

5. Meditasyon, yoga ve dua için zaman yaratın.

6. Daha çok oyun oynayın.

7. 2008'de okuduğunuzdan daha fazla kitap okuyun.

8. Her gün en az 10 dakika sessiz olarak oturun.

9. 7 saat uyuyun (Erdal Demir Kıran'a göre ise sadece aptallar sekiz saat uyur).

10. Her gün 10-30 dakika yürüyüş yapın. Ve yürürken gülümseyin.

KİŞİLİK:

11. Hayatınızi başkalarınkiyle karşılaştırmayın. Onların seyahatinin ne hakkında olduğuna dair hiçbir fikrin yok.

12. Kontrol edemeyeceğiniz olumsuz düşüncelere veya şeylere sahip olmayın. Bunun yerine enerjinizi olumlu şekilde şu an için harcayın.

13. Kendinizi fazla abartmayın; sınırlarınızı bilin.

14. Kendinizi çok da ciddiye almayın; kimse yapmıyor.

15. Kıymetli enerjinizi gevezelikle, dedikoduyla boşa harcamayın.

16. Uyanık iken daha fazla hayal kurun.

17. Kıskançlık, çekememezlik zamanın boşa harcanmasıdır. İhtiyacınız olan her şeye zaten sahipsiniz.

18. Geçmiş meseleleri unutun. Partnerinizin geçmiş hatalarını hatırlatmayın. Bu durum mevcut mutluluğunuzu bozar.

19. Hayat, birisine kin duyarak zamanı boşa harcamak için çok kısadır. Kimseden nefret etmeyin.

20. Geçmişinizle barış yapın ki, şimdiki zamanı bozmasın.

21. Senden başka hiç kimse senin mutluluğundan sorumlu değildir.

22. Hayatın bir okul olduğunu ve öğrenmek için burada olduğumuzu unutmayın. Problemler, cebir dersi gibi gelip giden, ancak aldığımız

derslerin bir ömür boyu devam ettiği eğitim programının bir parçasıdır.

23. Daha fazla gülümseyin ve gülümsetin.

24. Her tartışmayı kazanmak durumunda değilsiniz. Ayni fikirde olmamak için anlasın.

SOSYAL YAŞANTI:

25. Ailenizi sık arayın.

26. Her gün diğerlerine iyi bir şey verin.

27. Herkesi her şey için affedin.

28. 70 yaşından büyük ve 6 yaşından küçük kimselerle vakit geçirin.

29. Her gün en az 3 kişiye gülümseyin ve tanımadığınız en az 1 kişiye "GÜNAYDIN" deyin.

30. Başkalarının sizin hakkınızda ne düşündüğü sizi hiç ilgilendirmesin.

31. Hasta olduğunuz zaman, işiniz size bakamaz ama aileniz ya da arkadaşınız bakabilir . . .Onlarla temasta olun.

HAYAT:

32. Doğru şeyi yapın!

33. Faydalı, güzel veya neşe dolu olmayan her şeyden uzak durun.

34. TANRI her şeyi iyileştirir.

35. Bir durum iyi veya kötü olsun, nasılsa değişecektir.

36. Nasıl hissettiğinizin önemi yok, haydi kalkın, giyinin ve ortaya çıkın.

37. En iyisine henüz sıra gelmedi.

38. Sabah canlı olarak uyandığınız zaman, bunun için TANRI'ya şükredin.

39. Maneviyatınız daima mutludur. Öyleyse mutlu olun.

Cevza Kayatürk'ün gönderdiği elektronik postadan alınmıştır.

Zeki GÜNDÜZ

Bilanço nasıl güzelleştirilir? (2)


Değerli okurlar 27 Şubat 2009 tarihli yazımızda başladığımız konuya kaldığımız yerden devam edelim.

Sermaye yetersiz kalmışsa yönetim kurulu ne yapacak?

Geçen haftaki yazımızda Türk Ticaret Kanunu'nun 324. maddesinin yönetim kuruluna yüklediği görevlerden bahsetmiştim. Şirketin bilançosunda sermayenin kısmen veya tamamen kaybedildiği anlaşılmışsa bu konuda harekete geçilmesi gerekmektedir.

1.Satış /tasfiye bilançosu hazırlama

Şirketin zor durumda olduğu, varlıklarının borçlarını karşılayamayacağı intibaı varsa veya şirket kayıtlarına göre oluşturulan son bilançodan sermayenin üçte ikisinin kaybedildiği sonucu çıkıyor ise yönetim kurulu varlıkların piyasa satış fiyatlarını dikkate alarak bir bilanço oluşturur. Şayet şirket o gün tasfiyeye girse, varlıkları piyasada satılsa ne değerde olacaksa o değerler üzerinden, kayıt harici bir bilanço oluşturulur.

a) Değerleme yaptırma

Şirketin gayrimenkul, stok vb. tüm varlıkları, alacak ve borçları, velhasıl tüm bilanço kalemleri bağımsız uzman görüşleri de alınarak elden geçirilir.

Bu çalışma sonucu şirket varlıkları borçları karşılamaya yetiyor ise sorun yok demektir. Ancak pratikte şirket yönetimleri bu durumu bilançolarına yansıtma çabasına giriyorlar. Şayet bilançolarındaki varlıkların (örneğin gayrimenkullerin) değeri daha kıymetli ise bu kıymet farkını bilançolarına yansıtarak bilançoyu güzelleştirme gayretine giriyorlar.

b) Değerleme farkının kaydı

Hukukçulardan da görüş alınarak yapılan bu uygulama ile şirketler, bilançodaki gayrimenkullerinin piyasa değerini bir tespit davası açmak ve mahkemenin atadığı bir bilirkişi marifetiyle değer tespiti yaptırmak suretiyle belirtiyorlar. Bilançodaki kayıtlı değerle tespit davası neticesinde bulunan bu yeni değer arasında artış yönünde bir fark varsa bu farkı bilançoda gayrimenkulün değerini artıracak şekilde bir alt hesaba kaydediyorlar. Bu hesabın karşılığı da pasifte bir fon olarak kaydediliyor. Bu fon ticari bilançoda gelir olarak dikkate alınsa bile, beyannamede vergilenecek bir gelir olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

c) Gayrimaddi haklar değerlenerek bilançoya yansıtılabilir mi?

Olağan dışı dönemlerde de ister istemez arayışlarda olağan üstü oluyor. Bir kısım şirketlerde gayrimenkulleri değerlemek bilançoyu kreditörlere daha güzel göstermeye veya şirketi TTK 324 çerçevesinde müflis sayılmaktan kurtarmaya yetmeyebiliyor. Bu durumda başlayan bir başka arayış bilanço dışı/görünmeyen varlıklarda da bir değerleme yapılabilip yapılamayacağı ve değerleme farkının bilançoya yansıtılabilip yansıtılamayacağı noktasında toplanıyor.

Bizce TTK 324 çerçevesinde bir satış bilançosu tertipleniyorsa satılabilecek her şey gibi, satışa konu yapılabilecek, piyasa değeri olan gayrimaddi varlıkların da piyasa değerini tespitte fayda bulunmaktadır. Dolaysıyla bu kayıt harici bilançoda gayrimaddi hakların değeri de dikkate alınabilecektir görüşündeyim. Ancak bu değerin kayıtlara ve resmi bilançoya yansıtılabilip yansıtılamayacağı konusunda farklı görüşler vardır.

2. Sermayeyi tamamlama

Şayet şirket sermayesinin üçte ikisinden fazlası karşılıksız kalmışsa genel kurulda ya mevcut (sermayenin üçte bir kalmışsa) üçte bir sermaye ile yetinilmesine karar verilecek ya da eksilen sermayenin ortaklarca tamamlanması gerekecektir.

Bu konuda çok sayıda uygulama yapılmasına rağmen çok sayıda teknik ve pratik problem de devam etmektedir.

Sermayeyi istesen de resmen artıramazsın

Türk Ticaret Kanunu'na göre şayet şirket sermayesinin üçte ikisinden fazlasını yitirmişse sermayesini artıramamaktadır. Önce şirket ortaklarının eksilen sermayeyi en az üçte iki seviyesine nakit enjekte etmek suretiyle getirmeleri gerekmektedir. Ancak ondan sonra sermayenin (üçte birinden fazlasının) korunduğu YMM raporu ile tespit ettirilmekte ve sermaye artışı yapılabilmektedir.

Ancak uygulamada bazen bu durum göz ardı edilerek de sermaye artışı yapılabilindiğine şahit olunmaktadır.

Tüm ortaklar sermaye tamamlama sürecine katılmazsa ne olacak?

Sermayenin tamamlanması sürecine tüm ortaklar katılmazsa ne olacaktır sorusunun belki tek cevabı durumun tespit ettirilip katılmayan ortak nezdinde alacak takibine geçmek olabilir. Uzmanı olmadığım bu ve aşağıdaki bazı konularda sadece soru sorarak katkıda bulunmaya çalışıyorum.

Şirket halka açıksa ne olacak?

Küçük ortaklarında sürece katılmalarını sağlamak ve zorlamak ancak SPK'nın izni ile olabilecektir görüşündeyiz. Ancak bu konuda SPK ya sermaye artışına (tamamlamaya gerek kalmaksızın) izin verecek ya da şirketin o halde kalmasına göz yumacaktır. Sadece büyük ortak tamamlasın denemeyecektir.

Kayıt şekli nasıl olacak?

Sermayenin tamamlanması bankaya nakit girişi suretiyle aktiflerin artırılması ve pasifte öz sermaye hesapları altında bir hesaba fon olarak kayıt suretiyle olacaktır.

a) Brüt yöntem

Yukarıdaki kayıt şekli ile tamamlanan sermaye ve şirketin o ana kadar ki zararları bilançoda görülebilmektedir. Aşağıdaki yöntem uygulanacaksa da her halükarda bu kaydı yapmak yerinde olacaktır.

b) Netleştirme yöntemi

Bu yöntemde ilk etapta yukarıdaki kayıt yapıldıktan sonra ikinci aşamada pasifteki bu fonla aktifteki zararlar, fon tutarı kadar karşılıklı kayıtla kapatılmaktadır. Bu yolla şirket bilançosundaki ticari birikmiş zarar tamamlanan sermaye tutarı (ilk etapta pasifte fona kaydedilen tutar) kadar azaltılmaktadır. Bilançoda zararı azaltıcı etkisi nedeniyle netleştirme yöntemi adı verilmektedir.

Zararlar ne olacak?

Yukarıda bahsettiğimiz netleştirme yöntemi ile ticari zararları bilançoda yok etsek bile beyannamede takip ettiğimiz devreden birikmiş zararları mahsup hakkımız devam edecektir.

Geri ödenebilir mi?

''Sermaye tamamlama suretiyle pasifte fona kaydettiğimiz bu tutarı şirketin bilançosu düzeldiğinde ortaklara iade etmek mümkün müdür?'' sorusuna farklı cevaplar verilmektedir. Biz şekil ve hukuki altyapısı uygun oluşturulmak şartıyla mümkün olacağı kanaatindeyiz.

Vergi incelemelerinde ne oldu?

Son yıllarda yapılan bazı vergi incelemelerinde sermayenin ikmali maksadıyla ortaklar tarafından şirkete enjekte edilen tutarlardan hareketle eleştiriler yapıldığını da sizlerle paylaşayım.

Zeki GÜNDÜZ


ERAZİNCAAN İLİ TERCAN İLÇESİ VİCAN YOLLARÜSTÜ KÖYÜ SOSYAL YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA KÜLTÜR VE GÜZELLEŞTİRME DERNEĞİ TÜZÜĞÜ

Madde 1-

Derneğin Adı : Erzincan İli Tercan İlçesi Vican Yollarüstü Köyü Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Kültür ve Güzelleştirme derneği ” dir.

Madde 2-

Derneğin Merkezi : İstanbul İlidir.

Madde-3

Derneğin Kurucuları : Adı ve Soyadı Mesleği Tab. D.Tarihi Adresi ALİ HAYDAR KIRIK Tekstil T.C 03.10.1968 Bağdat Cad. Sümbül sk. No:47 Maltepe KEMAL ASLAN İşçi T.C 02.02.1965 Cumhuriyet Mah. Fatih Cd. No:44 Kartal İSMAİL ONAY Serbest T.C 01.03.1965 Yalı Mah. Yüzbaşılar Sk. No:27/3 Kartal BAKİ DEMİR Marketçi T.C 01.01.1971 Yunus Mah. Kubilay Cad. No:21/4 Kartal AYHAN ÇELEBİ İşçi T.C 10.05.1968 Yeni Mah. Tavukçu Köprülü Cd. No:60/2 Bagcılar KEMAL TAŞDELEN Esnaf T.C 11.04.1982 Kiraz Mah. Özçe Sk.No:33 K:1 D:4 Bağcılar MURAT TURAN Muhasebe T.C 27.11.1980 Yeni Mah. 11.

Sk. No:11/2 Bağcılar EROL ÇİÇEK Serbest T.C 10.07.1973 Çakmak Mah.23 Nisan cad. Cirit sk. No:8/3Ümraniye HASAN TAYLAN Esnaf T.C 01.02.1973 Aşağı Dudulu Ceyhan Sk. No:6 Ümraniye Derneğin Amacı ve Bu Amacı Gerçekleştirmek İçin Dernekçe Sürdürülecek Çalışma Konuları ve Biçimleri İle Faaliyet Alanı

Madde 4-

Derneğin Amacı: Derneğimiz Erzincan İli Tercan İlçesi Vican Yollarüstü Köyü ve Çevre Köyleri ile yöre halkı arasında birlik ve beraberliği sağlamaktır. DERNEĞİN HEDEFLERİ : 1- Tüm hemşerilerine ulaşıp derneğin tanıtılması, hemşeriler arasında bir bütünlüğün oluşturulması, 2- Diğer derneklerle tanışmak, görüş alış verişinde bulunmak, 3- Üyelerimiz arasında kültür ve geleneklerimizi yaşatmak için çaba harcamak, 4- Derneğe mülk edinmek. Dernekçe Çalışmaları 1- Üyelerin Nişan, düğün ve cenazelerinde onlarla beraber olmak, iyi ve kötü günlerinde üyelerimizi yalnız bırakmayıp yapılması gerekenleri yapmak. 2- Hayırseverlerin ihtiyaç sahiplerine yardım etmesinde aracı olmak, 4- Gençlerin eğitimlerinde onlara yardımcı olmak, ders takviyeleri için program hazırlamak, 5-Hanımlar günü organize etmek toplantılarda bir konunun işlenmesini sağlamak, Dernekçe Sürdürülecek Çalışma Konuları ve Biçimleri: 1-Faaliyetlerin etkinleştirilmesi ve geliştirilmesi için araştırmalar yapmak, 2-Kurs, seminer, konferans ve panel gibi eğitim çalışmaları düzenlemek, 3-Amacın gerçekleştirilmesi için gerekli olan her türlü bilgi, belge, doküman ve yayınları temin etmek, dokümantasyon merkezi oluşturmak, çalışmalarını duyurmak için amaçları doğrultusunda gazete, dergi, kitap gibi yayınlar ile üyelerine dağıtmak üzere çalışma ve bilgilendirme bültenleri çıkarmak, 4-Derneğimiz Vican Yollarüstü Köyünü Madden,kalkınması için köylüler arasında Sosyal Kültürel olanaklardan faaliyette bulunmak ve gerektiğinde Camii,Cemevi,Yol,su,Elektrik,köprü vs. alanlarda umumun menfaatine şamilen tesislerin yapımını ve onarımını gerçekleştirmek. 5-Gerekli izinler alınmak şartıyla yardım toplama faaliyetlerinde bulunmak ve yurt içinden ve yurt dışından bağış kabul etmek, 6-Tüzük amaçlarının gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyduğu gelirleri temin etmek amacıyla iktisadi, ticari ve sanayi işletmeler kurmak ve işletmek, 7-Üyelerinin yararlanmaları ve boş zamanlarını değerlendirebilmeleri için lokal açmak, sosyal ve kültürel tesisler kurmak ve bunları tefriş etmek, 8-Üyeleri arasında beşeri münasebetlerin geliştirilmesi ve devam ettirilmesi için yemekli toplantılar, konser, balo, tiyatro, sergi, spor, gezi ve eğlenceli etkinlikler vb. düzenlemek veya üyelerinin bu tür etkinliklerden yararlanmalarını sağlamak, 9-Dernek faaliyetleri için ihtiyaç duyulan taşınır, taşınmaz mal satın almak, satmak, kiralamak, kiraya vermek ve taşınmazlar üzerinde ayni hak tesis etmek, 10-Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi durumunda vakıf kurmak, federasyon kurmak veya kurulu bir federasyona katılmak, Gerekli izin alınarak derneklerin izinle kurabileceği tesisleri kurmak, 11-Uluslararası faaliyette bulunmak, yurt dışındaki dernek veya kuruluşlara üye olmak ve bu kuruluşlarla proje bazında ortak çalışmalar yapmak veya yardımlaşmak, 12-Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi halinde, 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütmek, 13-Dernek üyelerinin yiyecek, giyecek gibi zaruri ihtiyaç maddelerini ve diğer mal ve hizmetlerle kısa vadeli kredi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sandık kurmak, 14-Gerekli görülen yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla temsilcilik açmak, 15-Köyün Ağaçlandırılmasını ve yetiştirilen köy yararına değerlendirilmesi, köyün Çevre güzelliği ve imarı için yeterli İnşaat faaliyetlerini gerçekleştirmek için lüzumlu katkıyı sağlamak, 16-Derneğin amacı ile ilgisi bulunan ve kanunlarla yasaklanmayan alanlarda, diğer derneklerle veya vakıf, sendika ve benzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı gerçekleştirmek için plâtformlar oluşturmak, 17-Köyün Tarımsal , Zirai ve hayvancılık alanlarında daha iyi verimli hale getirilebilmesi için ilgili merciler nezninde islah ve üretimin arttırılmasına yönelik projelerin gelişmesi için sağlanan yardımlaşmanın temin edilmesi 18- Köyün Fertleri arasında tabii afetlerden zarar gören,fakir,muhtaç ve hasta olanlara her türlü ayni ve nakdi yardımlarda bulunmak. İmkansızlıklar nedeniyle okuyamayan, okumak isteyen çocuklara tahsilleri süresince burs ve derneğin araç gereçlerinden kendisine yeterli desteği sağlamak. Derneğin Faaliyet Alanı Dernek, Hemşerilerimiz arasında sosyal , kültürel ve yardımlaşma alanında faaliyet gösterir. Üye Olma Hakkı ve Üyelik İşlemleri

Madde 5-

Fiil ehliyetine sahip bulunan ve derneğin amaç ve ilkelerini benimseyerek bu doğrultuda çalışmayı kabul eden ve Mevzuatın öngördüğü koşullarını taşıyan her gerçek ve tüzel kişi bu derneğe üye olma hakkına sahiptir. Ancak, yabancı gerçek kişilerin üye olabilmesi için Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olması da gerekir. Onursal üyelik için bu koşul aranmaz. Dernek başkanlığına yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en çok otuz gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir. Derneğin asıl üyeleri, derneğin kurucuları ile müracaatları üzerine yönetim kurulunca üyeliğe kabul edilen kişilerdir. Derneğe maddi ve manevi bakımdan önemli destek sağlamış bulunanlar yönetim kurulu kararı ile onursal üye olarak kabul edilebilir. Üyelikten Çıkma

Madde 6-

Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir. Üyenin istifa dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı anda çıkış işlemleri sonuçlanmış sayılır. Üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan birikmiş borçlarını sona erdirmez. Üyelikten Çıkarılma

Madde 7-

Dernek üyeliğinden çıkarılmayı gerektiren haller. 1-Dernek tüzüğüne aykırı davranışlarda bulunmak, 2-Verilen görevlerden sürekli kaçınmak, 3-Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak. 4-Üye olma şartlarını kaybetmiş olmak, Yukarıda sayılan durumlardan birinin tespiti halinde yönetim kurulu kararı ile üyelikten çıkarılır. Dernekten çıkan veya çıkarılanlar, üye kayıt defterinden silinir ve dernek malvarlığında hak iddia edemez. Dernek Organları

Madde 8-

Derneğin organları aşağıda gösterilmiştir. 1-Genel kurul, 2-Yönetim kurulu, 3-Denetim kurulu, Dernek Genel Kurulunun Kuruluş Şekli, Toplanma Zamanı ve Çağrı ve Toplantı Usulü

Madde 9-

Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur. Genel kurul; 1-Bu tüzükte belli edilen zamanda olağan, 2-Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır. Olağan genel kurul, 2 yılda bir, Nisan ayı içersinde, yönetim kurulunca belirlenecek gün yer ve saatte toplanır. Genel kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır. Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hakimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir. Çağrı Usulü Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az on beş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya yazılı yada elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz. Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır. Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz. Toplantı Usulü Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde ise üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler. Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir. Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur. Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur. Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir. Genel kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme alınması zorunludur. Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Onursal üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur. Genel Kurulun Oy kullanma ve Karar Alma Usul ve Şekilleri

Madde 10-

Genel kurulda, aksine karar alınmamışsa, yönetim ve denetim kurulu üyelerin seçimleri gizli oylama ile diğer konulardaki kararlar ise açık olarak oylanır. Gizli oylar, toplantı başkanı tarafından mühürlenmiş kağıtların veya oy pusulalarının üyeler tarafından gereği yapıldıktan sonra içi boş bir kaba atılması ile toplanan ve oy vermenin bitiminden sonra açık dökümü yapılarak belirlenen oylardır. Açık oylamada, genel kurul başkanının belirteceği yöntem uygulanır. Genel kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Şu kadar ki, tüzük değişikliği ve derneğin feshi kararları, ancak toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınabilir. Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının bu tüzükte yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir. Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri

Madde 11-

Aşağıda yazılı hususlar genel kurulca görüşülüp karara bağlanır. 1-Dernek organlarının seçilmesi, 2-Dernek tüzüğünün değiştirilmesi, 3-Yönetim ve denetim kurulları raporlarının görüşülmesi ve yönetim kurulunun ibrası, 4-Yönetim kurulunca hazırlanan bütçenin görüşülüp aynen veya değiştirilerek kabul edilmesi, 5-Dernek için gerekli olan taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz malların satılması hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi, 6-Yönetim kurulunca dernek çalışmaları ile ilgili olarak hazırlanacak yöneltmelikleri inceleyip aynen veya değiştirilerek onaylanması, 7-Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisi olmayan başkan ve üyelerine verilecek ücret ile her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar ile dernek hizmetleri için görevlendirilecek üyelere verilecek gündelik ve yolluk miktarlarının tespit edilmesi, 8-Derneğin vakıf kurması, 9-Derneğin fesih edilmesi, 10-Yönetim kurulunun diğer önerilerinin incelenip karara bağlanması, 11-Mevzuatta genel kurulca yapılması belirtilen diğer görevlerin yerine getirilmesi, Genel kurul, derneğin diğer organlarını denetler ve onları haklı sebeplerle her zaman görevden alabilir. Genel kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir. Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işleri görür ve yetkileri kullanır. Yönetim Kurulunun Teşkili, Görev ve Yetkileri

Madde 12-

Yönetim kurulu, (9) Yedi asıl ve (5) Beş yedek üye olarak genel kurulca seçilir. Yönetim kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görev bölüşümü yaparak başkan, başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üye’yi belirler. Yönetim kurulu, tüm üyelerin haber edilmesi şartıyla her zaman toplantıya çağrılabilir. Üye tamsayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması ile toplanır. Kararlar, toplantıya katılan üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Yönetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu taktirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir. Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri Yönetim kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir. 1-Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden bir veya birkaçına yetki vermek, 2-Gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak genel kurula sunmak, 3-Derneğin çalışmaları ile ilgili yönetmelikleri hazırlayarak genel kurul onayına sunmak 4-Genel kurulun verdiği yetki ile taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak, dernek lehine rehin ipotek veya ayni haklar tesis ettirmek, 5-Gerekli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak 6-Genel kurulda alınan kararları uygulamak, 7-Her faaliyet yılı sonunda derneğin işletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu ile yönetim kurulu çalışmalarını açıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında genel kurula sunmak, 8- Bütçenin uygulanmasını sağlamak, 9-Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar vermek. 9-Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak, Denetim Kurulunun Teşkili, Görev ve Yetkileri

Madde 13-

Denetim kurulu, üç asıl ve üç yedek üye olarak genel kurulca seçilir. Denetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu taktirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir. Denetim Kurulunun Görev ve Yetkileri Denetim kurulu; derneğin, tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar. Denetim kurulu;gerektiğinde genel kurulu toplantıya çağırır.

MADDE 14 :

DERNEĞİN ŞUBESİ Genel kurul kararı ile yetkili kılınan en az beş kişi şubenin açılacağı yerin Mülki Amirliğine yazılı olarak müracaatta bulunur. Kurucuların Adı soyadı, doğum yeri ve tarihi, meslek ve sanatı, ikametgahları ve tabiyetleri, Derneğin şube kurucularının şubenin açılacağı yerde en az altı aydan beri ikamet etmesi şarttır. Şube merkez adresinin bildirilmesi ve yazıya dernek tüzüğünden iki örnek ile yetki belgelerinin eklenmesi zorunludur.

MADDE 15 :

ŞUBE ORGANLARI : 1-Genel Kurul 2-Yönetim Kurulu 3- Denetleme Kurulu ve denetçi oluşturulması zorunludur. Bu organların görev ve yetkileri dernek tüzüğünde gösterilir.

MADDE 16 :

ŞUBELERİN TABİİ OLACAĞI HÜKÜMLER Dernek şubeleri hakkında da bu kanun hükümleri uygulanır. Ancak : 1-Şube genel kurulunun toplantılarının üyelere duyurulması tüzüğümüzün 2-Yedinci maddesinde belirtildiği usule uygun olarak yapılır. 3-Şube genel kurulları olağan toplantılardan Merkez genel kurul toplantısından en az 45 gün önce bitirmek zorundadır. 4-Şube üyelerinin üyelik aidatlarının % 10 genel merkeze ödenmesi zorunludur. 5-Şube Genel Merkez Genel Kurulunda üye tam sayılarının 1/10 ‘ u ile temsil edilir. Şube Genel Kurul: Yönetim kurulu Şube üye kayıt defterinde kayıtlı genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler arasında gizli oyla 5 asil, 5 yedek üyeden oluşur Denetleme Kurulu: Şube genel kurulunda gizli oyla seçilecek 3 asil ve 3 yedek üyeden teşekkül eder. Şube organları bu tüzükte yazılı bulunan organların çalışma usulüne göre görev ifa ederler ve aynı yetkilere haizdirler Derneğin Gelir Kaynakları

Madde 17 -

Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır. 1-Üye Aidatı: Üyeler aidat olarak 5 YTL aidat alınır. Yıllık (60) atmış YTL Üye isterse aidatını yıllık olarak ödeyebilir. Bu miktarları artırmaya veya eksiltmeye genel kurul yetkilidir. 2-Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe yaptıkları bağış ve yardımlar. 3-Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı, gezi ve eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve konferans gibi faaliyetlerden sağlanan gelirler, 4-Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler, 5-Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplanacak bağış ve yardımlar. 6-Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu geliri temin etmek amacıyla giriştiği ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar. 7-Diğer gelirler. Derneğin Defter Tutma Esas ve Usulleri ve Tutulacak Defterler

Madde 18-

Defter tutma esasları; Dernekte, işletme hesabı esasına göre defter tutulur. Ancak, yıllık brüt gelirin Dernekler Yönetmeliğinin 31. Maddesinde belirtilen haddi aşması durumunda takip eden hesap döneminden başlayarak bilanço esasına göre defter tutulur. Bilanço esasına geçilmesi durumunda, üst üste iki hesap döneminde yukarıda belirtilen haddin altına düşülürse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına dönülebilir. Yukarıda belirtilen hadde bağlı kalmaksızın yönetim kurulu kararı ile bilanço esasına göre defter tutulabilir. Derneğin ticari işletmesi açılması durumunda, bu ticari işletme için, ayrıca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutulur. Kayıt Usulü Derneğin defter ve kayıtları Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esasa uygun olarak tutulur. Tutulacak Defterler Dernekte, aşağıda yazılı defterler tutulur. a)İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir: 1-Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır. 2-Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir. 3-Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır. 4-Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile kullanıldıkları veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan düşürülmesi bu deftere işlenir. 5-İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu deftere işlenir. 6-Alındı Belgesi Kayıt Defteri: Alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları, bu belgeleri alan ve iade edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade ettikleri tarihler bu deftere işlenir. b)Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir: 1-(a) bendinin 1, 2, 3 ve 6 ncı alt bentlerinde kayıtlı defterler bilanço esasında defter tutulması durumunda da tutulur. 2-Yevmiye Defteri, Büyük Defter ve Envanter Defteri: Bu defterlerin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır. Defterlerin Tasdiki Dernekte, tutulması zorunlu olan defterler kullanmaya başlamadan önce il dernekler müdürlüğüne veya notere tasdik ettirilir. Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan defterler ile form veya sürekli form yapraklı defterlerin, kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur. Gelir Tablosu ve Bilanço Düzenlenmesi İşletme hesabı esasına göre kayıt tutulması durumunda yıl sonlarında (31 Aralık) (Dernekler Yönetmeliği EK-16’da belirtilen) “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlenir. Bilanço esasına göre defter tutulması durumunda ise, yıl sonlarında (31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosu düzenlenir. Derneğin Gelir ve Gider İşlemleri Madde 19-Gelir ve gider belgeleri; Dernek gelirleri, (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de örneği bulunan) “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer. Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için (Dernekler Yönetmeliği EK-13’te örneği bulunan) “Gider Makbuzu” düzenlenir. Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği EK-14’te örneği bulunan) “Ayni Yardım Teslim Belgesi” ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise (Dernekler Yönetmeliği EK-15’te örneği bulunan) “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir. Alındı Belgeleri Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak “Alındı Belgeleri” (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de gösterilen biçim ve ebatta) yönetim kurulu kararıyla, matbaaya bastırılır. Alındı belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması, deftere kaydedilmesi, eski ve yeni saymanlar arasında devir teslimi ve alındı belgesi ile dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler tarafından bu alındı belgelerinin kullanımına ve toplanılan gelirlerin teslimine ilişkin hususlarda Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir. Yetki Belgesi Dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler Yönetmeliği EK- 19’da örneği bulunan) “Yetki Belgesi “ dernek tarafından üç nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yetki belgelerinin birer sureti dernekler birimlerine verilir. Yetki belgesi ile ilgili değişiklikler yönetim kurulu başkanınca, onbeş gün içerisinde dernekler birimine bildirilir. Dernek adına gelir tahsil edecek kişiler, ancak adlarına düzenlenen yetki belgelerinin bir suretinin dernekler birimine verilmesinden itibaren gelir tahsil etmeye başlayabilirler. Yetki belgesinin kullanımı, yenilenmesi, iadesi ve sair hususlarda Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir. Gelir ve Gider Belgelerinin Saklama Süresi; Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır. Beyanname Verilmesi

Madde 20-

Derneğin, bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yıl sonu itibarıyla sonuçlarına ilişkin (Dernekler Yönetmeliği EK-21’de sunulan) “Dernek Beyannamesi” dernek yönetim kurulu tarafından doldurarak, her takvim yılının ilk dört ayı içinde dernek başkanı tarafından mahallin mülki idare amirliğine verilir. Bildirim Yükümlülüğü

Madde 21-

Mülki amirliğe yapılacak bildirimler; Genel Kurul Sonuç Bildirimi Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren (Dernekler Yönetmeliği EK-3’ te sunulan) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi” ve ekleri yönetim kurulu başkanı tarafından mülki idare amirliğine bildirilir: Genel kurul sonuç bildirimine; 1-Divan başkanı, başkan yardımcıları ve yazman tarafından imzalanmış genel kurul toplantı tutanağı örneği, 2-Tüzük değişikliği yapılmışsa, tüzüğün değişen maddelerinin yeni ve eski şekli ile dernek tüzüğünün son şeklinin her sayfası yönetim kurulunca imzalanmış örneği. Eklenir. Taşınmazların Bildirilmesi Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden itibaren otuz gün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK-26’da sunulan) “Taşınmaz Mal Bildirimi”ni doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirilir. Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi Dernek tarafından, yurtdışından yardım alınacak olması durumunda yardım alınmadan önce (Dernekler Yönetmeliği EK-4’te belirtilen) “Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi” iki nüsha olarak doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunurlar. Bildirim formuna, yurt dışından yardım alınması hususunda alınmış yönetim kurulu kararı örneği, varsa bu konuda düzenlenen protokol, sözleşme ve benzeri belgeler ile yardımın aktarıldığı hesaba ilişkin dekont, ekstra ve benzeri belgenin bir örneği de eklenir. Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur. Kamu Kurum ve Kuruluşları İle Birlikte Yürütülen Ortak Projelerle ilgili Bildirim Derneğin görev alanına ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşları ile yürüttüğü ortak projelerle ilgili olarak yapılan protokol ve projenin örneği (Dernekler Yönetmeliği EK- 23’de gösterilen) “Proje Bildirimi”ne eklenerek, protokol tarihini izleyen bir ay içinde dernek merkezinin bulunduğu yerin valiliğine verilir. Değişikliklerin Bildirilmesi Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik (Dernekler Yönetmeliği EK-24’te belirtilen) “Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi”; genel kurul toplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler (Dernekler Yönetmeliği EK-25’te belirtilen) “Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimi” doldurulmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirilir. Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde, genel kurul sonuç bildirimi ekinde mülki idare amirliğine bildirilir. Sandık Kurma

Madde 22

Dernek sağlanan karı üyelerine paylaştırmamak, risturn faiz veya, sağlanan kârı üyelerine paylaştırmamak, gelir, faiz veya başka adlarla üyelerine aktarmamak şartıyla üyelerinin yiyecek, giyecek gibi zarurî ihtiyaç maddelerini ve diğer mal ve hizmetlerle kısa vadeli kredi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sandık kurabilir. Derneğin İç Denetimi

Madde 23-

Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Denetim kurulu tarafından en geç yılda bir defa derneğin denetimi gerçekleştirilir. Genel kurul veya yönetim kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir. Derneğin Borçlanma Usulleri

Madde 24-

Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi nakit olarak ta yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz. Tüzüğün Ne Şekilde Değiştirileceği

Madde 25-

Tüzük değişikliği genel kurul kararı ile yapılabilir. Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz. Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda tüzük değişikliği oylaması açık olarak yapılır. Derneğin Feshi ve Mal Varlığının Tasfiye Şekli

Madde 26-

Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir. Genel kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz. Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda fesih kararı oylaması açık olarak yapılır. Tasfiye İşlemleri Genel kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Erzincan İli Tercan İlçesi Vican Yollarüstü Köyü Sosyal yardımlaşma Dayanışma Kültür ve Güzelleştirme Derneği” ibaresi kullanılır. Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemeleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları, Yollar Üstü Köyü Muhtarlığına verilir. Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır. Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur. Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi beş yıldır. Hüküm Eksikliği

Madde 27-

Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve bu Kanunlara atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındaki hükümleri uygulanır. Madde: 28- Derneğin geçici yönetim kurulu aşağıda gösterildiği şekilde oluşur ve İlk Genel kurul toplantısına kadar görevini sürdürür. Bu tüzük 28 (Yirmi Sekiz ) maddeden ibarettir.

GENEL OLARAK HATALAR VE HİLELER

Muhasebe kontrolünün ana hedefinin ve esas konusunun çalışma düzenini incelemekten , düzensizlik ve yolsuzlukları tespit etmekten ibaret bulunduğunu belirtebiliz. Düzenli bir muhasebeden anlaşılan yanlışlık ve hilelerin bulunmasıdır.
Bu durumda muhasebe denetiminin başlıca amacı yanlışlık ve hilelerin aranmasıdır. Yanlışlık ve hileler kısaca muhasebe prensip ve kurallarına uymayan davranışlar olarak adlandırılır. Her iki düzensizlik arasında ayrılık kasıt bulunması ile belirlenmektedir.
Yanlış ve hatalada kasıt yoktur.Bilgisizlik ve ihmal vardır.Bu ayrıma şöyle bir örnek verebiliriz. Sabit değerlere geçirilmesi gereken bir makinanın genel giderlere kaydedilmesi muhasebe prensiplerinin bilnmemesinden veya dikkatsizlikten ileri geliyorsa bu yanlışlık sonucudur.
Geniş ölcüde yapılan çeşitli yanlışlık ve hilelerin birbirinden ayrılması kast usurunun ortaya çıkmasına bağlı bulunduğundan bu ayrımın yapılması her zaman kolay değildir Nitekim de biraz önce verilen örnek bunu açıkça gösterir. Acaba söz konusu makinanın giderlere geçilmesinde kast unsuru varmıdır. Bunun ancak muhasebenin öteki işlemlerinin denetlenmesi sonunda belli edilmesi mümkün olabilir. Bunun yanında karı azaltmak için yapılan başka yanlışlıklar kastı destekler.Yolsuzluğun oldukça yüksek ve uzun yıllar kullanma kabiliyeti bulunan bir makinanın sabit değerler yerine giderlere geçirilmesi maddi bir olay üzerinde gürülmüş ve durum denetim sırasında kayıtlara dayanarak tesbit olunmuştur. Bu denetleme fonksyonunun ilk safhasıdır. İkinci safhada bunun üzerinde kast olup olmadığı araştırılacaktır.
Yanlışlık ve hileleri birbirinden ayırmak bazı hallerde mümkün olabilmektedir. Bazı prensipler sayesinde yanlışlık ve hilelerin birbirinden ayrılması mümkün olabilmektedir.

a) Olağanüstü durumlar dışında önemli düzensizlikler hile olarak kabulediler. Zira özellikle büyük işletmelerin hesap işleri organizasyonunda bulunanlar ve hata organizasyonunda görev almış kisilerin muhasebenin ana prensip ve kurallarını bilmemeleri mümkün değildir Bu sebeple muhasebenin esas prensiplerine aykırı hareketler çoğunlukla yanlışlık değil hile olarak kabul edilmektedir.
b) Herhangi bir muhasip muzaaf usulün karşılıklı kontrol mekanizmasından bir düzensizliğin mevcut olduğunu otomatik olarak öğrendikten sonra bu hatayı maskelemek amacı ile telafi edici bir kayıt yapıldığı takdirde ortada iyi niyet bulunduğunu ileri sürmeye gerek yoktur. Muhasibin iyi niyeti bulunsa idi bunu düzeltme yoluna gitmesi gerekirdi oysa muhasip birinci yanlışlığı ikinci bir yanlışlıkla örtbas etmek istediğine göre hileli durumun varlığını kabul etmek zorunludur.
c) Aynı düzensizliğin sık olarak tekrarlanması halinde bir kastın mevcut olduğunu kabul etmek gerekir. Bu konuda kesin karara varmadan önce olayın ne gibi koşullar altında meydana geldiğini araştırmakta yarar vardır.
İşletmenin hesap planında ayrı mahiyetteki işlemler için birbirine benzer hesap adlarının kullanılması yanlışlıkların devam etmesine neden olabilir. Bu gibi hallerde işletmenin kastı bulunduğunu ileri sürmek yerine düzensizliğe sebep olan organizasyon hatalarının düzeltilmesi yoluna gidilmelidir

Saydığımız olayların aksine düzensizlik ilk defa meydana gelmişse böyle bir düzensizlikten yarar sağlanması bahis konusu olmamaktadır.


A Muhasebe hataları :

Muhasebe hataları unutkanlık dikkatsizlik ve bilgisizlik yüzünden muhasebe ile ilgili işlem kayıt ve hesaplarda yapılan yanlışlıklardır. Genelde kasıt unsuru taşımayan yanlışlıklardır.

İşletmelerin muhasebe kayıtlarında karşılaşılan belli başlı muhasebe hataları 5 başlık altında toplanır.

a ) Matematik Hataları :
Muhasebe sisteminde yapılmak durumunda kalınan hesaplama işlemlerinde yanlışlıklardır. Genellikle hesapların bakiyeleri hesaplanırken yapılan toplama ve çıkarma hataları şeklimde ortaya çıkar.

Örneğin ; genel yönetim giderleri hesabının borç bakiyesi 110.000.000.-TL iken 120.000.000.-TL olarak hesaplanması ve dönem kar veya zararı hesabına bu şekilde aktarılması gibi.

b) Kayıt Hataları
Belgeleri muhasebeleştiriken kayıtlarda yapılan rakam ve hesap yanlışlıklarına denir Kayıt hatalarını 3 grupta toplamak mümkündür.

1)Belgelerdeki rakamın defter kayıtlarına yanlış yazılmasıdır. Bu hata çoğunlukla rakamda yer alan sıfırların eksik yada fazla yazılması veya takdim tehir diye adlandırılan rakamların yer değiştirmesi şeklinde kendini gösterir.
2)Bir işlemin yanlış algılanması sonucunda ait olduğu hesaba değil başka bir hesaba kaydedilmesidir.
Örneğin mal satışı karşılığı alınan 1.500.000.-TL değerindeki senedin sonradan tahsil edilmesi üzerine alacak senetleri hesabına yapılması gereken kayıtın satış hesabına yapılması gibi
3) Muhasebeleştirme sırasında ilgili hesabın borç ve alacağın karıştırılması biçiminde ortaya çıkar. Örneğin müşteriden alınan 5.000.000.-TL’ lik senedin aşağıdaki gibi kaydı.




_________/_________

120 Alıcılar Hesabı 5000.000.-

121 Alacak Senetleri h. 5.000.000.-
_________/_________
Böyle yanlış kayıtların düzeltilmesi ise kayıtlara alınan tutarı iki katı ile ters kayıt düşerek yapılır şöyleki;

_________/_________

121 Alacak Senetleri H. 10.000.000.-

120 Alıcılar H. 10.000.000.-
_________/_________

c) Nakil Hataları
Yevmiye defterindeki muhasebe kayıtlarının başka bir sayfaya veya defteri kebir gibi başka bir deftere aktarılırken yapılan yanlışlıklardır. Nakil hatalarıda iki şekilde yapılmaktadır.

1) Yevmiye defterindeki muhasebe kaydı başka bir sayfaya veya deftere aktarılırken rakamda hata yapılır Örneğin yevmiye defterinde 150.000.-TL olan kayıt defteri kebirde ilgili hesaba 100.000. TL olarak geçirilmiştir..
2) İlgili hesapta yanlışlık yapılmış olabilir .Örneğin , taşıtlar için alınan 5.000.000.-TL lık akaryakıtla ilgili yevmiye kaydı aşağıdaki gibi iken ;

_________/_________

770Genel Yönetim Giderleri h. 5.000.000.
100 Kasa h. 500.000.
_________/_________
Bu kayıt defteri kebirde taşıt giderleri yerine taşıtlar hesabına 5.000.000.TL olarak nakledilmiştir.

d)Unutulma ve Tekrarlama
İşletmeye ait alış satış gider gibi işlemlerin ilgili döneme kaydedilmemesi veya kayıtlara hiç alınmaması unutma hatasıdır.
Örnek satış faturalarının bir veya bir kaçının kaydedilmesinin unutulması birden fazla dönemi ilgilendiren giderlerin tek bir yıl kayıtlara yansıtılması gibi
Tekrarlama ise unutmanın tersine bir işlemin defter kayıtlarına iki defa geçirilmesidir .Mükerrer kayıtta denilen bu hata çoğunlukla ödemesi sonradan yapılan işlemlerin hem belge aslı ile hem de ödeme sırasında iki defa muhasebeleştirilmesi olarak görülür. Proforma fatura kullanan işletmelerde sık rastlanır.

e) Bilanço Hataları
Bilanço hataları üç grup halinde ele alınabilir.
1)İşletmenin aktif ve pasifinde bulunan kıymetlerin değerlemesi ile amortisman ve karşılık ayrılması konularında muhasebe ilkelerine , ticari kurallara ve yasa hükümlerine uygun hareket edilmemesi sureti ile ortaya çıkan hatalardır. Kısaca bu tür hatalara değerleme hataları da denilebilir.
Dönem sonundaki mal mevcudunun yüksek veya düşük değerlenmesi aktifleştirilip amortismana tabi tutulması gereken harcananın doğrudan gider yazılması ile amortisman ve karşılıkların yanlış ayrılması belli başlı değerleme hatalarıdır.
2)Bilançoda niteliği belirsiz ve kapalı hesapların bulunmasıdır. Mahiyeti anlaşılmayan muvakkat ve mutavassıt hesaplar gibi. Bu tür bilançonun açık anlaşılır olma niteliğine uymaz. Bilanço üzerinden işletme ile ilgili sağlıklı analiz yapılmasını önler, tek düzen hesap planı uygulanmasında bu sakınca büyük ölçüde giderilmiştir.
3)Aktif ve pasif hesapların karşılaştırılarak tek bir hesapta birleştirilmesidir. Alacaklar ve borçlar hesabın karşılaştırılarak tek bir hesapta birleştirilmesidir. Bu hataların dönem sonucuna hiçbir etkisi olmaz ama bilanconıun açıklık , sadelik, anlaşılır olma ilkelerine aykırıdır. Bilanço analizini güçleştirir,yanıltıcı olabilir.

B Muhasebe Hileleri :
Belli bir amaçla işletmenim işlem kayıt ve belgelerinin bilerek tahrif edilmesine muhasebe hileleri denir Muhasebe hileleri muhasebe hatalarının tersine bilinçli olarak yapılırlar.
Muhasebe hilesi yapmanın amaçları çok çeşitli olabilir. Bunları şöyle sıralamak mümkündür.
• Zimmetlerin gizlenmesi
• Ortakların birbirini yanıltma istekleri
• Daha az kar dağıtma isteği
• Yolsuzlukları gizlenmesi
• Hak edilmeyen teşviklerden yaralanma arzusu
• Vergi kaçırma düşüncesi

Muhasebe hataları kayıtlar üzerinde yapılırken muhasebe hileleri ağırlıklı olarak belgeler üzerinde ve isteyerek yapılır. Hilelerin belgeler üzerinde ve bilinçli olarak yapılması nedeni ile muhasebe sistemi içinde kendiliğinde ortaya çıkarılması beklenemez. Ortaya çıkarılması güçtür Deneticinin görevi revizyon sırasında varsa bu tür hileleri belirleyip ortaya çıkarmaktır .Bu konuda başarı sağlamak tamamen deneticinin formasyon, tecrübe ve becerisine bağlıdır. Bu nedenle deneticilerin çok dikkatli ve araştırmacı olması zorunludur.
Muhasebe hilelerinde 6 başlık altında toplamak mümkündür

a) Kasdi Hatalar
Muhasebe hataları bilgisizliğe, dikkatsizliğe dayanır. Ancak söz konusu hatalar belli bir amaçla bilerek yapılırsa kasdi hata olur ve muhasebe hilesi sayılırlar. Kast olduğunu tespit cok güctür.

b) Kayıt Dışı İşlemler
Bilindiği gibi işletmelerin her türlü işlem ve kayıtlarının belgelere dayanması gerekir. Bir kısım işlemlerin belgesiz yapılması ve defterlere yansıtılmamasına kayıt dışı işlem denir. Kayıt dışı işlem alış faturası almamak alınan faturayı gizlemek ve satış faturası düzenlememek sureti ile yapılır. Kayıt dışı işlemlerle sağlanan kaynaklar ya işletme dışında bir yerde( bankalardaki özel hesaplar gibi) toplanır yada bilançonun pasifinde yer alan kapalı hesaplar içinde gizlenir.

c) Zamanında önce veya sonra kayıt

Kayıtların VUK hükümlerine göre ( VUK Md.219) yapılması gerekir.
d) Uydurma hesaplar
Fiktif kişiler adına uydurma yanıltıcı hesap açılmasıdır .Uydurma hesaplar belgenin ve kayıt dışı olarak yapılan işlemleri denkleştirmek amacı ile kullanılır. Gerçek bir kişiye yüksek bir bedelle ancak faturasız satılan mala fiktif bir isime düşük bir bedelle satılmış bir fatura edilir. Bu suretle aradaki fark gizlenmiş olur Aynı şekilde gerçekte imalata verilen ve mamul mal imal ederek mamul şeklinde faturasız satılmış işlem uydurma bir kişiye hammadde olarak satılmış gösterilebilir.
Uydurma hesaplar aracılığı ile maliyet şişirilmesi ise gerçekte faturasız alınan bir malın veya yaptırılan bir hizmetin fiktif bir kişi adına yüksek bedelli bir belge düzenlemesi suretiyle gerçekleştirilir. Bu kişiler vergiye tabi olmayan veya götürü usulde vergiye tabi olan kişilerde olabilmektedir.
e) Belge sahtekarlığı
Gerçek olmayan bir işlemi olmuş gibi göstermek için düzenlenen belgeye sahte belge denir. Belge sahtekarlığı iki şekilde gerçekleşir. Birincisi hem belgenin hemde içeriğin gerçek olmamasıdır.
Tam anlamıyla naylon fatura kullanımıdır. İkincisi faturanın kendisi gerçek olup içeriğim gerçeğe uygun olmamasıdır .Bu gibi hallerde alınan malın miktarı veya fiyatı olduğundan farklı gösterilebilir. Sonuç olarak alınan belge işlemi gerçek şekli ile göstermez.
f) Bilançonun maskelenmesi
Bilançonun maskelenmesi belli bir amaca dönük olarak bilançonun olduğundan farklı düzenlenmesidir. Bilanço maskelemenin amacı işletmenin ekonomik ve mali yapısı karlılık ve likiditesi hakkında yanlış bilgi vermektir veya imaj yaratmaktır.
Bilanço çıkarmak envanter çalışmalarının bir parçası son aşaması olduğundan bilançonun maskelenmesine yönelik işlemler dönem sonunda değerleme sırasında yapılır .Değerleme yapılırken işletmenin mevcut kıymetleri , stokları olması gerekenden yüksek değerlenirse veya amortisman ile karşılık ayrılmasından vazgeçilirse bilanço iyileştirilmiş olur. Kıymetleri düşük değerlenmesi halinde bilanço olumsuz maskelenmiş olur.
Bilançonun olumsuz yönde maskelenmesinin amacı :
• Vergi kaçırmak
• Kar dağıtmamak veya az dağıtmak
• Hisselerin borsa değerini düşürerek spekülasyon yapmak olabilir.
Bilançonun olumlu yönde maskelenmesine bilançonun güzelleştirilmesi denir. Bunun amaçları şöyle sıralanır.
• Daha fazla kredi alabilmek
• Çok ortaklı şirketlerde ortakları tatmin için fazla kar dağıtmak
• İşletmenin kamu oyundaki imajı güçlendirmek
• Vergi ödeyebilmek
Bilanço maskelenmesi üçüncü kişileri yanıltma amacı taşıdığında bir muhasebe hilesidir Bu nedenle bunun üzerinde revizyon çalışmaları sırasında dikkatle durmak gerekir.

VERGİ GİZLEME YÖNTEMLERİ

Muhasebe hilelerine baş vurma sebeplerinden en önde geleni vergi kaçırmadır. Bu amaçla mükellefler çeşitli yollara başvururlar. Bunlaradan en önemlileri şunlardır.

1 Satış Yolsuzlukları
Satılan mal veya görülen hizmet bedellerinin tamamen veya kısmen muhasebe kayıtlarına geçirilmesinden iş sahiplerince açıktan tahsil edilmesine satış yolsuzluğu denir. Buda dört şekilde gerçekleşir.
a) Gizli satış
b) Fatura sahtekarlığı
c) Uydurma firmalara satış
d) Zarar satışı

2 Alış Yolsuzlukları
Dönem kazancını azaltıp, vergi kaçırmayı amaçlayan alış yolsuzlukları da üç şekilde yapılır.

a) Kayıt dışı alış
b) Yüksek bedelle alış
c) Alış iskontolarını kayıt dışı bırakma

3 İşletme Giderlerini Yükseltme
Bu yolla malın satış maliyeti artırılarak, satış bedeli ile satış maliyeti arasında ki fark olan gayri safi kar azaltılmış olur.
Bir ticari işletmede safi karın oluşumu aşağıda formüle edildiği gibidir.
Satış tutarı( ciro)
(-)
Satılan mal maliyeti
(-)
Gayri safi kar
(-)
Genel giderler
(-)
Satış giderleri
(-)
Olağan işletme karı
(+)
Diğer karlar( Arızı gelir)
(-)
Diğer giderler
(-)
Safi ticari kar

Bu şemada hesaplanan safi ticari kar bir vergiye esas olacak mali kar değildir. Bunun için ticari kara bazı indirimler ve eklemeler yapılması gerekir.
Yukarıdaki şemada yer alan giderlerin herhangi birinin hileli yollarla artırılması mümkündür.
İmalat giderleri içinde yolsuzluğa en uygun kalemlerden birisi amortismanlardır. Amortismana tabi olmayan kıymetleri amortismana tabi tutmak ve yüksek oranda amortisman ayırmak bunu en güzel örnekleridir.
Giderleri yükseltmenin bir diğer yolu aktifleştirilip amortismana tabi tutulması gereken harcamaları doğrudan gider yazmaktır.

4 Özel Giderleri İşletmeye Aktarma

Bu giderleri belli başlıcaları
a) Ev giderleri; aydınlatma , ısıtma ,haberleşme, su, kapıcı giderleri
b) Şahsi giderler;Yolculuk , misafir ağırlama ,yardım, bağış, hediyeler
c) Mali giderler; Özel borç faizi, şahsi sigorta primi

5 Değerleme Hileleri
Değerleme gününde işletmenin mevcut mal borç alacakları belli usullere göre değerlendirilir. Mal stoklarının değerlenmesi önemlidir.
Dönem sonu stoklarının değerinin düşük veya yüksek olması uzun dönemde işletmenin kazancını değiştirmez ama dönem kaymasına yol açar. Stok değerlemesinin düşük yapılaması o dönemin kazancının eksik takip eden dönem kazancının ise fazla çıkması sonucunu doğurur.
Değerleme aracılığı ile dönem kazancının veya vergi matrahının ayarlama imkanı olduğunda işlemeler bunu istisnadan faydalanma veya zarar mahsubu amacı ile uygulayabilirler
Bir başka değerleme hilesi yeni kurulan şirketlerde rastlanır. İşletmenin ilk yılları genelde zararlıdır ve zararların mahsup süresi sınırlıdır bu yüzden mahsup sıkıntısına düşmemek için bir kısım giderleri sabit kıymetler maliyetine atıp amortisman yolu ile itfa yolunu seçebilirler.


6 Arızi Gelirleri Gizleme
Alınan çeşitli tazminatlar ( sigorta tazminatı gibi) amorti edilip tahsiline olanak kalmayan alacalardan yapılan tahsilatlar fatura dışı sağlanan özel indirim veya iskontolar ile hurda deşe ıskarta ve atıkların satış hasılatı gibi unsurlardır.

VERGİ İNCELEMESİSIRASINDA ENCOK KARŞILAŞILAN
HATA VE HİLELER
Vergi incelemeleri sırasında en cok karşılaşılan hata ve hilelerim en önemlileri aşağıda sıralanmıştır.
1 HATALAR
A DEĞERLEME HATALARI
• Dövizli alacak ve borçlar VUK genel tebliğindeki kurallarla değerlenmemiştir.
• İşletmeden çekilen iktisadi kıymetler emsal bedel ile değerlenmemiştir.
• Alacak ve borç senetlerinin değerlenmesinde T.C. Merkez Bankası resmi iskonto oranı yerine farklı oran kullanılmış veya iskonto hesaplaması için iç iskonto formülü yerine dış iskonto formülü esas alınarak yapılmıştır.
• Vadeli çekler reeskonta tabi tutulmuştur.
• Hatır senetleri reeskonta tabi tutulmuştur.
• Alacak senetleri reeskonta tabi tutulurken borç senetleri reeskonta tabi tutulmamıştır.
• Döviz cinsinden düzenlenmiş senetler reeskonta tabi tutulmuştur.
• Yurda getirilmesi zorunlu olmayan ihracat bedelli dövizler değerlemeye tabi tutulmamıştır.
• Şüpheli alacak karşılığı alacağın şüpheli hale geldiği tarihte ayrılmamıştır.
• Teminatlı alacaklar için karşılık ayrılmıştır.
• Kamu kurum ve kuruluşlarından olan alacaklar için karşılık ayrılmıştır
• Verilen avans için şüpheli alacak karşılığı ayrılmıştır.
• Kıdem tazminat karşılığı ayrılarak gider kaydedilmiştir
• Menkul kıymetler için menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır.
• Aciz vesikasına dayanan alacak değersiz alacak kabul edilmiştir.
• Yurda getirilmesi zorunlu olmayan ihracat bedelleri değersiz alacak olarak kaydedilmiştir
• Hizmet erbabına verilen ayınlar verildiği gün ve yerdeki ortalama parekende fiyatar ile değerlendirilmemiştir.
• Hizmet erbabına konut tedariki ve sair suretle sağlanan menfaatler konutun emsal kirasının veya menfaatin emsal bedeline göre değerlendirilmemiştir.
• Ayni bağış ve yardımlar VUK hükümlerine göre değerlenmiştir.
• Kıymeti düşen mallar için takdir komisyonu kararı olmadan karşılı ayrılarak gider kaydedilmiştir.
• Satın alınan malların maliyeti intikal ettirilmeyerek doğrudan gider yazılmıştır.
• Dönem sonu stokları düşük veya yüksek bedeller ile belirlenmiştir.
• İmal edilen emtia maliyetine dahil edilmesi gereken harcamalar doğrudan gider yazılmıştır.
• Dönem sonu stokunda bulunan üstüpü deşe ve ıskartalar emsal bedelle değerlenmemiştir.
• Menkul kıymetler alış bedeli ile değerlenmemiştir.
• Yatırımın aktifleştiği dönemin sonuna kadar oluşan kredi faizleri ve kur farkları doğrudan gider kaydedilmiştir.
• Sayım ve tesellüm noksanları gider kaydedilmiş sayım ve tesellüm fazlaları gelir kaydedilmemiştir.
• Peştamallıklar aktifleştirilmeyerek doğrudan gider yazılmıştır.
• Gelecek hesap dönemine ilişkin peşin ödenen giderler doğrudan gider kaydedilmişlerdir
• Satın alınan iktisadi kıymetin maliyetinin birkaç aşamada tamamlandığı durumlarda makine montajının tamamlandığı yıl sonuna kadar oluşan diğer maliyet unsurları alış bedeline eklenmemiştir.
• Amortismana tabi iktisadi kıymet doğrudan gider yazılmıştır.
• Amortismana tabi iktisadi kıymetin maliyetine intikal ettirilmesi geren ( iktisadi kıymet artırıcı kullanım ömrünü uzatan alımında mevcut olmayan ilaveler vb. ) harcamalar doğrudan gider yazılmıştır.
• Binalarda yeniden değerlenmiş değer üzerinden amortisman ayrılmıştır
• Amortisman oranı VUK hükümlerinde yer alan orandan daha yüksek uygulanmıştır.
• Bedelsiz kullanıma bırakılan gayri menkul için emsal kira bedeli hesaplanmamıştır

AMORTİSMANVEYENİDENDEĞERLEME UYGULAMALARINDA YAPILAN HATALAR
• Amortisman oranı ilk uygulana orandan daha yüksek uygulanmıştır.
• Normal usulde amortisman ayrılırken azalan bakiyeler usulüne geçilmiştir.
• Kullanılmaya hazır halde bulunmayan iktisadi kıymetler için amortisman ayrılmıştır.
• Yıl içinde satılan iktisadi kıymetler için amortisman ayrılmıştır.
• Özel maliyet bedeli niteliğindeki harcamalar gider kaydedilmiştir.
• Özel maliyet bedeli üzerinden azalan bakiyeler usulüne göre amortisman ayrılmıştır.
• Binek otomobiller için amortisman ayırmada kıst amortisman yapılmadığı gibi amortisman giderinin tamamı gider yazılmıştır.
• Yapılmakta olan yatırımlar için amortisman ayrılmıştır.
• Boş arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmuştur.
• Amortismana tabi iktisadi kıymet alındığı yıl veya satıldığı yıl yeniden değerlemeye tabi tutulmuştur.
• Yapılmakta olan yatırımlar yeniden değerlemeye tabi tutulmuştur
• İktisadi kıymetin aktifleştirildiği dönemden sonraki döneme ait olan ve iktisadi kıymetin maliyetine intikal ettirilen kur farkları yeniden değerlemeye tabi tutulmuştur.
• Sinema filmleri alameti farika hakları peştamallıklar özel maliyet bedelleri ilk tesis ve taazzuv giderleri organizasyon etüt ve arama giderleri ve gayri maddi haklar yeniden değerlenmeye tabi tutulmuştur.
• İtfa süresi dolmuş iktisadi kıymetler yeniden değerlemeye tabi tutulmuşlardır.
• Yeniden değerleme oranı sadece ilgili yıl değerlemesinde kullanılabilir
• Yeniden değerlemeye tabi tutulan bina arsa arazi için yeniden değerlenmiş değer üzerinden amortisman ayrılmıştır.
• Yeniden değerleme değer artış fonu yanlış hesaplanmıştır.
• Yeniden değerleme artış fonu gelir vergisi mükellefleri tarafından sermayeye ilave edilmiştir.
• Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yeniden değerleme değer artış fonu sermayeye ilave dışında başka bir hesaba ilave edilerek dönem karı ile ilişkilendirilmemiştir.
• Bilançonun pasifinde yer alan yeniden değerleme artışı iktisadi kıymet artışı sırasında birikmiş amortisman gibi işleme tabi tutulmamıştır
• İhtiyari olarak amortisman ayrılmamış yılların amortismanı yeniden değerleme artış fonunu hesabında dikkate alınmamıştır
• Maliyet artış fonu hesabında sermayeye eklenmiş bulunan yeniden değerleme artış fonu dikkate alınmamıştır


KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULAMALARINDA
KARŞILAŞILAN HATALAR
• İşletme tarafından inşaa ve imal edilen iktisadi kıymetlerin aktifleştirilmesi sırasında KDV hesaplanmamıştır.
• Amortismana tabi iktisadi kıymet KDV bir defada indirim konusu yapılmıştır.( Tek belgeli olanlar hariç)
• Binek otomobiller için ödenen KDV indirim konusu yapılmıştır.( Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otoların kiralanması veya işletilmesi olanlar hariç)
• Zayi olan malların KDV indirim konusu yapılmamıştır
• Kısmi indirime tabi olması gereken KDV’ nin tamamı indirilmiştir.
• Özel maliyet bedelinin aktifleştirilmesi sırasında KDV hesaplanmamıştır.
• Alınan vade farkları, faiz, prim gibi gelirler KDV matrahına dahil edilmemiştir.
• Yıl sonu iskontolarında KDV hesaplanmamıştır.
• Finansman sağlama hizmet bedeli üzerinde KDV hesaplanmamıştır.
• KDV oranları yanlış hesaplanmıştır.
• Para makbuzuna dayanılarak KDV indirimi yapılmıştır.
• Dar mükelleflere yaptırılan hizmetler için sorumlu sıfatı ile KDV beyan edilmemiştir.
• Bedelsiz devir işlemlerinde KDV hesaplanmamıştır.
• Reklam amacı ile dağıtılan mallara ait KDV hesaplanmamıştır.
• Mal teslimi veya hizmet itfasından önce fatura düzenlendiği halde KDV hesaplanmamıştır.
• Kanunen kabul edilmeyen giderlere ilişkin KDV indirim konusu yapılmıştır.


GİDER VE MALİYET ARTIRICI HARCAMALAR
• İşletmeye dahil olmayan araçların masrafları gider yazılmıştır.
• İş ile ilgili olamayan seyahat harcamaları gider kaydedilmiştir.
• Gelir vergisi mükellefi tarafından eşe ödenen ücretler gider yazılmıştır
• Vergi istisna kazanç ile ilgili harcama gider kaydedilmiştir.
• Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununa bağlı uçak ve helikopterler ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla verdikleri taşıtlar hariç ) için ödenen MTV gider kaydedimiştir.
• Üçretlerde kesilen sigorta primleri ödenmediği hallerde gider yazılmıştır.
• İşle ilgisi olmayan özel harcamalar gider kaydedilmiştir.
• Yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen kar payları kurum kazancından indirilmiştir.
• Ayrıca ihtiyat akçeleri gider kaydedilmiştir.
• Ödenen para cezaları vergi cezaları gecikme faiz ve zamları gider kaydedilmiştir.
• Çalınan mal demirbaş para vb. gider kaydedilmiştir.
• Ticari kazancının elde edilmesi ve idame edilmesi ile ilgili olmayan harcamalar gider yazılmıştır.
• Yasal haddi aşan bağış ve yardımlarda bulunulmuştur.
• Başka firmaya kullandırılan banka kredi masrafları gider yazılmıştır.
• Envantere dahil olmayan iktisadi kıymetler için amortisman ayrılmıştır.
• Kanunda yazılı kurum ve kuruluşlar haricindekilere yapılan bağış ve yardımlar gider yazılmıştır.
• Özel işlerde kullanılan taşıtlara ait giderlerin tamamı gider yazılmıştır.
• İade edilen malar maliyetlerden çıkarılmamıştır.
• Yatırım tamamlanmadığı halde yapılan yatırım harcamaları doğrudan gider yazılmıştır.
• Proforma fatura doğrudan gider kaydedilmiştir.
• Sevk irsaliyesi doğrudan gider kaydedilmiştir.
• Ortak adına alınan faizler işletmeye gider kaydedilmiştir.
• Finansman giderlerine kısıtlama yapılmamıştır.
• Harcırah ödendiği halde ayrıca yemek yatak harcamaları gider kaydedilmiştir.
• Geçmiş dönem giderleri cari dönemde gider yazılmıştır.
• Sigorta giderlerinde kıst yapılmamıştır.
• Kıdem tazminatı karşılığı gider kaydedilmiştir.


TEVKİFAT( STOPAJ) UYGULAMASINDA KARŞILAŞILAN
HATALAR
• Yıllara sari inşaat ve onarım işleri ile ilgili olarak yapılan ödemelerden tevkifat yapılmamıştır.
• Çifçilerden alınan zirai mahsuller ve hizmetlerden tevkifat yapılmamıştır.
• Ödenen ücretlerden tevkifat yapılmamıştır.
• Ücret sayılan ödemelerin brüt tutarı üzerinde tevkifat yapılmamıştır.
• Dar mükellef kuruma yapılan kira ödemelerinde tevkifat yapılmamıştır.
• Teklif ödemelerinde stopaj yapılmamıştır.
• KDV mad 24 uyarınca yapılan tevkifat brüt tutar yerine net tutar üzerinden yapılmıştır.
• Kurumlar vergisi kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren kurumların indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden tavkifat yapılmamıştır.


YILLARA SARİ İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİNDE KARŞILAŞILAN HATALAR
• Yıllara sari inşaat işi bittiği halde bir sonraki yıl beyan edilmiştir.
• Müşterek genel giderler ve amortismanlar yanlış dağıtılmıştır.
• Devam eden ilgili inşaatlarda ilgili harcamalar gider kaydedilmiştir
• Genel giderlerin dağıtımında hata yapılmıştır.
• Yıllara sari inşaatlar ile ilgili olarak yapılan stopajlar bu inşaatlar bitmediği halde mahsup edilmiştir.

MUAFİYET VE İSTİSNA UYGULAMALARINA İLİŞKİN HATALAR

• Tam mükellef olmayan kurumlardan elde edilen kazançlara iştirak kazancı istisnası uygulanmıştır.
• Gayri menkul ve iştirak hisseleri satışında doğan kazanç sermayeye ilave edilmediği halde istisna uygulanmıştır.
• Turizm hasılatı istisnası hesaplaması yanlış yapılmıştır.
• Önceki yıl ayrılan finansman fonu ticari kara ilave edilmemiştir.
• Finansman fonu yanlış hesaplanmıştır
• Yatırım indirimi istisna tutarı yanlış hesaplanmıştır.
• Yatırım indirimi kar olduğu halde uygulanmamıştır.
• Turizm istisnasında başka firmalara devi edilen hasılar üzerinden istisna hesaplanmamıştır.

SABİT KIYMET YENİLEME FONU UYGLAMALARINDAKİ
HATALAR
• Sabit kıymet satışından doğan kar şartlar oluşmadan yenileme fonu alınmıştır.
• Yenileme fonu aynı tür iktisadi kıymet için kullanılmıştır.
• Yenileme fonu aynı türden alınan iktisadi kıymetin amortisman giderinde kullanılmamıştır.
• Yenileme fonu üç yıl içinde kullanılmadığı halde üçüncü yılın matrahına eklenmemiştir.
• Sabit kıymet yenileme fonu işi bırakmada kar olarak dikkate alınmıştır

DİĞER HATALAR
• Faturaların tamamı deftere hasılat olarak yazılmamıştır.
• Mükerrer alış faturası ve gider faturası kaydedilmiştir
• Haksız yere zarar mahsubu yapılmıştır.

HİLELER
A -KAYIT DIŞI HASILAT BELGESİZ SATIŞ

• Yurtdışı mümessillik geliri kayıtlara intikal ettirilmemiştir.
• Banka hesaplarından hasılat farkı tespit edilmiştir.
• El defterinden hasılat farkı saptanmıştır.
• Alınan vekalet ücretleri için serbest meslek makbuzu düzenlenmiştir.
• Vadeli satılan emtialar peşin bedel üzerinden kayıtlara geçilmiştir.

B-DÜŞÜK BEDELLE SATIŞ
• Amortismana tabi iktisadi kıymet satışlarında eksik tutarlı fatura düzenlenmiştir.


C- RANDIMAN İNCELEMELERİ SONUCU BULUNAN FARKLAR
D SAHTE VE YANILTICI BELGE KULLANMAK
E PARAVAN FİRMALAR YOLU İLE ZARAR SATIŞ
F KAYDI ENVANTER SONUCU BULUNAN FARKLAR
G BELGE TAHRİFATLARI
H MEVHUM ADLA SATIŞ
I BEYAN EDİLMEYEN KAZANÇ
İ- ARIZİ GELİRLERİ SAKLAMAK
• Muhtelif hasarlar karşılığı alınan sigorta tazminatları hasılat yazılmamıştır.
• Kur farkı gelirleri beyan dışı bırakılmıştır.
• İskonto dekontları kayıtlara intikal ettirilmemiştir.
• Elde edilen komisyon gelirleri hasılat olarak kaydedilmemiştir.
• Alınan vade farkları kayıtlara intikal ettirilmemiştir.
• Elde edilen faiz kar payı repo gelirleri hasılat yazılmamıştır.
• İhracatta kota devir karşılığı alınan paralar gelir yazılmamıştır.
• Amortismana tabi kıymet satıldığı halde kayıtlara yansıtılmamıştır.
• Kira geliri hasılat kabul edilmemiştir.
• Destekleme Fiyat İstikrar Fonundan alınan tutarlar kayıtlara intkal ettirilmemiştir.
• Tahakkuk eden alacak gelir kaydedilmemiştir.
• Sonradan tahsil edilen şüpheli alacaklar gelir kaydedilmemiştir


UYGULAMA ÖRNEKLERİ

ÖRNEK:
Hava yolu taşımacılığı işi ile uğraşan X A.Ş. 1996 yılında ithal ettiği ve kullanmaya başladığı uçak için satıcı firmaya 1 milyon Mark borçlu bulunmaktadır.Alınan borç kayıtlara 59.073.000.000.-TL olarak yer almaktadır. 31.12.1996 tarihi itibari ile yapılan değerleme sonucu oluşan kur farkı A.Ş. tarafından genel yönetim giderleri hesabına borç kaydedilmiştir.( Maliye Bakanlığınca belirtilen değerlemeye esas DM 69.073-TL dir)

ÇÖZÜM.
Döviz kredisi kullanarak yurt dışından sabit kıymet ithal edilmesi ve sonradan bu kıymete ilişkin borç taksitlerinin değerlemesi dolayısı ile ortaya çıkan kur farkından sabit kıymetin iktisap edildiği dönemin sonuna kadar olanları sabit kıymetin maliyetine eklenmesi zorunludur.
Sonradan ortaya çıkan kur farklarının ise ait olduğu yıla doğrudan gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi konusunda mükelleflerin seçimlik hakkı vardır.( VUK GT. 163) SPK ya tabi şirketlerde sonradan ortaya çıkan kur farkları doğrudan finansman gideri yazılabilir.

Bu durumda
1.000.000.- DM *69.073.= 69.073.000.000.-TL
( 69.073.000.000.- 59.073.000.000.= ) 10.000.000.000.-TL
A.Ş. tarafından gider yazılarak dönem kazancı bu tutarda eksik hesaplanmıştır.
Oysa alınan tutarın sabit kıymet maliyetine eklenerek amortisman yolu ile itfa edilmesi gerekirdi.

Muhasebe Hesap Planı

Hesap Planı Menüsü

1. Giriş
2. Hesap Planı Kartı
3. Hesap Planı Listesi
4. Masraf Merkezi Kartı
5. Masraf Merkezi Listesi
6. Mali Tablo Tanımları
7. Bilanço Tanımı
8. Bilanço Dipnotlarının Girilmesi
9. Kar-Zarar ve Gelir-Gider Tablosu Tanımı
10. Satışların Maliyeti Tablosu Tanımı
11. Fon Akım Tablosu Tanımı
12. Nakit Akım Tablosu Tanımı
13. Kar Dağıtım Tablosu Tanımı
14. Özkaynaklar Değişim Tablosu Tanımı
15. Yansıtma Fişi Tanımlama

Giriş

Hesap Planı Menüsü'nde bilgilerini takip edeceğiniz şirketin kullandığı hesap planının ve tabloların tanımlanması ve listelenmesi ile ilgili işlemler yer almaktadır.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, Maliye Bakanlığı'nın tebliğine uygun olarak tanımlanmış olan Tekdüzen Hesap Planını kullanacaksanız bu menüdeki işlemleri yapmanıza gerek kalmayabilir. Sadece, lazım olduğunda (örneğin, her müşteri için ayrı bir hesap kullanıyorsanız), bazı özel hesapları açmakla yetinebilirsiniz.

Hesap Planı Kartı,
Şirketin kullanacağı hesap planındaki hesapların teker teker tanımlanması, tanımlar üzerinde değişiklik yapılması. Hesap grup ve sınıfları da bu opsiyonda tanımlanmaktadır.

Hesap Planı Listesi,
Tanımlanmış olan hesap planının ekrana veya yazıcıdan listesinin alınması.

Masraf Merkezi Kartı,
Masraf merkezlerinin teker teker tanımlanması.

Masraf Merkezi Listesi,
Tanımlanmış olan masraf merkezlerinin ekrana veya yazıcıdan listesinin alınması.

Mali Tablo Tanımları,
Şirketlerin kullanacağı mali tabloların tanımlanması, varolan tablo tanımlarının üzerinde değişiklik yapılması.

Yansıtma Fişi Tanımlama,
Yansıtma Fişi tanımlanması, tanımı yapılmış olan kısımların değiştirilmesi,ekleme veya çıkarma işlemi yapılması.

Menüdeki diğer opsiyonlar programın başka alt menülerine doğrudan geçiş imkanı vermektedir. Bu opsiyonların her biri bu kitapta ayrı bir bölüm olarak anlatılmıştır.

Hesap Planı Kartı

Genel Muhasebe programının temeli Hesap Planı olduğu için, programı verimli olarak kullanabilmenin ilk şartı iyi bir hesap planı tanımlamaktır. Hesap planını tanımlamadan önce iyice düşünmeli ve işinizi en iyi görecek bir hesap planı iskeletini oluşturmalısınız. Daha sonra programa girip hesap planını tanımlamaya başlayabilirsiniz.

Genel Muhasebe programında tanımlayacağınız hesap planının teknik özellikleri şunlardır:

* Hesap Kodu'nun uzunluğu 20 karakter (kırım ayraçları dahil) olabilir.
* Ana (kebir) ve Tali hesapların kırım uzunluğunu istenilen sayıda hane içerecek şekilde girilebilir.
* 8 kırıma kadar (1 ana ve 7 tali) hesaplar derecelendirilebilir ( Bu kitapta geçen "Kırım" ve "Derece" deyimleri eşanlamlı olarak kullanılmıştır.).
* Bir kebir hesabın altına istenen sayıda muavin hesap açılabilir.
* Bir muavin hesabın altına istenen sayıda tali hesap açılabilir.
* Bir tali hesabın altına istenen sayıda alt tali hesap açılabilir.
* Kırım ayracı olarak boşluk karakteri kabul edilir.
* Hesap kodları sadece sayılardan, harflerden ve noktalama işaretlerinden oluşabilir.
* Hesap kodu içine girdiğiniz alfabe harfleri olduğu gibi, küçük harfler büyük harfe çevrilerek kabul edilir.
* Hesap kodu içine girdiğiniz noktalama işaretleri boşluk karakterlerine çevrilerek, kırım ayracı olarak kabul edilir.

Hesap planının yapısını bir kuruluşun idari organizasyonuna benzetebilirsiniz. Örneğin; bir firmada bir genel müdür, onun altında bölüm şefleri, onların altında da personel yer almaktadır. Hesap planındaki her kebir hesap da böyle bir organizasyonu (yani firmayı) yansıtmaktadır. Diğer bir benzer yapı da işletim sisteminizin dizin ağacıdır; katalog yapısı; bir ana katalog, onun altında DSOFT30 kataloğu onun altında da ENTEG04 kataloğu şeklindedir.

Örnek:
100 Ana hesap. Kırım sayısı=1.
100.10 Muavin hesap. Ana hesabı=100. Kırım sayısı=2.
100.10.01 Tali hesap. Muavin hesabı=100.10. Ana hesabı=100.
Kırım sayısı=3.
12345678 Ana hesap. Kırım sayısı=1.
1.2.3.4.5.6.7 Tali hesap. Ana hesabı=1. Muavin hesabı=1.2. Üst
hesabı=1.2.3.4.5.6. Kırım sayısı=7.
1.2.3.4.5.6.7.8 Tali hesap. Ana hesabı=1. Muavin hesabı=1.2. Üst
hesabı=1.2.3.4.5.6.7. Kırım sayısı=8.

Hesap planını tanımlarken şu hususlara dikkat edin:

* Önce ana hesapları, sonra muavin hesapları, en son da tali hesapları tanımlayın.
* Hesap planının başına aktif (borç bakiye verecek olan) hesapları sonuna pasif (alacak bakiye verecek olan) hesapları yerleştirin. Böylece bilançoyu ve diğer tabloları daha kolay tanımlayabilirsiniz.
* Kasa Hesabını ilk hesap olacak şekilde girin.
* Kırım uzunluklarını bütün hesap planı boyunca aynı tutun. Örneğin; Kasa Hesabına 100 demişseniz Alacaklar hesabına 120 verin, Nakit Kasasına 100.01 vermişseniz Müşteriden Alacaklar hesabına 120.10 verin.
* Ana ve muavin hesapları tanımlarken numaralar arasında yeteri kadar boşluk bırakın. Böylece araya yeni hesaplar açmanız gerektiğinde sorun çıkmaz. Örneğin; Kasa Hesabına 100 demişseniz, hemen arkasından gelen Çek Kasası Hesabına 101 değil 105 verin.
* Tali hesapları tanımlarken kırımdaki hane sayısını büyük numaraları alacak kadar uzun tutun. Örneğin; bugün 70 müşteriniz varsa ve ilk müşteriyi "01" ile başlatırsanız (Burada her müşteri için ayrı bir hesap açtığınız farzedilmiştir.), yarın müşteri sayınız yüze ulaştığında hesap kodlarının sıralaması karışacaktır. Bu bakımdan ilk müşterinin kodunu 001 şeklinde girmek daha uygun olur. * Bir muavin (veya tali) hesabı tanımlamak için öncelikle onun ait olduğu kebir (veya muavin) hesabı tanımlamış olmanız gerekir.

Bir muavin (veya tali) hesabı tanımlayabilmeniz için, onun ait olduğu kebir (veya muavin) hesaba hiç işlem girilmemiş olması gerekir.

Örnek:
100 Kasa Hesabı
100.10 Nakit Kasası
120 Alacaklar Hesabı
120.1 Müşteriden Alacaklar Hesabı
Sakıncalı. Muavin hesap uzunluğu bir hane ("100.10" ile uyumsuz).
120.1.1 Bay X Hesabı
Sakıncalı. Bu şekilde kodlama ile "120.1.10" numaralı hesap "120.1.2"
numaralı hesaptan önce gelir.
120.10 Diğer Alacaklar Hesabı
20 Mal Alış Hesabı
Sakıncalı. Kırımdaki hane sayısı diğer hesaplarla tutarsız, "200" olmalı.
M Müşteriden Alacaklar Hesabı
M.001 Bay X Hesabı

Not: Buradaki örnekler gerçek hesap kodları değildir. Kodlamanın nasıl yapılabileceği hakkında bir fikir vermek amacıyla yazılmıştır.

Not: Genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri açısından, hesap kodları içinde harflerin kullanılması tasvip edilmediği için, bu tür hesap tanımlamaları yapmanızı tavsiye etmeyiz. Hesap kodları içinde harflerin kullanılması hesap planının alfabetik sırada olmasına, dolayısıyla Aktif hesapların üstte, Pasif hesapların altta olacak şekilde bir düzenleme yapmanın zorlaşmasına sebep olmaktadır. Ayrıca Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanmış olan Tekdüzen Hesap Planı yapısında da sadece sayılar kullanılarak tanımlama yapılmıştır.

Buraya kadar anlattıklarımız kendiniz bir hesap planı tanımlamak istediğinizde dikkat etmeniz gereken hususlardır. 1994 yılı ile birlikte Maliye Bakanlığı tarafından tebliğ edilen Tekdüzen Hesap Planı kullanılacağı için bu bilgilere hiç ihtiyacınız olmayabilir. Çünkü, Tekdüzen Hesap Planı programın içine yerleştirilmiş haldedir ve ne hesap planını ne de mali tabloları tanımlamak için uğraşmanıza gerek kalmaz. Ancak, hesap planı ana hatlarıyla tanımlanmış olduğu için tali hesapları yine de sizin girmeniz gerekmektedir.

Tekdüzen Hesap Planı'nda, hesapların Ana-Muavin-Tali şeklinde derecelendirilmesinden başka, bir de sınıf ve grup kodları eklenmiştir. Buna göre hesap planındaki her hesap ayrıca bir gruba, her grup da ayrıca bir sınıfa üye olmaktadır.

Hesap Kartının Tanımlanması

Hesap Kodu
Bu alana yukarıdaki açıklamalardan yararlanarak tanımlamakta olduğunuz hesabın kodunu girin (Bu kitapta geçen "Hesap Kodu", "Hesap No" ve "Hesap Numarası" deyimleri eşanlamlı olarak kullanılmıştır.).

Daha önce tanımladığınız bir hesabın bilgileri üzerinde değişiklik yapmak istiyorsanız, bu alana ilgili hesabın kodunu girin. Hesap Kodu'nu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.

Hesap Adı
Bu alana, tanımlamakta olduğunuz hesap için açıklayıcı olabilecek hesap adını yazın. Hesap Adı'nın uzunluğu 50 karakter olabilir. Hesap Adı olarak ne yazdığınızın program için önemi yoktur, programı esas ilgilendiren hesap kodlarıdır.

Grup Kodu
Bu alana, tanımlamakta olduğunuz hesabın ait olduğu hesap grubunun kodunu yazın. Grup kodu sadece ana hesaplar için girilebilmekte, muavin ve tali hesaplar otomatik olarak üstleri olan ana hesabın grubuna atılmaktadır.

Grup Kodu alanında yapabileceğiniz özel işlemler şunlardır:

* Daha önce tanımlanmış olan gruplardan birini seçmek için ilgili grubun kodunu girin veya [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden seçin.
* Yeni bir grup tanımlamak istiyorsanız, daha önce tanımlanmamış bir kod yazın ve [Enter] tuşuna bastıktan sonra sağ tarafta grubun adını yazın.
* Bir hesap grubunun kodunu değiştirmek için grubu seçin ve [F2] tuşuna basın.
* Bir hesap grubunu silmek için, grubu seçin ve [F3] tuşuna basın.

Sınıf Kodu
Hesap sınıfları, hesap gruplarını sınıflandırmak için kullanılmaktadır. Burada yapılacak işlemler, yukarıda anlatılan Grup Kodu alanında olduğu gibidir.

Enflasyon Hesap Tipi (Parasal, Parasal Olmayan)
Ana hesapta sorulmakta, tali hesap ana hesabın tipini almaktadır. Parasal olmayan hesaplar için enflasyon düzeltme işlemi uygulanır.

Enflasyon Hesap Cinsi (Fark, Düzeltme, Diğer)
Sadece en alt kırımdaki hesapta girilmekte, üst hesaplar için "Diğer" değerini almaktadır. [Tab] veya [LnDn] tuşuyla bu alana geçilebilmektedir. Bu alanda, enflasyon düzeltme fişi oluştururken, düzeltme sonucu oluşan değerlerin atılacağı hesaplar belirlenmektedir.

Hesap Tipi
Bu alanda yapacağınız tercih hesabın bakiye durumunu kontrol etmek için kullanılır:
Alacak Bakiyeli
Sürekli Alacak bakiyesi veren hesaplar içindir. Fiş girerken, tanımladığınız hesap borç bakiye verirse program sizi uyarır ( Ancak, girmekte olduğunuz fişe devam edebilirsiniz.). Örneğin; Satışlar Hesabı ve Borç Senetleri Hesabı sürekli Alacak bakiye verir.
Borç Bakiyeli
Sürekli Borç bakiyesi veren hesaplar içindir. Fiş girerken, tanımladığınız hesap alacak bakiye verirse program sizi uyarır. Örneğin; Kasa Hesabı hep Borç bakiye vermek zorundadır, aksi takdirde kasaya

girmeyen paranın çıkışını yapmış olursunuz ki bu kanuni açıdan bir usulsüzlüktür.
Çift Bakiyeli
Hesap borç veya alacak bakiye verebilir, program sizi uyarmaz. Örneğin; Müşteriler Hesabı'nın sonuçta ne tür bakiye vereceğini bilemezsiniz, bu yüzden bu hesabı Çift Bakiyeli olarak göstermeniz gerekir.

Bu bakiye tiplerinden herhangi birini seçmek için, farklı renkli harflerinin tuşuna veya sağ ve sol ok tuşlarıyla istediğiniz bakiye tipinin üzerine gelerek [Enter] tuşuna basın.

Hesap Cinsi
Bu alanda, Form (A) ve Form (B)'nin alınabilmesi için hesap cinsini seçin. Hesap cinsi ana hesaplarda belirtilir. Alt hesapların cinsi otomatik olarak ana hesabın cinsini alır. Hesap cinsleri şu şekildedir:
Stok
Stok seçildiğinde, ayrıca hesabın cinsi (alış/satış/alış iade/satış iade), K.D.V. hesabı, birimi ve hesabın miktar detayı sorulur. Miktar takibi yapılacak hesapların stok olarak işaretlenmesi ve birim kısmının boş olmaması gerekmektedir. Birim kısmı boş olan stok hesaplarının miktarları fiş girişinde miktar kolonu tanımlı olsa bile girilemez.
Alış İade Hesabı
Hesabın cinsini Stok Alış olarak belirlediğinizde sorulan bu hesap, miktar raporlarını alırken kullanılacak karşı hesaptır. Alış iadelerini ayrı bir hesapta takip etmiyorsanız ve bunun için alış hesabını kullanıyorsanız, bu soruda alış hesabını girebilirsiniz.
Satış Hesabı
Hesabın cinsini Stok Alış olarak belirlediğinizde sorulan bu hesap, miktar raporlarını alırken kullanılacak karşı hesaptır.
Satış İade Hesabı
Hesabın cinsini Stok Satış olarak belirlediğinizde sorulan bu hesap, miktar raporlarını alırken kullanılacak karşı hesaptır.

Cari
Cari seçildiğinde, ayrıca cari hesabın vergi dairesi, vergi hesap no, cari tipi ve ülke kodu sorulur. Cari Tipi alanında yaptığınız tercih, Form (A)'da bulunan Tablo III'deki alanların hangisine dahil edileceğini belirler:
Kamu. Cari tipini "Kamu" olarak belirlediğiniz hesaplar, Form (A)'da kamu kurum ve kuruluşlarına ilişkin 44. ve 47. alanlara dahil edilir.
Özel. Cari tipini "Özel" olarak belirleyip, Vergi Dairesi veya Vergi Hesap No alanlarına değer girdiğiniz hesaplar, Form (A)'da gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine ilişkin 45. ve 48. alanlara dahil edilir.
Özel. Cari tipini "Özel" olarak belirleyip, Vergi Dairesi ve Vergi Hesap No alanlarını boş bıraktığınız hesaplar, Form (A)'da diğer satışlara ilişkin 46. ve 49. alanlara dahil edilir.

Gider
Gider seçildiğinde, ayrıca giderin K.D.V. hesabı sorulur.

Kasa
Hesabın kasa hesabı olduğunu belirtir.

K.D.V.
Hesabın K.D.V hesabı olduğunu belirtir. K.D.V. seçildiğinde ayrıca, yüzdesi ve K.D.V.tipi (dahil/hariç) sorulur.
Alış İade K.D.V. Hesabı
Bu alan, "191" ile başlayan Alış K.D.V. hesaplarında sorulmaktadır. Alış hesabının, Alış İade Hesabı ile aynı olduğu durumlarda, fiş girişinde hesaba alacak girilmesi durumunda, bu işlem iade olarak kabul edilerek K.D.V. hesabı olarak "Alış İade K.D.V. Hesabı" kullanılmaktadır.

Kesinti
Kesinti olarak işaretlenecek hesaplar alış-satış faturalarındaki kanuni kesintilerdir (Müstahsil makbuzlarındaki stopaj gibi).

Diğer
Hesap tipi, yukarıda belirtilen seçeneklerden herhangi birine uymuyorsa [Diğer] seçin.

Masraf Merkezi
Bu alana, işlem yapmakta olduğunuz şirkette masraf kartları takip edilecekse daha önce açmış olduğunuz masraf merkezi kartının kodunu girin. Kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.

Döviz kodu, Tipi
Bu alana, Hesap Planı Kartı'na ilişkin kullanacağınız döviz varsa döviz kodu ve tipini girin. Seçimi [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de yapabilirsiniz.

Özel Kod (1),(2)
Bu alana, gruplamada kullanacağınız özel kodları -varsa- girin.

Referans Tarihi
Program, hesap kartının ilk açıldığı tarihi otomatik olarak getirir. İsterseniz değiştirilebilirsiniz. Export ve Import işlemlerinde filtre olarak kullanılır.

Erişim Seviyesi
Bu alana, hangi kullanıcıların kart bilgilerine ulaşabileceğini belirleyen erişim seviyesi değerini girin.

Son bilgiyi de girmenizden sonra ekranın sağ-alt tarafında Bilgiler Doğru mu (E/H)? sorusu çıkar. Girdiğiniz değerleri kontrol edin ve dosyaya kaydedilmesi için [E] tuşuna basın. Hesap kaydedildikten sonra yeni bir hesap tanımlamanız için tekrar Hesap Kodu alanına dönülür. İsterseniz yeni hesaplar tanımlayabilir, isterseniz [Esc] tuşuna basarak menüye dönebilirsiniz.

Bu ekranda kullanabileceğiniz özel tuşlar şu şekildedir:
[F2] Kayıt. Yaptığınız işlemin -değişiklik, yeni tanım- kaydedilmesini istiyorsanız [F2] tuşuna basın.

[F3] Hesap Silme. Hesap planı içindeki bir hesaba ihtiyacınız kalmadığında, hesabı silmek için, [F3] tuşunu kullanabilirsiniz.

Bazı durumlarda program bir hesabı silmenize izin vermez:

* Alt hesabı olan bir hesabı silemezsiniz. Örneğin; "100.01" nolu hesabın "100.01.001" nolu bir alt hesabı varsa, önce o alt hesabın silinmesi gerekir.
* Herhangi bir fişte, hareket girilmiş bir hesabı silemezsiniz. Yani, hesabın toplam borç ve toplam alacak miktarlarının sıfır olması gerekir.

Bu ekranda herhangi bir bilgi girişi yapılmamakta, sadece silinecek hesap seçilerek işlem onaylanmaktadır.

[F4] Kullanıcı Bilgileri. Üzerinde çalıştığınız hesap kartına ilişkin kullanıcı bilgilerini gösterildiği pencereyi açar.

[F5] Yardım Ekranı. Bu ekranda kullanabileceğiniz tuşların gösterildiği yardım penceresini açar.

[F6] Hareket Aktarma. [F6] tuşunu kullanarak bir hesabın işlemlerini başka bir hesaba aktarabilirsiniz. Bunun için önce yeni hesabı tanımlayın, daha sonra eski hesabı seçerek [F6] tuşuna basın.

[F7] Toplu Hesap Silme. Birden fazla sayıda hesabı silme imkanı sağlar. Bir hesabı seçtikten sonra, Hesap Kodu alanında bu tuşa bastığınızda açılan pencerede silmek istediğiniz hesap aralığını belirleyin. Silme İşlemi Başlasın mı ? sorusuna [Evet] cevabı verdiğinizde silme işlemi başlar, tamamlandığında program yeniden Hesap Kodu alanına döner.

Hesap Planı Listesi

Tanımlamış olduğunuz hesap planının ekrana veya yazıcıdan bir listesini almak istediğinizde bu opsiyonu kullanabilirsiniz. Yazıcıdan alacağınız hesap planı listesini özellikle yıl sonunda yazdırdığınız yevmiye defterinin içine koymak için kullanabilirsiniz.

Bu opsiyonu seçtiğinizde açılan filtre ekranının üst kısmındaki seçenekler, döküm özelliklerine ilişkindir; [F2] tuşuna basarak geçiş yapabileceğiniz alt kısımdaki seçenekler ise rapor filtrelerini belirlemenizi sağlar. Döküm özelliklerinin son seçeneği üzerinde [Enter] basmanızdan sonra döküm başlar.

Liste Filtrelerinin Girilmesi

Filtre No
Bu alana kullanılacak filtre kodunu girin. Kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.

Rapor Tanım Kodu
Bu alana tanımlanmış olan raporun tanım kodunu girin. Kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.

Döküm Genişliği
Bu alana, bir sayfanın kaç karakter genişliğinde olacağını girin.

Sayfa Uzunluğu
Bu alana, bir sayfada kaç satır olduğunu yazın.

Satır Arası Çizgi
Bu alanda, çıktıların satır aralarında sürekli (kesiksiz) grafik çizgiler kullanılarak daha iyi bir görüntüye sahip olmasını istiyorsanız [Evet], dökümün hızlı olmasını istiyorsanız [Hayır] girin.

Kolon Arası Çizgi
Bu alanda, çıktıların kolon aralarında sürekli (kesiksiz) grafik çizgiler kullanılarak daha iyi bir görüntüye sahip olmasını istiyorsanız [Evet], dökümün hızlı olmasını istiyorsanız [Hayır] girin.

Grafik Döküm
Bu alanda, yazıcıdan aldığınız çıktıların sürekli (kesiksiz) grafik çizgiler kullanılarak daha iyi bir görüntüye sahip olmasını istiyorsanız [Evet], dökümün hızlı olmasını istiyorsanız [Hayır] girin. Satır Arası Çizgi ve Kolon Arası Çizgi sorularını [Hayır] olarak cevapladıysanız, bu alanda yaptığınız tercihin önemi yoktur.

Döküm Yeri
Ekran Yazıcı Dosya
Bu alanda listeyi ekranda görmek istiyorsanız [E], yazıcıdan yazdırmak istiyorsanız [Y], sınırlandırılmış metin dosyasına yazdırmak istiyorsanız [D] tuşuna basın. Döküm yeri olarak dosyayı seçtiğinizde dosya adı sorulur. Bu dosya diğer programlar (Microsoft Excel) ile okunabilmektedir.
Ekran dökümünü tercih ettikten sonra da önizleme ekranında [F1] tuşuna basarak ekranda izlediğiniz dökümü yazıcıdan alabilirsiniz.

Döküm Yeri'ni Yazıcı olarak belirlediğinizde Yazılacak Bilgi başlıklı pencerede aşağıdaki alanlara değer girmeniz beklenir:
Döküm Türü
Bu alanda, raporun dar punto yazı kullanılarak dar kağıda yazılmasını istiyorsanız [D], normal punto kullanılarak geniş kağıda yazılmasını istiyorsanız [G] seçin.

Açıklama Satırı
Bu alanda, rapora açıklama satırı eklemek istiyorsanız [E] yoksa [H] girin.

Satır Sayısı
Açıklama Satırı alanında [Evet] tercih ettiğinizde sorulan bu soruda, kaç Açıklama satırı (1-17 arasında bir değer olabilir) girmek istediğinizi belirleyin.

Liste Başına, Liste Sonuna
Açıklama satırlarının listenin başına yazılmasını istiyorsanız Liste Başına, listenin sonuna eklenmesini istiyorsanız Liste Sonuna seçeneğini tercih edin.

Bu değerleri girmenizden sonra açılan Açıklama penceresinde, açıklama olarak eklemek istediğiniz bilgiyi girin ve [F2] tuşuna basarak dökümü başlatın.

Rapor Filtrelerinin Belirlenmesi

[F2] tuşuna basarak bu bölüme geçebilirsiniz.

Sınıf Kodu
Sadece tek bir sınıfa ait hesapların listelenmesini istiyorsanız, bu alana ilgili hesap sınıfının kodunu yazın. Kodu [F1] ile çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz. Bütün hesapların listelenmesini istiyorsanız, herhangi birşey yazmadan [Enter] tuşuna basın.

Grup Kodu
Bu alana listenin hangi gruptan başlamasını ve hangi grupta bitmesini istiyorsanız o grubun kodunu yazın. Eğer bir sınıf kodu girerseniz grup kodu aralığını da girmeniz gerekir. Kodu [F1] ile çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.

Hesap Kodu
Bu alana listenin hangi hesaptan başlamasını ve hangi hesapta bitmesini istiyorsanız o hesabın numarasını girin. Bütün hesap planının listede görünmesini istiyorsanız sadece [Enter] tuşuna basın. Kodu [F1] ile çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.

Örnek:
100 Kasa Hesabı
... ...
120 Alacaklar Hesabı
120.10 Müşteriden Alacaklar
120.10.001 A Firması Hesabı
120.10.002 B Firması Hesabı
120.10.003 C Firması Hesabı
... ...
200 Mal Alış Hesabı
Yukarıdaki hesap planına göre:
Sadece Alacaklar Hesabı'nın listesini almak istiyorsanız; İlk Hesap Kodu
ve Son Hesap Kodu alanlarına sırayla "120" ve "120.9" yazın. - Firmalara
özel hesapların (120.10.001 gibi) listede görünmesini istemiyorsanız; Alt
Hesap Seviyesi alanına "2" yazın.

Özel Kod Filtreleri
Hesap planı kartında özel kod kullanıyorsanız, bu alanda açılan pencerede özel kod filtrelerini belirleyin.

Alt Hesap Seviyesi
Bu alana kaçıncı dereceye (kırıma) kadar olan alt hesapların listede görünmesini istiyorsanız o dereceye karşılık gelen rakamı girin. Otomatik olarak gelen 8 rakamı bütün hesapların listeye girmesini sağlar.

Listede;
Sadece ana hesapları istiyorsanız: 1,
Sadece ana ve muavin hesapları istiyorsanız: 2,
Sadece ana, muavin ve ilk tali hesapları istiyorsanız: 3 yazabilirsiniz.

Enflasyon Hesap Tipi
Bu alanda listeye dahil edilecek hesapların enflasyon hesap tipini (Parasal, Parasal Olmayan, Tüm) belirleyin.

Enflasyon Hesap Cinsi
Parasal olmayan hesaplar için enflasyon hesap cinsleri (Enflasyon Fark Hesabı, Enflasyon Düzeltme Hesabı, Diğer) farklı olabilmektedir. Üstteki soruda Parasal Olmayan tercihi yaptığınızda, bu alanda listeye dahil edilecek hesapların cinsleri belirlenebilmektedir.

Hesap Cinsi
Bu alanda listeye dahil edilecek hesapların hesap cinsini (Stok, Cari, Gider, Kasa, K.D.V., Kesinti, Diğer, Tüm) belirleyin.

Referans Tarihi
Hesap kartlarındaki referans tarihi alanında tarih bazında bir gruplama yapıyorsanız, bu alanda tarih aralığını belirleyin. Yoksa her iki tarihi de [Enter] tuşuyla geçin.

Liste Muhtevası

Liste, sol tarafta hesap kodları, sağ tarafta hesap adları yazılmış ve her satır plandaki bir hesaba karşılık gelecek şekildedir. Alt hesapların adları, derecelerine göre, bir miktar sağa kaydırılmış olarak yazılır.

Filtrenin Kaydedilmesi

Bu ekranda, herhangi bir alandayken [F3] tuşuna basarak belirlediğiniz filtre değerlerini koruyabilirsiniz. Filtre değerlerinin kaydedilmesi için şu adımları izleyin:
1. [F3] tuşuna basın.

2. Filtre Kayıt Penceresi'nde, kayıt özelliklerini belirleyin:
Kayıt Tipi (Yeni Kayıt, Güncelle)
Daha önce kullandığınız bir filtrede değişiklik yapmak istiyorsanız Güncelle, yeni bir filtre kaydı yapmak istiyorsanız Yeni Kayıt seçeneğini tercih edin.

Filtre No
Yeni Kayıt seçeneğini tercih ettiğinizde sorulan bu soruda, filtreye vereceğiniz kodu girin.

Filtre Adı
Yeni Kayıt seçeneğini tercih ettiğinizde sorulan bu soruda, sizin için açıklayıcı olan bir ad girin.

Masraf Merkezi Kartı

Hesap planındaki hesapların durumları izlenirken bütün raporlar hesapların üzerinden yapılır.Öte yandan, Maliyet muhasebesi yapılırken kullandığımız normal hesapların dışında masrafların dağıtılacağı ayrı bölümler olarak masraf merkezleri de tanımlanabilir.

Mesela, şirketimizi departman bazında ele alırsak pazarlama ve muhasebe departmanının ne kadar genel gider (kırtasiye, elektrik vb.)harcaması olduğunu ve bu şekilde her bir departmanın maliyetini Masraf Merkezi Kartı tutarak çıkartabilirsiniz.

Masraf Merkezi Kartı'nın Tanımlanması

Kodu
Bu alana, tanımlamakta olduğunuz Masraf Merkezi Kartı'nın 20 karakter uzunluğundaki kodunu girin. Kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.

Adı
Bu alana, Masraf Merkezi Kartı'nın adını girin.

Örnek:
Masraf merkezi kartlarımızı departman bazında yapıyorsak Pazarlama
departmanı.

Döviz Kodu, Tipi
Bu alana, Masraf Merkezinin kullandığı döviz cinsi ve kodunu girin. Kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.

Özel Kod 1-2
Kartların gruplandırılması için kullanılır.

Referans Tarihi
Bu alanda, program kartın ilk açıldığı tarihi otomatik olarak getirir. İsterseniz değiştirebilirsiniz. Raporlarda referans tarihi ayrımı verilerek döküm alınabilir. Export ve Import işlemlerinde filtre olarak kullanılır.

Erişim Seviyesi
Bu alana, hangi kullanıcıların kart bilgilerine ulaşabileceğini belirleyen erişim seviyesi değerini girin.

Yukarıdaki bilgileri girmenizden sonra ekranın en altında Bilgiler Doğru mu (E/H)? sorusu çıkar. Bu soruyu [E] ile onaylamanızı müteakip kart kaydedilir. Tanımlanacak başka kart varsa tanımlayabilir, veya [Esc] tuşuna basarak menüye dönebilirsiniz.

Masraf Merkezi kartı, Hesap planı kartında, fiş işlemlerinde (Mahsup, Tahsil, Tediye) kullanılabilir.

Masraf Merkezi Kartı'nın Silinmesi

Kodu alanında, silmek istediğiniz Masraf Merkezi Kartı'nın kodunu girin. Kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz. Masraf Mekezi Kartı'nı seçtikten sonra [F3] tuşuna bastığınızda sorulan Silmekte Kararlı mısınız(E/H)? sorusunu onayladığınızda kart bilgileri silinir. Kartın hareketleri varsa program kartı silmenize izin vermez. Bunun için öncelikle hareket bilgilerini silmeniz gerekir.

Masraf Merkezi Listesi

Bu opsiyonda, her bir masraf merkezinin ayrı ayrı masraf dökümünü alabilirsiniz. Liste döküm şekli için yukarıda anlatılan Hesap planı liste döküm şeklini inceleyin.

Mali Tablo Tanımları

Bilanço Tanımı

Genel Muhasebe programın en önemli özelliklerinden birisi de, hazırlayacağınız mali tabloları istediğiniz şekilde tanımlayabilmenizdir. Burada yapacağınız tanımlamayı ve yıl boyunca gireceğiniz yevmiye fişlerini kullanarak, program istediğiniz şekilde bir bilançoyu size hazırlamaktadır. Burada "bilanço tanımlama" ile bu opsiyonun kullanılarak bilanço tablosunun bir form şeklinde tanımlanması, "bilanço hazırlama" ve "bilanço yazdırma" ile de Muhasebe Raporları Menüsü'ndeki Bilanço opsiyonunun kullanılarak yapılan tanıma göre bilançonun yazıcıdan yazdırılması kasdedilmektedir.

Bilanço tanımlamada yapılan iş temel olarak; bilançodaki grup başlıklarıni yazmak ve gruba dahil hesapları belirlemektir. Tabii, grup başlıklarının neler olduğunu ve hangi hesabın hangi gruba gireceğini belirlemek size düşüyor.

Eğer programla birlikte gelen Tekdüzen Hesap Planını kullanıyorsanız, ayrıca bir bilanço tanımlamanıza gerek yoktur. Hesap Planı ile birlikte, yine Datasoft tarafından yapılmış bir bilanço tanımı da bulunmaktadır

Bilanço tanımlamanın kolay bir yolu da mizandan hareket ederek tanımlamayı yapmaktadır. Bilanço hazırlayacağınız zaman önce bir Genel Mizan yazdırarak bu mizanı bilanço tanımına geçirebilirsiniz. Bunun için mizanda Borç Bakiye veren hesapları Aktif, Alacak Bakiye veren hesapları da Pasif olarak bilançoya girebilirsiniz.

Tanımlayacağınız bilançoyu seçmek için Bilanço No alanına, ilgili bilançonun kodunu yazın. Bilançoyu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.

Bilanço tanımlama ekranındaki her satır bir kaleme karşılık gelmektedir. Belli bir satırda girilen bilgiler aşağıda anlatıldığı gibidir.

Sınıf
Bu alana, bilançoda gösterilecek hesap gruplarını ve hesapları belirleyen hesap sınıfının kodunu yazın.

Özet bilançoda olduğu gibi, bir gruba üye tüm hesapların değil de sadece bir veya birkaçının gösterilmesini istiyorsanız bu alana herhangi bir şey yazmadan [Tab] tuşuna basın. Bu durumda program sizden, ilgili satırı ifade eden bir açıklama, hesap detayı ve hesap aralığı girmenizi ister.

İlk Grup, Son Grup
Bu iki alana, bilançoda gösterilecek hesapları ifade eden grup aralığını girin.

Tip
Bu alanda, tanımlamakta olduğunuz satırın bilançonun hangi tarafında gösterileceğini belirleyeceksiniz. Bu alana geldiğinizde, ekranın en altında iki opsiyon görünür:
[A] Aktif. Tanımladığınız satır aktif hesapları içermektedir. Aktif hesaplar bilançonun sol tarafında gösterilir.

[P] Pasif. Tanımladığınız satır pasif hesapları içermektedir. Pasif hesaplar bilançonun sağ tarafında gösterilir.

Detay
Bu alana gireceğiniz rakam, kaçıncı dereceden hesapların bilançoda gösterileceğini belirler. Derecesi girdiğiniz rakamdan büyük olan hesapların miktarları üst hesaplar içinde gösterilir (Burada büyüklük olarak rakam değeri kasdedilmektedir, kebire yakınlık değil.). Örneğin; Detay olarak 2 yazmışsanız "100.10.012" ve "100.10.023" kodlu hesaplara girilmiş olan hareketlerin toplamı "100.10" nolu hesaba -- onun alt hesapları oldukları için -- dahil edilerek tek bir satır halinde bilançoya yazılır.

Buraya "0" ile "8" arasında herhangi bir rakam girebilirsiniz. 0 girerseniz hiç bir hesap gösterilmez, sadece o aralığa düşen hesapların toplamı yazılır. 1 girerseniz sadece ana hesaplar, 2 girerseniz sadece ana ve muavin hesaplar bilançoya yazılır.

İlk Hesap, Son Hesap
Bu iki alan, tanımlamakta olduğunuz satırın (grubun) hangi hesapları içereceğini belirmenizi sağlar. Bu iki alanda istediğiniz hesabı seçmek için [F1] tuşuyla gelen Hesap Planı Penceresi'ni kullanabilirsiniz. Bilanço yazılırken bu aralığa düşen hesapların tutarları da gösterilir ancak bilanço rakamlarına dahil edilmez.

Bilançoyu tanımlarken kullanabileceğiniz özel fonksiyon tuşları ve yaptıkları işler şunlardır:
[F6] Yardım. Bu tuşa bastığınızda, kullanabileceğiniz fonksiyon tuşları ve anlamları ekranın en altında gösterilir.

[F1] Hesap Kodları. İlk Hesap ve Son Hesap alanlarından birinde iken Hesap Planı Penceresi'ni çağırmanıza yarar

[F2] Satır Sil. Kursorun üzerinde bulunduğu satırı siler ve alttaki satırları yukarı kaydırır. Bunu gereksiz satırları bilançodan çıkarmak için kullanabilirsiniz.

[F5] Satır Aç. Kursorun üzerinde bulunduğu satırı bir aşağıda kaydırarak onun yerine boş bir satır açar. Bunu daha önce yazmayı unuttuğunuz satırları girmek için kullanabilirsiniz.

[F3] Geri. Bilanço tablosu içinde bir sayfa (ekran) geri gider.

[F4] İleri. Bilanço tablosu içinde bir sayfa (ekran) ileri gider.

Bilanço tanımında girdiğiniz bir satır bilanço yazılırken de bir satır olarak yazılmaz. Satırın devamındaki alanlara gireceğiniz değerlere bağlı olarak, bilanço tanımındaki tek bir satır bilanço yazılırken çok sayıda satır haline gelebilir.

Her ne kadar burada bilanço tanımını nasıl gireceğiniz mümkün olduğunca açık anlatılmaya çalışılmışsa da, bir şirketin bilançosunu hazırlamak yoğun mesleki bilgiye sahip olmayı gerektirir. Programın size sağlayabileceği azami fayda da kafanızda tasarladığınız bilançoyu programın tamamlayabileceği bir forma dönüştürmenize yardımcı olmaktır. Bu bakımdan size, işin programa düşen kısmını iyi öğrenebilmeniz için, programla birlikte gelen bilanço tanımını incelemenizi öneririz.

Bilanço Dipnotlarının Girilmesi

Yeni tebliğe göre bilançoda dipnotlar da yazılabilmektedir. Bu dipnotlar, her bilanço yazışta tekrar tekrar girilmemekte, yukarıda anlatılan Bilanço Tanımlama opsiyonu kullanılarak bir defa girilmektedir.

Bilanço dipnotlarını saklamak için program B99 kodlu bilanço tanımını kullanmaktadır. Bu tanım sabittir ve dipnotları mutlaka bu tanım üzerine yazmanız gerekmektedir.

Dipnotları yazmak için, yukarıda anlatılan Bilanço No alanına B99 yazın ve [Enter] tuşuna basın.

Kar-Zarar ve Gelir-Gider Tablosu Tanımı

Gelir tablosunun tanımlanması yukarıda anlatılan Bilanço tanımı ile aynıdır. Aralarındaki farklar ise aşağıda açıklandığı gibidir:

* Gelir tablosunun dipnotları "G99" kodlu tablo tanımı içinde tutulmaktadır.
* Gelir tablosunda Sınıf Kodu sorulmamaktadır.
* Tip alanında Gelir ve Gider seçenekleri bulunmaktadır. [G] ile Gelir olarak işaretlenen satırlar tablonun Gelir sütununda, [D] ile Gider olarak işaretlenen satırlar da Gider sütununda gösterilir.
* İlk Grup alanını [Tab] tuşuyla geçtiğinizde bunlara ilaveten bir de Toplam seçeneği bulunur. Bu seçenek, üstteki satırların toplamının hesaplanarak o satırda gösterilmesini sağlar.
* İlk Grup alanını [Tab] tuşuyla geçtiğinizde girdiğiniz hesap kodları aralığı Gelir tablosunda toplama dahil edilir.

Burada girilen Gelir tablosu tanımı aynı zamanda Kar-Zarar tablosu olarak da kullanılmaktadır. Bunlardan hangisinin yazılacağı döküm sırasında seçilebilir.

Satışların Maliyeti Tablosu Tanımı

Satışların Maliyeti tablosunun kullanılması da yukarıda anlatılan Bilanço tanımına benzemektedir. Aralarındaki farklar ise aşağıda açıklandığı gibidir:

* Satışların Maliyeti tablosunda satırın başında bir açıklama yazılır ve devamında o açıklamanın içeriği olan bilgiler girilir.
* Tip kısmında ilgili satırın tipi girilmektedir:

Başlık
İlgili satır dökümde bir başlık kabul edilir ve sadece açıklaması yazılır.

Grup
İlgili satırların toplamı döküm sırasında sağ sütunda yazılır. Grupların toplamı; hesap aralığı verilmişse hesaplardan, verilmemişse altındaki detayların toplamından bulunur.

Detay
İlgili satırların toplamı döküm sırasında sol sütunda yazılır. Detayların toplamı sağında girilen hesap aralığına ve cinsine göre bulunur.

Ara Toplam
Döküm sırasında bu seçeneğin bulunduğu satırda ara toplam alınır. Ara toplam en sonra toplam alınan satırın altındaki satırların toplamıdır.

Toplam
Bu satırda tablonun toplamları yazılır.

Cins alanında seçilen iki değer, belirtilen aralığa düşen hesapların hangi toplamlarının hangi fişler dikkate alınacağını belirler.

Hangi toplamların yazılacağı solda yapılan seçim belirler:
[A] Hesabın toplam alacak rakamı yazılır.

[B] Hesabın toplam borç rakamı yazılır.

[C] Hesabın alacak bakiye rakamı yazılır.

[D] Hesabın borç bakiye rakamı yazılır.

Bu toplamların da hangi fişlerden hesaplanacağını sağda yapılan seçim belirler:
[1] Rakamlar bütün yevmiye fişleri taranarak bulunur.

[2] Rakamlar sadece Açılış Fişi dikkate alınarak bulunur.

[3] Rakamlar Açılış Fişi haricindeki bütün fişler taranarak bulunur.

Fon Akım Tablosu Tanımı

Fon Akım tablosunun tanımlanması bir önceki kısımda anlatılan Satışların Maliyeti tablosu ile aynıdır. Yalnız, Fon Akım tablosunda Tip kısmında aşağıdaki dört seçenek bulunur:
Sınıf
Raporda en sağdaki sütuna yazılır. Bir sonrakı Sınıf'a kadar olan Grup'ların toplamıdır.

Grup
Raporda orta sütuna yazılır. Kendinden sonraki satırlarda girilmiş olan Detay'ların toplamı veya aynı satırda girilen hesap aralığının cinsine göre toplamıdır.

Detay
Raporda en sol sütuna yazılır. Aynı sütunda hesap aralığı verilmişse onun toplamı, aksi halde kendinden sonra İşlem'lerin toplamıdır.

İşlem
Kendinden önceki Detay'ların hesaplanması için kullanılmaktadır. İşlem seçilip hesap aralığı girilmediği takdirde sadece açıklaması yazılır.

Burada ayrıca dikkat edilmesi gereken bir nokta artışların ve alışların hesaplanmasıdır. Bu gruplar da, Cins'de (tutarın Alacak, Borç ya da bakiyeden hangisinden hesaplanacağının belirlendiği kısımda) [Tab] tuşuna basmak suretiyle girilmektedir. Artışlar için [+], artışlar için de [-] yazılır. Artış olarak belirtilen alanın toplamı sıfırdan küçük olursa (döküm sırasında) o alan "0" olarak işlem görür. Aynı şekilde, Azalış olarak belirtilen alanın toplamı sıfırdan büyük hesaplanırsa o alan "0" olarak işlem görür.

Nakit Akım Tablosu Tanımı

Nakit Akım tablosu da Fon Akım tablosu gibi tanımlanmakta fakat Tip kısmı değişmektedir. Burada Grup, Detay ve İşlem seçenekleri değişmemiştir, Sınıf seçeneğinin yerine ise Dönem Başı Nakit Mevcudu, Dönem İçi Nakit Girişleri, Dönem İçi Nakit Çıkışları, Dönem Sonu Nakit Mevcudu ve Artış/Azalış seçenekleri almıştır.

Kar Dağıtım Tablosu Tanımı

Kar Dağıtım tablosu da Tip hanesinin seçenekleri itibariyle Fon Akım tablosundan farklılık arzetmektedir. Kar Dağıtım tablosunda, Tip kısmı Sınıf olarak tanımlanan satırlar için herhangi bir işlem yapılmamakta, bu satırlar Başlık olarak dökümde yazılmaktadır.

Özkaynaklar Değişim Tablosu Tanımı

Temel ve Yardımcı Mali Tablolar içinde sadece Özkaynaklar Değişim tablosu program tarafından hesaplanmamaktadır. Bunun yerine hazır olarak bir tablo programla birlikte gelmekte, bu tablo üzerinde değişiklik yapılması ve tabloda görünecek rakamların doldurulması kullanıcı tarafından yapılmaktadır.

Bu seçenek basit bir editör (yazım programı) gibi çalışmaktadır. Menüden seçtiğinizde karşınıza rakamları yazmanız gereken tablo gelir. Aşağıdaki tuşları kullanarak bu tablo üzerinde değişiklik ve düzenleme yapabilirsiniz:
Oklar Kursor hareket tuşları tablo üzerinde dolaşmak için kullanılır.

[F1] Tabloyu yazıcıdan yazdırmak için kullanılır.

[F2] Üzerinde bulunduğunuz satırı siler.

[F3] Satırın 10 harf soluna gider.

[F4] Satırın 10 harf sağına gider.

[F5] Üzerinde bulunduğunuz satırın hemen üstüne boş bir satır açar.

Yansıtma Fişi Tanımlama

Yansıtma fişi tanımlamada şekil olarak diğer tablo tanımları gibidir. İstenildiği kadar yansıtma fişi tanımlanabilir.

Bir hesap birden fazla hesaba yansıtılabilir. Yansıtma fişinin dengesiz olmaması için bir hesabın yüzde yüzünün yansıtılmış olması gerekir. Burada program oran hesaplaması yapmakta, fakat hesapların değiştirilmesine ve dengesiz tanıma müdahale etmemektedir. Eğer dengesiz tanım yanlışlıkla yapılmışsa bu fiş oluşturma sırasında gözükmektedir.

[F7] ile birden fazla hesap tek hesaba yansıtılabilmektedir.

Yansıtma fişi oluştururken yansıtılan hesabın yansıtma anında bakiyesinin sıfırlanacağı kabul edilmiştir. Diğer bir ifade ile hesap borç bakiye veriyorsa, alacaklandırılır. Alacak bakiye veriyorsa borçlandırılır.

Yansıtma hesabının da borcu ve alacağı birbirini dengeleyecek şekilde oluşur.

Bir hesabın işlem gören tüm alt hesaplarının yansıtılacağı hesabın aynı olması durumunda, yansıtılacak hesaba üst hesap girişi yapılabilir. Böylece, üst hesaba ait yeni açılacak alt hesaplar için yansıtma tanımının değiştirilmesine gerek kalmaksızın, yansıtma fişinin oluşturulması sırasında, işlem gören tüm alt hesaplar fişte yer almaktadır.

Örnek : 760 Giderlerinin yansıtmalara devri
Hesap Kodu Yansıtma Hesabı
760 1 .......................761 1
760 3 .......................761 3
760 4 .......................761 4
...

Bu örnekte, 760 1 altında yüzlerce hesap olabilir ve bu hesapların bir kısmı sonradan açılmış da olabilir. Böyle bir tanımda dikkat edilecek husus, yansıtma hesabının mutlaka çalışan hesap (alt hesap) olmasıdır. Program fiş oluştururken, tali hesaba bağlı tüm alt hesaplar için fişte hareket oluşturmaktadır.


Fiş İşlemleri Menüsü

1. Giriş
2. Mahsup Fişi Girişi
3. Tahsil Fişi Girişi
4. Tediye Fişi Girişi
5. Fiş Listesi
6. Fiş Sıralama ve Kesinleştirme
7. Hesap Toplamları Kontrolü

Giriş

Fiş İşlemleri Menüsü yevmiye fişlerini defterlere işlemenize ve girdiğiniz fişler üzerinde çeşitli işlemler yapmanıza imkan tanıyan program opsiyonlarını içermektedir. Şirketin ve şirketin hesap planının tanımlanmasından sonra, yıl boyunca en çok kullanacağınız program opsiyonları bu menüde yer almaktadır.

Bu kitapta "fiş maddesi", "fiş kalemi" ve "fiş hareketi" deyimleri eşanlamlı olarak kullanılmaktadır. Bunların "yevmiye maddesi" ile karıştırılmaması gerekir. "Yevmiye Maddesi" bir fiştir, "Fiş Maddesi" ise fişteki bir satırdır.

Fiş İşlemleri,
Mahsup, Tahsil, Tediye fişlerinin kaydedilmesi.

Fiş Listesi,
Girdiğiniz fişlerin numara veya tarih sırasına göre, ekrana veya yazıcıdan dökümünün alınması.

Fiş Sıralama + Kesinleştirme,
Girdiğiniz fişleri tarih sırasına sokma ve resmi defterleri (Yevmiye, Kebir, Kasa, v.s.) yazdırmadan önce kayıtların kesinleştirilmesi.

Hesap Toplamları Kontrolü,
Hesapların toplamların mevcut fişler taranarak yeniden hesaplanması.

Mahsup Fişi Girişi

Muhasebe işlemlerinin temeli yevmiye fişleridir, defterlere işlenecek bütün kayıtlar fiş olarak kaydedilir. Temel olarak Genel Muhasebe programında bir tür yevmiye fişi bulunmaktadır: Mahsup Fişi. Mahsup fişi, muhasebe ile ilgisi olan faturalar (mal veya masraf faturaları), tahsil makbuzları, ödeme makbuzları, banka makbuzları, tahakkuklar (vergi, işçi ücretleri, kira) gibi her türlü evrakın defterlere ve hesaplara işlenmesi için kullanılmaktadır. Diğer ikisi (Tahsil ve Tediye fişleri) ise Mahsup Fişinin özelleştirilmiş halidir.Mahsup Fişinde işlem yapılacak hesaplar seçilmekte ve seçilen hesaplara borç veya alacak tutarları girilmektedir. Diğer ikisinde ise sadece borç (tediye fişi) veya sadece alacak (tahsil fişi) girilebilir, fişin türüne göre kasa hesabı otomatik olarak alacaklandırılır veya borçlandırılır.

Fiş Tipi
Bu alanda, Mahsup tercihi yapmadan önce [F10] tuşuna basarak, fiş giriş ekranınızın dizaynını belirleyen Fiş Tanım No'sunu değiştirebilirsiniz. Burada gireceğiniz Fiş Tanım No, Parametreler Menüsü Liste Tanımlama İşlemi opsiyonunun Muhasebe Fişi seçeneğini kullanarak yaptığınız tanımın numarasıdır.
Yeni girilen veya daha önce girilmiş bir fişin tipinin değiştirilmesi mümkündür. Eğer fiş hareketleri uygunsa, Mahsup fişini Tahsil/Tediye fişine, Tahsil/Tediye fişini Mahsup fişine dönüştürebilirsiniz.

Fiş Numarası
Bu numara kaydedeceğiniz yevmiye maddesine verilecek sıra numarasıdır. Fişler birden başlayıp birer artırılarak yazılmaktadır. Buna göre içinde bulunduğunuz mali yılda girilmiş ilk fişin numarası "1" olmaktadır (Genellikle "1" numaralı fiş önceki mali yıldan devir yapıldığında oluşturulan Açılış Fişi'dir.) Programın otomatik olarak getirdiği değer kaydettiğiniz son fişin numarası "1" artırılarak elde edilmiş bir sayıdır. Siz buraya istediğiniz sayıyı yazabilirsiniz.

Fişlerin numaraları bir bakıma geçicidir. Yine bu menüde yer alan Fiş Sıralama ve Kesinleştirme opsiyonunu çalıştırdığınızda fiş numaraları değişebilir.

En son girdiğiniz fişin numarasından bir sonraki numaranın otomatik getirilmesi için burada [F2] tuşuna basabilirsiniz.

Fiş no kısmına, mevcut fişlerden birinin girilmesiyle o fişin bilgileri gelir.

Mevcut fişlerden birinin çağrılmasından sonra yeni bir fiş girmek için alt menüden [Kayıt] ya da [Vazgeç] seçilmelidir. Ekranda fiş bilgisi varken daha önce kullanılmayan bir numara fiş numarası olarak girilirse program fiş numarası değiştirme işlemi uygular.

Fişi başka numaraya kopyalama alt menüden yapılır.

Daha önce kaydedilen bir fişte değişiklik yaptıktan sonra [Vazgeç] ile değişikliklerden vazgeçip fişin ilk halinde kalmasını sağlayabilirsiniz.

Entegre fişlerin hareketlerinin muhasebeden değiştirilmek istendiği durumlarda, ekrana "Entegre Fiş Hareketleri Değiştirilemez" uyarısı çıkar. Yine de, değişiklik yapmak istiyorsanız bu mesaj çıktığında [Tab] tuşuna basarak değişiklik yapabilirsiniz. Fakat, Stok-Cari-Fatura'dan o fişler silinip yeniden fiş oluşturulduğunda, yapılan değişiklikler kaybolup fişin ilk haline döneceği unutulmamalıdır.

Fiş Tarihi
Bu alana yevmiye fişinin kayıt tarihini yazın. Program otomatik olarak günün tarihini getirir. Eğer her evrakı (örneğin faturaları) ayrı birer yevmiye fişi olarak kaydediyorsanız, buraya evrakın tarihini yazabilirsiniz.

Yazacağınız tarih kaydettiğiniz son fişin tarihinden daha eski bir tarih olabilir. Örneğin; "88" numaralı fişin tarihi "18 Temmuz" ise, "89" numaralı fişin tarihi "15 Temmuz" olabilir. Ancak Fiş Sıralama ve Kesinleştirme opsiyonunu kullanarak kayıtları kesinleştirdiğiniz tarihten öncesine fiş giremezsiniz. Örneğin; "17 Temmuz" tarihinde fiş sıralama yapmış ve bu tarih itibariyle kayıtları kesinleştirmişseniz, "15 Temmuz" tarihli yeni bir fiş giremezsiniz.

Departman, Şube
Bu alana fişin hangi departmana veya şubeye ait olduğu girilir.

Parametrelerden şube departman takibine hayır demişseniz, Bu alanlara bilgi girişi yapamazsınız. Üstteki fiş bilgileri kısmına PgDown tuşuyla hareketlerin kısmına ESC tuşuylada alt menüye geçebilirsiniz.

Fiş Maddelerinin Girilmesi

Fiş başlığını girdikten sonra, sıra fişteki kalemlerin yazılmasına gelmektedir. Bir fişe istediğiniz sayıda madde girebilirsiniz. Fişteki maddeler bir hesabın seçilip borç veya alacak tutarının girilmesi şeklinde olmaktadır.

Hesap Kodu
Bu alana işlem yapacağınız hesabın numarasını girin. Hesabı [F1] tuşuyla çağıracağınız Hesap Planı Penceresi'nden de seçebilirsiniz. Seçtiğiniz hesabın herhangi bir alt hesabı olmaması gerekmektedir. Hiçbir şey yazmadan [Enter] tuşuna basmanız durumunda bir üstteki satırın bilgileri otomatik olarak buraya yazılır.

Hesap Adı
Seçmiş olduğunuz hesabın adı hesap kodunu seçtikten sonra otomatik olarak gelir.

Borç, Alacak
Bu alanlardan birine seçtiğiniz hesaba işlenecek meblağı yazın. Program ilk olarak burada Borç alanına gelir, eğer Alacak girecekseniz [Enter] tuşuna basıp Alacak alanına geçin.[F3] tuşuyla fişin bakiyesi, [F4] tuşuyla hesabın bakiyesi (eğer o kısma uygunsa) getirilir. [LnDn] veya [Tab] tuşuna bastığınızda kursor ekranın alt kısmına geçer. Burada K.D.V. oranının dahil veya hariç olma tercihini yapabilirsiniz. Bu alanlarda [F1] tuşuna basarak Hesap Planı Penceresi'nin açılmasını sağlayabilirsiniz. [F8] tuşuna basarak açılan pencerede döviz kur ve tutarını girerek dövizli hareket kaydı yapabilirsiniz. Her satırda farklı döviz ve/veya kur girebilirsiniz. Tüm raporlarda hesaplamalar hareket bazında yapılmaktadır.

Belge No
Bu alana fişe bağlı evrakın (fatura gibi) numarasını girin. Alan boş geçildiğinde fiş Form (A) ve Form (B)'de gösterilmez. Bu alanda, kullanabileceğiniz özel tuşlar şu şekildedir:
[F2] Önceki. Bir üst satırdaki belge numarasını getirir.
[F3] Sonraki. Bir üst satırdaki belge numarasını otomatik olarak bir arttırır.

T (Belge Tipi)
Bu alana evrakın tipini (Alış Ft.,Satış Ft.,Tahsilat Mak.,Ödeme Mak.,İşlem Mak.)girin. Alış faturaları,satış faturaları ve işlem makbuzunda boşluk tuşuyla belge detayı verilebilir. Bu, özellikle iade faturalarının işaretlenmesinde önemlidir. Çünkü bu faturalar Form (A) ve (B)'de dikkate alınmamaktadır.

Belge Tarihi
Bu alana, belgenin tarihini girin. Belge numarası girildiğinde program otomatik olarak tarihi getirir. İsterseniz değişiklik yapabilirsiniz.

Cari Hesabı
Bu alana, belgenin ait olduğu cari hesaba girin. Hesabı [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz. Belge no alanı boş bırakılırsa bu alana geçmez.

Bu kısım alış ve satış faturalarında boş geçilemez, makbuzlarda boş bırakılabilir.

Hareket Notu
Belgenin numarası ve hangi cari hesaba ait olduğu otomatik olarak gelir. Bunun dışında bir açıklama girilebilir. Hiçbir şey yazmadan [Enter] tuşuna basmanız durumunda bir üstteki satırın bilgileri otomatik olarak buraya yazılır. Bu alanın genişliğinin, fiş tanımında (Parametreler Menüsü'ndeki Liste Tanımlama İşlemi opsiyonunda) 50 kolondan daha az tanımlanması durumunda [F6] tuşuna basılarak açılan pencerede giriş yapılabilir.

Miktar
Bu alan eğer seçtiğiniz hesabı tanımlarken Miktar Girilecek mi (E/H)? sorusunu [E] ile cevaplamışsanız ekrana çıkar, aksi takdirde hiç görünmez. Bir mal alış veya satış faturası giriyorsanız, buraya söz konusu maldan kaç birim alındığını veya satıldığını yazın.

Miktar kolonuna hesap planı kartında stok olarak işaretlenmiş ve birim girilmiş hesaplarda boş geçilebilir.

Yukarıda anlatılan şekilde fiş maddesinin bütün bilgilerini girmenizden sonra ekranın en altında Bilgiler Doğru mu (E/H)? sorusu çıkar. Bu soruyu [E] ile cevapladıktan sonra [Esc] tuşuna basarak fişin kaydedilmesine geçebilirsiniz.

Ekranın alt kısmında girdiğiniz madde ile ilgili; hesap kodu, işlem açıklaması ve borç ve alacak miktarı gösterilmektedir. Girdiğiniz her madde, üstten başlanarak alta doğru sıralanır, ekran dolduğunda da bir satır yukarı kaydırılır. Bu kısmın en altında ise fişe girdiğiniz bütün maddelerin borç ve alacak toplamları ile oluşan bakiye yer almaktadır.

Not: Bilgiler Doğru mu (E/H)? sorusu, Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda yer alan Fişte Soru sorusuna [E] girmişseniz çıkar. Aksi halde, girdiğiniz madde kabul edilerek doğrudan bir sonraki maddenin girilmesine geçilir.

Fişin Kaydedilmesi

Tüm fiş maddelerini girdikten sonra, Hesap Kodu hanesinde iken [Esc] tuşuna bastığınızda alt menüye geçilir. Ekranın en altındaki parlak satır üzerinde gösterilen bu alt menüde fişin kaydedilmesi ile ilgili işlemler yapılmaktadır.

Not: Eğer fişe hiçbir hareket girmeden [Esc] tuşuna basarsanız alt menüye değil, bir üstteki Fiş İşlemleri Menüsü'ne dönülür. Yani boş bir fişi kaydedemezsiniz. Eğer arada boş fişler bırakmak istiyorsanız bunu Fiş Numarası'nı değiştirerek yapabilirsiniz.

Alt menüde yer alan komutlar ve gördükleri işlevler aşağıda açıklanmıştır. Bu menüdeki herhangi bir komutu seçmek için, başında gösterilen büyük harfin tuşuna basın.

[T] Vazgeç. Yaptığınız değişiklikleri kaydetmeden fişten çıkabilirsiniz.

[Y] YazKayıt. Bu komutu, girdiğiniz fişi hem yazıcıdan yazdırmak hem de dosyalara kaydetmek için kullanabilirsiniz. Firma Parametreleri'nde "Fiş Döküm Tipi" sorusunu [Sorarak] şeklinde cevapladığınızda veya kursor bu seçenek üzerindeyken [F1] tuşuna bastığınızda, dökümü alınacak belge tipi ve dizayn seçimi yapabilirsiniz. Komutu seçtiğinizde önce dosyalara yazılır, sonra da Yazıcı < ... > Hazır mı (E/H)? sorusu çıkar. Bu soruyu [E] ile cevapladığınızda fiş yazıcıdan dökülür.

[K] Kaydet. Bu komut girdiğiniz fişin dosyalara (defterlere) kaydedilmesi için kullanılır. Komutu seçtiğinizde fiş doğrudan kaydedilir ve ekran temizlenerek bir sonraki fişi girebilmeniz için Fiş No alanına dönülür. Bazı uzun fişlerde fişin kaydedilmesi, dosyalardaki işlem yüküne de bağlı olarak, bir kaç saniye sürebilir. Girdiğiniz fişi kaydedebilmeniz için fişte dengesizlik olmaması, yani, Borç ve Alacak toplamlarının birbirine eşit olması gerekir.

[C] Kullanıcı Bilgileri. Fişin kullanıcı tarafından hangi tarih ve saatte kaydedildiği ve en son hangi kullanıcının fiş üzerinde değişiklik yaptığının bilgilerinin bulunduğu alandır.

[2] Fişin Tipi. Fişin Hiçbiri, Açılış, Bilanço, Kapanış, Enflasyon Düzeltme olarak işaretlenmesini sağlar. Bu opsiyonun temel faydası açılış ve kapanış fişlerinin hesap bakiyeleriyle ilgili raporları bozmasını önlemektir. Çünkü bir Kapanış fişi kaydedildiğinde bu fişteki maddeler hesapların oluşmuş bakiyelerini sıfırlamakta, bunun sonucu olarak alacağınız bazı raporların bir anlamı kalmamaktadır. Bu şekilde işaretleme ile program ilgili raporlarda bu fişleri dikkate almaz ve doğru bir rapor almanıza imkan tanır.

Yeni girilen fişlerde fiş tipi seçildikten sonra, fiş borç ve alacak toplamlarının 0 olması halinde değiştirilir. Daha önce kaydedilen bir fişin tipi değiştirilemez.

[B] Hareket Sayısı. Fiş içerisinde kaç kalem hareket olduğunu gösterir.

[A] Bilgi Notu. Fişin altında bulunan açıklama. Tahakkuk Müzekkeresi ve Saymanlık İşlem Fişi dökümlerinde, açıklamanın 2. satır bilgisi "Belge Düzenleme Nedeni" alanına yazılmaktadır.

[5] Kasa Notu. Tahsil, tediye fişlerinin kasa açıklaması.

[6] Kasa Hesabı. Tahsil,tediye fişlerinin kasa hesabı.

[.] Referans Tarihi. Fişin ilk girildiği tarih olarak gelir.Kullanıcı tarafından değiştirilebilir. Raporlarda referans tarihi ayrımı verilerek döküm alınabilir. Export ve Import işlemlerinde filtre olarak kullanılır.

[L] Fiş Kopya. Aynı özellikteki fişten farklı fiş numarasıyla başka bir fiş oluşturulması.

[U] Yansıtma. Yukarıda yansıtma fişinin nasıl tanımlanacağı anlatılmıştı. Burada ise yapılan tanımlama doğrultusunda yansıtma fişi oluşturma işlemi yapılmaktadır. Mahsup fişi alt menüden yansıtma işlemi seçilir. Ekrana yansıtma no'su soran kutu gelir [F1] tuşuyla açılan pencereden hangi yansıtma işleminin yapılacağı seçilir.Seçimin üzerine gelip [Enter] tuşuna bastıktan sonra Fiş Üretilsin mi ? Evet/Hayır seçeneği gelir. [Evet] seçildikten sonra yansıtma fişi program tarafından oluşturulur.

[P] İptal. Girdiğiniz fişi kaydetmekten vazgeçerseniz, bu komutu kullanarak iptal edebilirsiniz. Komutu seçmenizden sonra alt satırda İptal Etmekte Kararlı mısınız (E/H)? sorusu çıkar. [E] ile cevaplarsanız girdiğiniz bilgiler silinerek tekrar fiş başlığının girilmesine dönülür.

[F8] Döviz. Borç-Alacak alanlarında bu tuşa basarak döviz hesaplatabilirsiniz.

[F10] Uzunluk. Giriş yaparken bulunduğunuz alanda [F10] tuşuna basarak alanın görüntülenen uzunluğunu değiştirebilirsiniz.

Tahsil Fişi Girişi

Her türlü evrakın muhasebeye işlenmesini sağlayan Mahsup fişlerinden farklı olarak, sadece kasayı ilgilendiren evrakın girilmesini sağlayan iki değişik fiş türü bulunmaktadır. Bunlar Tahsil ve Tediye fişleridir.

Tahsil Fişi,doğrudan Kasa Hesabına giriş (alacak) kaydedilen evrakı işlemek için kullanılmaktadır. Tahsil fişleri Kasa Hesabına nakit (veya çek) girişi ifade eden işlemlerin yapılmasını sağlamaktadır. Tahsil fişlerini tahsil makbuzları veya peşin satış faturası gibi evrakı işlemek için kullanabilirsiniz. Temel çalışma prensibi Mahsup Fişi ile aynı olan bu fişlerde girdiğiniz hareketler doğrudan Kasa Hesabına işlenmekte, böylece zaman kazanmanız sağlanmaktadır.

Menüden bu opsiyonu seçtiğinizde, program öncelikle Kasa Hesabını kontrol eder. Eğer hangi hesabın Kasa Hesabı olduğu belirtilmemişse veya Kasa Hesabı olarak seçilen hesap tanımlanmamışsa, bir hata mesajı gösterilerek sizden Kasa Hesabını seçmeniz istenir. Ekranın en altında Kasa Hesabı: sorusu çıktığında Kasa Hesabının kodunu yazıp [Enter] tuşuna basın ( Hangi hesabın Kasa Hesabı olduğunu Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda belirleyebilir, seçtiğiniz hesabın tanımlanmasını da Hesap Planı Menüsü'nde yapabilirsiniz.). Hesabın seçilmesini [F1] tuşuyla çağıracağınız Hesap Planı Penceresi'nden yapabilirsiniz.

Kasa olarak kullanılacak hesabı belirlemenizden sonra (veya daha önce belirlenmişse) fişin girilmesine geçilir. Bir Tahsil fişinin girilmesi bir önceki kısımda anlatılan Mahsup Fişi Girişi ile temel olarak aynıdır ve burada anlatılmayacaktır. Fiş girişi ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek istiyorsanız adı geçen kısıma bakın. Aşağıda bu ikisi arasındaki farkları görebilirsiniz.

* Tahsil fişinde Borç alanına geçemezsiniz. Bu fişlerde Kasa Hesabı, girdiğiniz alacakların toplamı kadar, otomatikman borçlandırılır. Bu sebeple bu tür fişlerde Fişte Dengesizlik Var mesajı hiç çıkmaz.
* Alt menüde [F2] tuşunu kullanarak, bir Tahsil fişini Açılış veya Kapanış Fişi olarak işaretleyemezsiniz. Sadece Mahsup fişleri işaretlenebilir.
* Alt menüde [F5] tuşunu kullanarak Kasa Hesabını değiştirebilirsiniz.

Bu tuşa bastığınızda menünün hemen altında Kasa Hesabı: sorusu çıkar. Buraya Kasa Hesabı olarak kullanacağınız hesabın kodunu yazın ve [Enter] tuşuna basın. Hesabın seçilmesini [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de yapabilirsiniz.

Tediye Fişi Girişi

Her türlü evrakın muhasebeye işlenmesini sağlayan Mahsup fişlerinden farklı olarak, sadece kasayı ilgilendiren evrakın girilmesini sağlayan iki değişik fiş türü bulunmaktadır. Bunlar Tahsil (Tahsil fişleri bir önceki bölümde anlatılmıştır.) ve Tediye (Tediye Fişi = Ödeme Fişi) fişleridir. Tediye Fişi,doğrudan Kasa Hesabına çıkış (borç) kaydedilen evrakı işlemek için kullanılmaktadır. Tediye fişleri Kasa Hesabından nakit (veya çek) çıkışı ifade eden işlemlerin yapılmasını sağlamaktadır. Tediye fişlerini ödeme makbuzları veya peşin alış faturası gibi evrakı işlemek için kullanabilirsiniz. Temel çalışma prensibi Mahsup Fişi ile aynı olan bu fişlerde girdiğiniz hareketler doğrudan Kasa Hesabına işlenmekte, böylece zaman kazanmanız sağlanmaktadır.

Menüden bu opsiyonu seçtiğinizde, program öncelikle Kasa Hesabını kontrol eder. Eğer hangi hesabın Kasa Hesabı olduğu belirtilmemişse veya Kasa Hesabı olarak seçilen hesap tanımlanmamışsa, bir hata mesajı gösterilerek sizden Kasa Hesabını seçmeniz istenir. Ekranın en altında Kasa Hesabı: sorusu çıktığında Kasa Hesabının kodunu yazıp [Enter] tuşuna basın ( Hangi hesabın Kasa Hesabı olduğunu Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda belirleyebilir, seçtiğiniz hesabın tanımlanmasını da Hesap Planı Menüsü'nde yapabilirsiniz.). Hesabın seçilmesini [F1] tuşuyla çağıracağınız Hesap Planı Penceresi'nden yapabilirsiniz.

Kasa olarak kullanılacak hesabı belirlemenizden sonra (veya daha önce belirlenmişse) fişin girilmesine geçilir. Bir Tediye fişinin girilmesi bir önceki kısımda anlatılan Mahsup Fişi Girişi ile temel olarak aynıdır ve burada anlatılmayacaktır. Fiş girişi ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek istiyorsanız adı geçen kısıma bakın. Aşağıda bu ikisi arasındaki farkları görebilirsiniz.

* Tediye fişinde Alacak alanına geçemezsiniz. Bu fişlerde Kasa Hesabı, girdiğiniz borçların toplamı kadar, otomatikman alacaklandırılır. Bu sebeple bu tür fişlerde Fişte Dengesizlik Var mesajı hiç çıkmaz.
* Alt menüde [F2] tuşunu kullanarak, bir Tediye fişini Açılış veya Kapanış Fişi olarak işaretleyemezsiniz. Sadece Mahsup fişleri işaretlenebilir.
* Alt menüde [F5] tuşunu kullanarak Kasa Hesabını değiştirebilirsiniz.

Bu tuşa bastığınızda menünün hemen altında Kasa Hesabı: sorusu çıkar. Buraya Kasa Hesabı olarak kullanacağınız hesabın kodunu yazın ve [Enter] tuşuna basın. Hesabın seçilmesini [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de yapabilirsiniz.

Muhasebe Fişlerinde K.D.V. Hesaplama

* K.D.V.'si dahil olan hesaplar, ilk girişlerinde (yeni satır ekleme veya hesap kodunun değişmesi durumunda) KDV [Enter] tuşuna basarak ayrılır.
* Tutar kısmında aşağı ok veya [Tab]tuşuyla K.D.V.'nin dahil veya hariç olması kullanıcı tarafından belirlenebilir.
* Muhasebe fişinde otomatik KDV hesaplattırabilmeniz için hesap planı kartında ilgili hesapta, hesap cinsine stok veya gider girmeniz ve muhasebe hesabını belirtmeniz gerekiyor.

[F3] K.D.V. ekle tuşuyla K.D.V miktarı otomatik olarak gelir.

[F4] Cari ekle ile belge kodu verildiğinde cari hesap tutarı işlenir.

Fiş Listesi

Kaydettiğiniz yevmiye fişlerinin ekrana veya yazıcıdan listesini almak istediğinizde bu opsiyonu kullanabilirsiniz. Ayrıntılı yazıcı dökümü seçeneği de, toplu fiş dökümü imkanı sağlamaktadır.

Liste Filtrelerinin Girilmesi

Liste Tipi
Bu soru fişlerin hangi sırada listeleneceğini belirlemenizi sağlar. Burada iki değişik seçim yapabilirsiniz:
No'lar Arası. Fişleri numara sırasında listeler. Hemen altta gireceğiniz İlk Fiş No ve Son Fiş No değerleri, numarası bu değerler arasında bulunan fişlerin listeye dahil edilmesini sağlar.
Tarihler Arası. Fişleri tarih sırasında listeler.

Bu iki opsiyondan birini seçmek için üzerine gelip [Enter] tuşuna basın veya [N] veya [T] tuşlarından birine basın.

İlk Fiş No, Son Fiş No
Liste Tipi sorusunu [N] ile cevapladığınızda çıkan bu alanlara hangi numara aralığındaki fişlerin listeyi dahil edilmesini istiyorsanız o değerleri girin. Tüm fişlerin listede görünmesini istiyorsanız; İlk Fiş No alanına 1, Son Fiş No alanına da 99999 yazın. [F1] tuşuyla çağrılan Fiş Seçim Penceresi'nden seçim yaparak da ilk ve son fiş numaralarını belirleyebilirsiniz.

İlk Tarih, Son Tarih
Liste Tipi sorusunu [T] ile cevapladığınızda çıkan bu alanlara hangi tarih aralığındaki fişlerin listeye dahil edilmesini istiyorsanız o değerleri girin. Tarihler gün/ay şeklinde yazılmalıdır. Tüm fişlerin listede görünmesini istiyorsanız; İlk Tarih alanına hesap dönemi başlangıç tarihini, Son Tarih alanına da hesap dönemi bitiş tarihini yazın.

Fiş Tipi
Bu soru hangi tür fişlerin (Mahsup, Tahsil ve Tediye.) listede görünmesini istediğinizi sormaktadır. Burada dört değişik seçim yapabilirsiniz:
[T] Tüm. Tipi ne olursa olsun bütün fişlerin listeye dahil edilmesini sağlar.
[M] Mahsup. Sadece Mahsup fişleri listeye dahil edilir.
[A] Tahsil. Sadece Tahsil fişleri listeye dahil edilir.
[E] Tediye. Sadece Tediye fişleri listeye dahil edilir.

Fiş Cinsi
Bu soru hangi fiş cinslerinin (Hiçbiri, Açılış, Kapanış, Satılan Malın Maliyeti, Enflasyon Düzeltme) listede görünmesini istediğinizi sormaktadır. Açılan seçenek penceresinde, [Boşluk/+/-] tuşlarını kullanarak döküme dahil etmek istediğiniz fiş cinslerini seçebilirsiniz. Başındaki işaret [-] olan fiş cinsleri listeye dahil edilmez.

Şube Kodu Aralığı
Bu alanda gireceğiniz iki değer, hangi şubelere ait fişlerin listeye dahil edileceğini belirler. Tüm fişlerin listeye dahil edilmesini istiyorsanız her ikisini de [Enter] tuşuyla geçin.

Departman Kodu Aralığı
Bu alanda gireceğiniz iki değer, hangi departmanlara ait fişlerin listeye dahil edileceğini belirler. Tüm fişlerin listeye dahil edilmesini istiyorsanız her ikisini de [Enter] tuşuyla geçin.

Özel Kod Aralığı
Fişleri gruplamak için özel kod kullanıyorsanız, bu alanlarda hangi gruba dahil olan fişlerin listeye dahil edileceğini belirleyin. Özel kod kullanmıyorsanız, her iki alanı da [Enter] tuşuyla geçin.

Referans Tarihi Aralığı
Bu alanda gireceğiniz iki değer, hangi referans tarihi aralığındaki fişlerin listeye dahil edileceğini belirler. Fişlerin referans tarihleri fiş tarihiyle aynıdır. Fiş işlemlerinde, alt menüdeki ".RefTarih" seçeneğini kullanarak değiştirebilirsiniz. Bu şekilde gruplama yapıyorsanız, tarih aralığını belirleyin. Yoksa her iki tarihi de [Enter] tuşuyla geçin.

Ekran veya Yazıcı
Burada, listeyi ekranda görmek istiyorsanız [E], yazıcıdan yazdırmak istiyorsanız [Y] tuşuna basın.

Ayrıntı veya Özet
Yazıcı dökümü almak istediğinizde sorulan bu soruda yapacağınız tercih dökümün şeklini belirlemektedir:
Ayrıntı. Bu listenin şekli fiş girişi sırasında Yaz-Kaydet komutuyla yazılan fişin aynısıdır. Fişteki bütün kalemler bir form şeklinde yazıcıdan dökülür.
Özet. Her satırda bir fiş yer alacak şekilde bir döküm yapılır. Bir fişle ilgili; kayıt tarihi, madde numarası, fiş tipi, fiş açıklaması ve toplam meblağ yazılır.

Ayrıntılı fiş dökümü almak istediğinizde şu sorular sorulmaktadır:
Fiş Döküm Tipi
Bu alanda, fişleri hangi formata göre yazdıracağınızı belirleyin:
Muhasebe Fişi. Standart muhasebe fişi formatında döküm alabilirsiniz.
Tahakkuk Müzekkeresi. Resmi dairelerde kullanılan Tahakkuk Müzekkeresi ve Verile Emri formatında döküm alabilirsiniz.
Saymanlık İşlem Fişi. Resmi dairelerde kullanılan Saymanlık İşlem Fişi formatında döküm alabilirsiniz.

Form No
Bu alanda, Parametreler Menüsü'nde bulunan Muhasebe Fişi Döküm Tanımı opsiyonunu kullanarak yaptığınız tanımın kodunu girin. Seçimi [F1] tuşuyla çağrılan pencereden de yapabilirsiniz.

Ayrı Sayfalara
Bir fişin yazılması tamamlandıktan sonra, sayfanın çıkarılarak yeni sayfaya geçilmesini istiyorsanız bu soruda [Evet] tercihi yapın.

Liste Muhtevası

Ekran
Ekran listesinde her satırda bir fiş yer alacak şekilde bir döküm yapılır. Bir fişle ilgili; kayıt tarihi, madde numarası, fiş tipi, fiş açıklaması ve toplam meblağ gösterilir.

Yazıcı, Ayrıntı
Bu listenin şekli fiş girişi sırasında Yaz-Kaydet komutuyla yazılan fişin aynısıdır. Fişteki bütün kalemler bir form şeklinde yazıcıdan dökülür.

Yazıcı, Özet
Bu listenin muhtevası ekrana çıkarılan liste ile aynıdır.

Listenin Dökülmesi

Ekran
Ekran veya Yazıcı sorusunda [Ekran] tercihi yaptığınızda doğrudan listenin dökülmesine başlanır.

Ekrana dökümde bir ekran dolduktan sonra en altta Devam Etmek İçin Bir Tuşa Basın mesajı çıkar. Listenin devamını görmek istiyorsanız [Enter] tuşuna, terkedip menüye dönmek istiyorsanız [Esc] tuşuna basın.

Liste bittiğinde, en altta Menü İçin Bir Tuşa Basın mesajı çıkar ve herhangi bir tuşa basmanızdan sonra menüye dönülür.

Yazıcı
Yazıcı Hazır mı (E/H)? sorusunu [E] ile cevaplamanızdan sonra listenin dökülmesine başlanır ve döküm bitinceye dek devam edilir. Eğer dökümü durdurmak isterseniz [F1] tuşuna basın ve ekrana çıkan Döküm Yarıda Kesilsin mi (E/H)? sorusunu [E] ile cevaplayın.

Fiş Sıralama ve Kesinleştirme

Yukarıda yevmiye fişlerinin karışık tarihli girilebildiğinden söz etmiştik. Her ne kadar program bu şekilde giriş yapmanıza izin verse de, vergi yasaları kayıtların tarih sırasında olmasını ister. Bu sebeple, yasalarla başınızın derde girmesini önlemek için, program girdiğiniz fişleri tarih sırasına sokma imkanı tanımaktadır.

Bu opsiyonun bir diğer kullanımı da kayıtların kesinleştirilmesidir ve resmi defterleri ( Yevmiye, Kebir, Kasa, v.s.) yazdırmadan önce bu opsiyonu çalıştırmanız gerekir. Çünkü Genel Muhasebe bilgileri kesinleştirilmemiş bir şirketin resmi defterlerinin yazılmasına izin vermez. Bunun amacı resmi defterlere yazılacak kayıtların doğruluğundan emin olmak ve bir defa deftere yazılmış kayıtlar üzerinde değişiklik yapılmasına mani olmaktır.

Bu opsiyon fişleri sıralamadan sadece kesinleştirme yapmanıza imkan tanımaktadır. Ancak, resmi defterleri yazdırmadan önce, kesinleştirme ile birlikte sıralama da yapmanızı tavsiye ederiz. Böylece olası bir karışıklığın önüne geçmiş olursunuz. Çünkü tasdikli resmi defterleri sadece bir defa yazabilirsiniz, ve yazdırdıktan sonra bir yanlışlık farkettiğinizde geri dönüş olanağı bulamazsınız.

Unix ve Network sistemler
Bu işlem sırasında üzerinde çalıştığınız şirketin fiş bilgi dosyaları yeniden düzenlenmektedir. Bu yüzden bir şirketin yevmiye fişleri sıralanırken, başka bir terminalden aynı şirket üzerinde çalışılmaması gerekir.

Sıralama Yapılacak mı
Bu soruya, yevmiye fişlerini tarih sırasına koymak istiyorsanız [E], sadece kayıtları kesinleştirmek istiyorsanız [H] girin. [E] girdiğinizde doğrudan sıralama işlemine başlanır ve sıralama bitince Kesinleştirme Tarihi alanına gelinir. Sıralamanın nasıl yapıldığı aşağıda anlatılmıştır.

Fiş Sırası
Mahsup,tahsil ve tediye fiş sıralaması ne şekilde yapılması isteniyorsa belirtilir.

Son Fiş Tarihi
Bu alan sadece bilgi vermek amacıyla vardır. Burada gördüğünüz tarih, girmiş olduğunuz son fişin tarihidir. Bu tarihe bakarak alttaki Kesinleştirme Tarihi'ni girebilirsiniz.

Kesinleştirme Tarihi
Buraya kayıtların hangi tarih itibariyle kesinleştirilmesini istiyorsanız o tarihi yazın. Eğer kesinleştirme yapmayacaksanız tarihi 00/00 olarak girin.

Buraya gireceğiniz tarih yevmiye defterinin kesinleştirme tarihidir. Bu tarihten önce girilmiş olan fişler kontrol edilmiş ve bir daha değişiklik yapılmamak üzere kesinleştirilmiş (resmileştirilmiş) kabul edilir. Daha sonra, yeni fişler girerken, fiş tarihini buraya yazdığınız tarihten önce bir tarih verdiğinizde program kabul etmez. Fişler kesinleştirilmişse alt hesaplarda değişiklik yapılamaz.

Başlangıç Fiş No
Sıralama işleminin hangi fiş numarasından başlayacağını belirtir.

Fiş Sıralama
Yukarıdaki Sıralama Yapılacak mı sorusuna [E] girdiğinizde doğrudan yevmiye fişlerinin sıralanmasına geçilir. Fişlerin sıralanması iki değişik metodla yapılmaktadır:
Sıralayarak
Bu metod fişlerin tarih sırasına sokulmasını sağlar. Fişler, yılın ilk fişine, başlangıç fiş nosuna verilen değer sırasına göre numaralandırılır ve aradaki boş numaralar doldurulur. İlk sıralamada başlangıç fiş numarasını atlayarak verdiyseniz ilk numaralar boş kalır. Özellikle muhasebe bürolarına tavsiye edilen sıralama metodu budur.

Maddelendirerek
Bazı firmalarda fişler karışık tarihli girilmekte ve girilen fişler aynı anda yazıcıdan dökülmektedir. Bu gibi yevmiye fişlerinin günlük hazırlandığı durumlarda fişlerin numaraları önem arzetmekte, fişlerin tarihe göre sıralanarak fiş numaralarının değişmesi sakıncalı olmaktadır.

Maddelendirerek sıralama söz konusu sakıncaları ortadan kaldırmak için kullanılabilir. Fişler bu şekilde sıralandığında orijinal numaraları değişmemekte, tarih sırasına göre, fiş numarası gibi ikinci bir madde numarası belirlenmektedir. Daha sonra Yevmiye Defteri dökülürken, program deftere hem orijinal fiş numarasını hem de bu madde numarasını yazarak herhangi bir karışıklığa veya yasal soruna mahal vermemektedir. Bu sıralama metodu yevmiye fişlerini anlık olarak yazdıran firmalar tarafından kullanılabilir.

Bu sıralama metodlardan hangisinin kullanılacağı Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda yer alan Kesinleştirme Türü sorusuna verdiğiniz cevaba göre belirlenmektedir.

Sıralama esnasında ekranın en altında fişlerin eski ve yeni numaraları ile fişlerdeki madde numaraları gösterilir. Sıralama bittiğinde Kesinleştirme Tarihi alanına inilir. Sıralama devam ederken durdurmak isterseniz [F1] tuşuna basın ve ekrana çıkan Sıralama yarıda Kesilsin mi (E/H)? sorusunu [E] ile cevaplayın.

Hesap Toplamları Kontrolü

Bu işlem, Hesap Planı'nda aylık bazda tutulan hesap toplamlarının, fiş işlemlerindeki tutar değerleriyle yeniden oluşturulmasıdır. Bu işlemle fişlerinizdeki değerler esas olacaktır.

Opsiyonu seçtiğinizde, işlemi açıklayan ve onay soran pencere açılır. Kontrolün başlamasını istiyorsanız [Tamam] seçeneğini tercih edin.
Defter Dökümleri Menüsü

1. Giriş
2. Yevmiye Defteri Dökümü
3. Kasa Defteri Dökümü
4. Muavin Defter Dökümü
5. Defter-i Kebir Dökümü

Giriş

Defter Dökümleri Menüsü'nde, muhasebesini takip ettiğiniz firmanın resmi defterlerinin yazdırılması ile ilgili işlemler yer almaktadır. Bu menüdeki opsiyonları kullanabilmeniz için daha önceden yevmiye fişlerini girmiş olmanız gerekir.

Dikkat! Bu menüdeki opsiyonlardan doğru sonuç almayı garantilemek istiyorsanız, herhangi bir döküm almadan önce Ana Menü'deki Dosya Kontrol İşlemini çalıştırın Özellikle tasdikli defterlere resmi döküm almadan önce bu kontrolü yapmanız çok önemlidir. Çünkü resmi kayıtları sadece bir defa yazdırabilirsiniz, ve bir yanlışlık durumunda geri dönüş imkanınız olmaz.

Bu menüde yer alan opsiyonlar ve ne gibi işlere yaradıkları aşağıda kısaca özetlenmiştir. Bu opsiyonlar bölümün devamında ayrı ayrı anlatılacaktır.

Yevmiye Defteri Dökümü,
Girdiğiniz yevmiye fişlerinin Yevmiye Defteri olarak yazılması.

Kasa Defteri Dökümü,
Kasa Hesabına girdiğiniz işlemlerin Kasa Defteri olarak yazdırılması.

Muavin Defter Dökümü,
Muavin ve Tali hesaplara girilmiş işlemlerin yazdırılması. Bu defter yapı olarak Defter-i Kebir'e benzemektedir.

Defter-i Kebir Dökümü,
Kebir hesaplara (1. derece hesaplar) girilmiş işlemlerin yazdırılması.

Menüdeki diğer opsiyonlar programın başka alt menülerine doğrudan geçiş imkanı vermektedir. Bu opsiyonların her biri bu kitapta ayrı birer bölüm olarak anlatılmıştır.

Yevmiye Defteri Dökümü

Yevmiye Defteri, kayda geçirilmesi icab eden muamelelerin tarih sırasıyla ve madde halinde tertipli olarak yazıldığı defterdir. Yevmiye defteri ciltli ve sahifeleri müteselsil sıra numaralı olur. Mükellefler diledikleri takdirde Yevmiye Defteri'ni müteharrik yapraklı olarak kullanabilirler (V.U.K., madde 183).

Döküm Türü
Bu alana geldiğinizde, sağ tarafta iki opsiyon gösterilir: K: Kontrol, D: Deftere. Bu iki opsiyondan birini seçmek için baş tarafında gösterilen harfin tuşuna ([K] veya [D]) basın.

Döküm türünü seçmenizden sonra, seçtiğiniz türe göre ekranda yeni opsiyonlar gösterilir. Bu opsiyonlar aşağıda açıklanmıştır.

Kontrol Döküm
Bu tür dökümü, defteri tasdiksiz adi kağıtlara yazdırmak için kullanabilirsiniz. Bu dökümün başlıca faydası, resmi defterleri yazmadan önce size kayıtları kontrol etme imkanı tanımasıdır.

Döviz Kodu ve Fiyatı
Döviz kodu alanına, döviz kodunu girin. Bu kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.Döviz kodu alanını seçtikten sonra program otomatik olarak döviz fiyatı alanına geçer. İsterseniz bu alana [Tab] tuşuyla da geçebilirsiniz.Döviz fiyatını belirttikten sonra program defterdeki hesapların bakiyelerini seçilen döviz ve fiyatına göre hesaplar.Bu hesapların gerçek rakamlar olması için, Kur tablosuna günlük kurları düzenli girmeniz gerekir.

İlk Tarih, Son Tarih
Bu iki alanda hangi tarihler arasındaki kayıtların (fişlerin) deftere yazılmasını istediğinizi girebilirsiniz. Program İlk Tarih olarak hesap dönemi başlangıç tarihini, Son Tarih olarak da günün tarihini getirir.

İlk Fiş No, Son Fiş No
Bu iki alanda hangi numaralar arasındaki fişlerin deftere yazılmasını istediğinizi girebilirsiniz. Program İlk Fiş No olarak 1, Son Fiş No olarak da girilmiş olan son fişin numarasını getirir. Değerleri, [F1] tuşuyla çağrılan Fiş Seçim Penceresi'nden de seçebilirsiniz.

Yukarıdaki iki paragrafta anlatılan opsiyonlar, kayıtların iki değişik filtreden geçirilmesini sağlamaktadır. Bir fişin döküme dahil edilebilmesi için kayıt tarihinin ve yevmiye numarasının bu iki filtrenin alt ve üst limitleri içinde olması gerekir.

Örnek:
İlk Tarih olarak "10/01/2004", Son Tarih olarak "31/01/2004", İlk Fiş No
olarak "10", Son Fiş No olarak da "50" yazdığınızı farzedersek:
10/01/2004 tarih ve 10 numaralı fiş ile 31/01/2004 tarih ve 50 numaralı
fiş döküme dahil edilir.
10/01/2004 tarih ve 9 numaralı fiş ile, 31/01/2004 tarih ve 51 numaralı
fiş döküme dahil edilmez.
09/01/2004 tarih ve 11 numaralı fiş (Fişlerin karışık tarihli girildiği
ve sıralama yapılmadığı kabul edilmektedir.) ile 01/02/2004 tarih ve 49
numaralı fiş döküme dahil edilmez.

Nakli Yekün
İlk Fiş No veya İlk Tarih değerlerinden önce yazılmış fişlerin tutarlarının hesaplanıp, ilk sayfaya nakli yekün olarak yazılmasını istiyorsanız bu soruyu [E] ile cevaplayın.

Ekran, Yazıcı, Sayfa Hesapla
Bu alanda; dökümü ekranda görmek istiyorsanız [E], yazıcıdan yazdırmak istiyorsanız [Y], defterin toplam kaç sayfa olacağını hesaplatmak istiyorsanız [S] girin. Sayfa Hesapla opsiyonun ne işe yaradığı aşağıda açıklanmıştır.

Bütün bu parametreleri girmenizden sonra dökümün yapılmasına başlanır. Fişler deftere tarih sırasında ve fiş tipi belirtilerek yazılır. Çıktının nasıl bir şekle sahip olduğunu ve içeriğini öğrenmek istiyorsanız bir döküm alıp inceleyebilirsiniz.

Dökümün içeriğini belirleyen unsurlardan birisi de Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda yer alan Yevmiye Dökümü sorusuna verdiğiniz cevaptır. "Ayrıntılı" seçeneği tercih edildiğinde sorulan "Ara Hesaplar" sorusunun [Evet] olarak cevaplandırılması durumunda ana hesaplar ve işlem gören hesapların yanı sıra ara hesaplar da yazdırılmaktadır. Bu tercih, Fiş İşlemleri opsiyonu kullanılarak alınan fiş dökümünün kapsamını da belirlemektedir. Başka bir deyişle, "Ayrıntılı Yevmiye Dökümü" tercihi yapılıp "Ara Hesaplar" sorusuna [Evet] girildiğinde fiş dökümünde de ara hesaplar yazdırılmaktadır.

Deftere Döküm
Bu döküm türü, defterin noterce tasdiklenmiş kağıtlara yazılması için kullanılır. Bu türde döküm yapabilmeniz için önceden Fiş İşlemleri Menüsü'ndeki Fiş Sıralama ve Kesinleştirme opsiyonunu kullanarak belli bir tarihe göre kayıtları kesinleştirmiş olamanız gerekir Eğer söz konusu kesinleştirme yapılmışsa hemen alt satırda kayıtların hangi tarih itibariyle kesinleştirildiği gösterilir, kesinleştirme yapılmamışsa bu şekilde döküm alamayacağınızı belirten bir hata mesaj gösterilir ve tekrar Döküm Türü alanına dönülür.

Dikkat! Yevmiye defterini tasdikli deftere yazdırmadan önce Ana Menü'deki Dosya Kontrol İşlemini çalıştırın Kontrol İşlemi bilgi dosyalarınızdaki kayıtları kontrol ederek, herhangi bir tutarsızlık veya bozukluk varsa sizi uyarır ve gerekli düzeltmeyi yapmaya çalışır. Eğer kontrolü çalıştırmadan defteri yazdırırsanız ve hesaplarda bir tutarsızlık varsa ciddi yasal sorunlar çıkabilir.

İlk Madde No, Son Madde No
Bu iki alanda, hangi madde numaraları arasındaki kayıtların (fişlerin) deftere yazılmasını istediğinizi belirleyebilirsiniz. Program İlk Madde No olarak 1, Son Madde No olarak da girilmiş olan son fişin madde numarasını getirir.

Burada değerleri girmenizden sonra sağ taraflarında ilgili fişin kayıt tarihi gösterilir. Son Madde No olarak girdiğiniz fişin tarihi kesinleştirme tarihinden büyük ise Kesinleştirilen Son Fişe Kadar mesajı gösterilir. Bir fişin madde numarası sizin girdiğiniz limitler arasına düşse de, tarihi kesinleştirme tarihinden büyük ise döküme dahil edilmez. Burada geçen Madde Numarası ile Fiş Numarasını deyimleri birbirinden farklı anlamlara sahiptir. Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda yer alan Kesinleştirme Türü sorusuna verdiğiniz cevaba göre bir fişin Fiş Numarası ve Madde Numarası birbirinden farklı olabilir

Yazıcı, Sayfa Hesapla
Bu alanda; dökümü yazıcıdan yazdırmak istiyorsanız [Y], defterin toplam kaç sayfa olacağını hesaplatmak istiyorsanız [S] girin. Bu dökümü ekranda göremezsiniz.

Sayfa Hesapla opsiyonu, girdiğiniz limitler arasındaki kayıtların, sanki yazıcıdan dökülüyormuş gibi sıralanarak, yapılacak dökümün kaç sayfa tutacağını hesaplamanızı sağlar. Bunun başlıca faydası notere tasdiklettiğiniz resmi defterin dökümü almaya yetip yetmeyeceğini öğrenmenizi sağlamasıdır. Hesaplama bittikten sonra sağ tarafta dökümün kaç sayfa tutacağı gösterilir ve bu alanda beklenir, defteri yazdırmak istiyorsanız [Y] tuşuna basarak devam edebilirsiniz.

Bütün bu parametreleri girmenizden sonra dökümün yapılmasına başlanır. Fişler deftere madde numarası sırasında yazılır. Çıktının nasıl bir şekle sahip olduğunu ve içeriğini öğrenmek istiyorsanız bir döküm alıp inceleyebilirsiniz.

Döküm başladıktan sonra yarıda kesmek isterseniz [F1] tuşuna basın ve Döküm Yarıda Kesilsin mi (E/H)? sorusunu [E] ile cevaplayın. Ekran dökümünü durdurmak için de, bir ekran dolup en altta Devam Etmek İçin Bir Tuşa Basın mesajı çıktığında [Esc] tuşuna basın.

Dökümün içeriğini belirleyen unsurlardan birisi de Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda yer alan

Yevmiye Dökümü sorusuna verdiğiniz cevaptır adı geçen sorunun opsiyonları ve etkileri aşağıdaki gibidir:
Ayrıntı
Yevmiye fişlerinin yazılmasında olduğu gibi, fiş maddeleri bütün detaylarıyla yazılır.

Özet
Muavin ve Tali hesapların detayları yazılmaz. Bir fişte birden çok defa işlem girilen hesaplar sadece bir satır halinde toplam olarak gösterilir.

Ana Hesaplar
Muavin ve Tali hesapların işlemleri yazılmaz. Sadece ait oldukları ana hesap gösterilir.

Kasa Defteri Dökümü

Günlük Kasa Defteri, işletmenin kasa ile ilgili muamelelerinin günü gününe yazıldığı defterdir. Defterin bir tarafına, bir önceki günden devredilen kasa mevcudu, o gün içinde tahsil edilen paralar ve günlük peşin satış tutarları; diğer tarafına, o gün içinde yapılan ödemeler müfredatlı olarak kaydedilir. Perakende satışlarla sair hasılat ve ödemeler, belgelerine dayanılarak deftere topluca yazılabilir ( V.U.K., madde 185).

İlgili Hesap
Menüden opsiyonu ilk seçtiğinizde, program bu alana uğramaz. Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda Kasa Hesabı olarak belirtilmiş hesabın kodu ve adı gösterilerek İlk Tarih alanına geçilir. Burada, Kasa Hesabının kodunu yazmanız gereklidir. Hesap seçimini [F1] tuşuyla çağıracağınız Hesap Planı Penceresi içinden de yapabilirsiniz.

Eğer firmanız birden çok kasa ile çalışıyorsa bu kasalara karşılık gelen hesapların her biri için ayrı bir döküm almanız gerekir. Aslen, program, istediğiniz herhangi bir hesab için Kasa Defteri yazabilir, seçtiğiniz hesabın ne olduğunun program için bir anlamı yoktur.

Döviz Kodu, Fiyat
Döviz kodu alanına, döviz kodunu girin. Bu kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.Döviz kodu alanını seçtikten sonra program otomatikman döviz fiyatı alanına geçer. İsterseniz bu alana [Tab] tuşuyla da geçebilirsiniz. Döviz fiyatını belirttikten sonra program defterdeki hesapların bakiyelerini seçilen döviz ve fiyatına göre hesaplar.Bu hesapların gerçek rakamlar olması için, Kur tablosuna günlük kurları düzenli girmeniz gerekir.

İlk Tarih, Son Tarih
Bu iki alanda, hangi tarihler arasında Kasa Defteri'nin yazılmasını istiyorsanız o tarihleri girin. Program İlk Tarih olarak hesap dönemi başlangıç tarihini, Son Tarih olarak da günün tarihini otomatik getirir. Eğer Kasa Defterini günlük olarak yazdırıyorsanız, bu işlemi akşam mesai bitiminde ve her iki alana da günün tarihini girerek yapabilirsiniz.

Ekran, Yazıcı
Bu soruyu; Kasa Defterini ekranda izlemek istiyorsanız [E], yazıcıdan yazdırmak istiyorsanız [Y] ile cevaplayın.

Son soruyu da cevaplamanızdan sonra döküme başlanır:
Ekrana Liste
Ekrana dökülen defterde; Kasa Hesabına yapılmış her işlem ayrı bir satır halinde işlem tarihi, ait olduğu fişin numarası, fişte girilen açıklama ve tutarıyla birlikte gösterilir. Bir ekran dolduğunda en altta Devam Etmek İçin Bir Tuşa Basın mesajı çıkar. Döküme devam etmek istiyorsanız [Enter] tuşuna terkedip menüye dönmek istiyorsanız [Esc] tuşuna basabilirsiniz.

Yazıcıya Liste
Yazıcıdan çıkan listede Kasa Hesabına yapılmış işlemler sol tarafta borç işlemleri sağ tarafta alacak işlemleri olmak üzere işlemin o günkü sıra numarası, ait olduğu fişin numarası, fişte girilen açıklama ve tutarı ile birlikte gösterilir. Bir günün kayıtlarından diğer güne geçilirken tablo kapatılır ve nakli yekün alınır. Döküm başladıktan sonra yarıda kesmek isterseniz [F1] tuşuna basın ve ekrana çıkan Döküm Yarıda Kesilsin mi (E/H)? sorusunu [E] ile cevaplayın.

Muavin Defter Dökümü

Muavin Defter, hesap planındaki bütün hesaplara girilmiş işlemlerin, her hesap için ayrı olarak listelenmesini sağlamaktadır. Bu defterin de Kasa Defteri gibi resmi bir statüsü olmayıp, tasdiksiz adi kağıtlara yazdırılabilir.

İlk Hesap Kodu, Son Hesap Kodu
Bu iki alanda hangi kodlar arasındaki hesapların işlemlerinin deftere yazılacağını belirleyebilirsiniz. Bütün hesapların dökülmesini istiyorsanız her iki alana da herhangi bir şey yazmadan [Enter] tuşuna basın. Sadece tek bir hesabın dökülmesini istiyorsanız her iki alana da o hesabın kodunu yazın. Hesap seçimini [F1] tuşuyla çağıracağınız Hesap Planı Penceresi'nden de yapabilirsiniz.

Döviz Kodu, Fiyat
Döviz kodu alanına, döviz kodunu girin. Bu kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.Döviz kodu alanını seçtikten sonra program otomatik olarak döviz fiyatı alanına geçer. İsterseniz bu alana [Tab] tuşuyla da geçebilirsiniz.Döviz fiyatını belirttikten sonra program defterdeki hesapların bakiyelerini seçilen döviz ve fiyatına göre hesaplar.Bu hesapların gerçek rakamlar olması için, Kur tablosuna günlük kurları düzenli girmeniz gerekir.

İlk Tarih, Son Tarih
Bu iki alanda hangi tarihler arasındaki işlemlerin dökülmesini istediğinizi girebilirsiniz. Program İlk Tarih olarak hesap dönemi başlangıç tarihini, Son Tarih olarak da günün tarihini otomatik getirir.

İşlem Görmeyenler
Belirlediğiniz tarihler arasında hiç işlem görmemiş hesapların listede görünmesini istiyorsanız bu soruyu [E] ile cevaplayın, aksi halde [H] ile geçin.

Ayrı Sayfalarda
Yazıcıdan dökülecek defterde, her hesaba ait işlemlerin ayrı bir sayfanın başından başlayarak yazılmasını istiyorsanız bu soruyu [E] ile cevaplayın. Fazla kağıt harcamak istemiyorsanız [H] olarak geçin.

Ekran, Yazıcı
Bu soruyu; defteri ekranda izlemek istiyorsanız [E], yazıcıdan yazdırmak istiyorsanız [Y] ile cevaplayın.

Miktar Kolonları
Yazıcı dökümü almak istediğinizde sorulan bu soruyu, miktar kolonlarının da yazdırılmasını istiyorsanız [Evet] yoksa [Hayır] olarak cevaplayın.

Ekrandaki son soruyu da cevaplamanızdan sonra döküm başlar. Seçtiğiniz çıktı birimine göre döküm aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir.

Ekrana Döküm
Her hesap için ayrı ekranlarda olmak üzere; en üstte hesabın kodu ve adı, onun altında da bir liste halinde hesaba yapılmış hareketler gösterilir. Her satırda ayrı bir hareket bulunmaktadır. Bir ekran dolduğunda en altta Devam Etmek İçin Bir Tuşa Basın mesajı çıkar. Mesaj çıktıktan sonra kullanabileceğiniz tuşlar ve işlevleri aşağıda açıklanmıştır.

[Enter] Devam. Döküme normal şekilde, sıralı olarak devam eder.

[F1] Sonraki Hesap. Hesap planındaki bir sonraki hesabın işlemlerini gösterir. Gösterilmekte olan hesabın başka işlemleri varsa bunlar geçilir.

[F2] Önceki Hesap. Hesap planındaki bir önceki hesabın işlemlerini gösterir.

[Esc] Son. Defter dökümünü terkederek menüye döner.

Yazıcıya Döküm
Yazıcıya dökümde her hesap için ayrı bir tablo çizilmekte ve bu tablo içinde hesaba yapılmış işlemler listelenmektedir. Listenin neleri içerdiğini öğrenmek için örnek bir döküm alıp inceleyebilirsiniz. Döküm başladıktan sonra yarıda kesmek isterseniz [F1] tuşuna basın ve ekrana çıkan Döküm Yarıda Kesilsin mi (E/H)? sorusunu [E] ile cevaplayın.

Defter-i Kebir Dökümü

Defter-i Kebir, Yevmiye Defteri'ne geçirilmiş olan muameleleri adan alarak usulüne göre hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir (V.U.K., madde 184).

Döküm Türü
Bu alana geldiğinizde, sağ tarafta iki opsiyon gösterilir: K: Kontrol, D: Deftere. Bu iki opsiyondan birini seçmek için baş tarafında gösterilen harfin tuşuna ([K] veya [D]) basın.

Döküm türünü seçmenizden sonra, seçtiğiniz türe göre ekranda yeni opsiyonlar gösterilir. Bu opsiyonlar aşağıda açıklanmıştır.

Kontrol Döküm
Bu tür dökümü, defteri tasdiksiz adi kağıtlara yazdırmak için kullanabilirsiniz. Bu dökümün başlıca faydası, resmi defterleri yazmadan önce size kayıtları kontrol etme imkanı tanımasıdır.

Döviz Kodu, Fiyat
Döviz kodu alanına, döviz kodunu girin. Bu kodu [F1] tuşuyla çağıracağınız pencereden de seçebilirsiniz.Döviz kodu alanını seçtikten sonra program otomatik olarak döviz fiyatı alanına geçer. İsterseniz bu alana [Tab] tuşuyla da geçebilirsiniz.Döviz fiyatını belirttikten sonra program defterdeki hesapların bakiyelerini seçilen döviz ve fiyatına göre hesaplar.Bu hesapların gerçek rakamlar olması için, Kur tablosuna günlük kurları düzenli girmeniz gerekir.

İlk Hesap Kodu, Son Hesap Kodu
Bu iki alanda hangi kodlar arasındaki hesapların deftere yazılmasını istediğinizi girebilirsiniz. Tüm hesapların deftere yazılmasını istiyorsanız her iki alanı da, herhangi bir şey yazmadan, [Enter] tuşuyla geçin.

İlk Tarih, Son Tarih
Bu iki alanda hangi tarihler arasındaki kayıtların (fişlerin) deftere yazılmasını istediğinizi girebilirsiniz. Program İlk Tarih olarak hesap dönemi başlangıç tarihini, Son Tarih olarak da günün tarihini getirir.

Ayrı Sayfalarda
Yazıcıdan dökülecek defterde, her hesaba ait işlemlerin ayrı bir sayfanın başından başlayarak yazılmasını istiyorsanız bu soruyu [E] ile cevaplayın. Fazla kağıt harcamak istemiyorsanız [H] olarak geçin.

Ekran, Yazıcı, Sayfa Hesapla
Bu alanda; dökümü ekranda görmek istiyorsanız [E], yazıcıdan yazdırmak istiyorsanız [Y], defterin toplam kaç sayfa olacağını hesaplatmak istiyorsanız [S] girin. Sayfa Hesapla opsiyonun ne işe yaradığı aşağıda açıklanmıştır.

Ekrandaki son soruyu da cevaplamanızdan sonra döküm başlar. Seçtiğiniz çıktı birimine göre döküm aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir.

Ekrana Döküm
Her hesap için ayrı ekranlarda olmak üzere; en üstte hesabın kodu ve adı, onun altında da bir liste halinde hesaba yapılmış hareketler gösterilir. Her satırda ayrı bir hareket bulunmaktadır. Bir ekran dolduğunda en altta Devam Etmek İçin Bir Tuşa Basın mesajı çıkar. Mesaj çıktıktan sonra kullanabileceğiniz tuşlar ve işlevleri aşağıda açıklanmıştır.

[Enter] Devam. Döküme normal şekilde, sıralı olarak devam eder.

[F1] Sonraki Hesap. Hesap planındaki bir sonraki hesabın işlemlerini gösterir. Gösterilmekte olan hesabın başka işlemleri varsa bunlar geçilir.

[F2] Önceki Hesap. Hesap planındaki bir önceki hesabın işlemlerini gösterir.

[Esc] Son. Defter dökümünü terkederek menüye döner.

Yazıcıya Döküm
Yazıcıya dökümde her hesap için ayrı bir tablo çizilmekte ve bu tablo içinde hesaba yapılmış işlemler listelenmektedir. Listenin neleri içerdiğini öğrenmek için örnek bir döküm alıp inceleyebilirsiniz. Dökümün içeriğini belirleyen unsurlardan birisi de Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda yer alan Yevmiye Dökümü sorusuna verdiğiniz cevaptır Döküm başladıktan sonra yarıda kesmek isterseniz [F1] tuşuna basın ve ekrana çıkan Döküm Yarıda Kesilsin mi (E/H)? sorusunu [E] ile cevaplayın.

Deftere Döküm
Bu döküm türü, defterin noterce tasdiklenmiş kağıtlara yazılması için kullanılır. Bu türde döküm yapabilmeniz için önceden Fiş İşlemleri Menüsü'ndeki Fiş Sıralama ve Kesinleştirme opsiyonunu kullanarak belli bir tarihe göre kayıtları kesinleştirmiş olamanız gerekir. Eğer söz konusu kesinleştirme yapılmışsa hemen alt satırda kayıtların hangi tarih itibariyle kesinleştirildiği gösterilir, kesinleştirme yapılmamışsa bu şekilde döküm alamayacağınızı belirten bir hata mesaj gösterilir ve tekrar Döküm Türü alanına dönülür.

Dikkat! Defter-i Kebir'i tasdikli deftere yazdırmadan önce Ana Menü'deki Dosya Kontol İşlemini çalıştırın. Kontrol İşlemi bilgi dosyalarınızdaki kayıtları kontrol ederek, herhangi bir tutarsızlık veya bozukluk varsa sizi uyarır ve gerekli düzeltmeyi yapmaya çalışır. Eğer kontrolü çalıştırmadan defteri yazdırırsanız ve hesaplarda bir tutarsızlık varsa ciddi yasal sorunlar çıkabilir.

İlk Hesap Kodu, Son Hesap Kodu
Bu iki alanda hangi kodlar arasındaki hesapların deftere yazılmasını istediğinizi girebilirsiniz. Tüm hesapların deftere yazılmasını istiyorsanız her iki alanı da, herhangi bir şey yazmadan, [Enter] tuşuyla geçin.

İlk Tarih, Son Tarih
Bu iki alanda hangi tarihler arasındaki kayıtların (fişlerin) deftere yazılmasını istediğinizi girebilirsiniz. Program İlk Tarih olarak hesap dönemi başlangıç tarihini, Son Tarih olarak da kesinleştirme tarihini getirir.

Yazıcı, Sayfa Hesapla
Bu alanda; dökümü yazıcıdan yazdırmak istiyorsanız [Y], defterin toplam kaç sayfa olacağını hesaplatmak istiyorsanız [S] girin. Bu dökümü ekranda göremezsiniz.

Sayfa Hesapla opsiyonu, girdiğiniz limitler arasındaki kayıtların, sanki yazıcıdan dökülüyormuş gibi sıralanarak, yapılacak dökümün kaç sayfa tutacağını hesaplamanızı sağlar. Bunun başlıca faydası notere tasdiklettiğiniz resmi defterin dökümü almaya yetip yetmeyeceğini öğrenmenizi sağlamasıdır. Hesaplama bittikten sonra sağ tarafta dökümün kaç sayfa tutacağı gösterilir ve bu alanda beklenir, defteri yazdırmak istiyorsanız [Y] tuşuna basarak devam edebilirsiniz.

Ekrandaki son soruyu da cevaplamanızdan sonra döküm başlar. Seçtiğiniz çıktı birimine göre döküm aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir.

Ekrana Döküm
Her hesap için ayrı ekranlarda olmak üzere; en üstte hesabın kodu ve adı, onun altında da bir liste halinde hesaba yapılmış hareketler gösterilir. Her satırda ayrı bir hareket bulunmaktadır. Bir ekran dolduğunda en altta Devam Etmek İçin Bir Tuşa Basın mesajı çıkar. Mesaj çıktıktan sonra kullanabileceğiniz tuşlar ve işlevleri aşağıda açıklanmıştır.

[Enter] Devam. Döküme normal şekilde, sıralı olarak devam eder.

[F1] Sonraki Hesap. Hesap planındaki bir sonraki hesabın işlemlerini gösterir. Gösterilmekte olan hesabın başka işlemleri varsa bunlar geçilir.

[F2] Önceki Hesap. Hesap planındaki bir önceki hesabın işlemlerini gösterir.

[Esc] Son. Defter dökümünü terkederek menüye döner.

Yazıcıya Döküm
Yazıcıya dökümde her hesap için ayrı bir tablo çizilmekte ve bu tablo içinde hesaba yapılmış işlemler listelenmektedir. Listenin neleri içerdiğini öğrenmek için örnek bir döküm alıp inceleyebilirsiniz. Döküm başladıktan sonra yarıda kesmek isterseniz [F1] tuşuna basın ve ekrana çıkan Döküm Yarıda Kesilsin mi (E/H)? sorusunu [E] ile cevaplayın.

Dökümün içeriğini belirleyen unsurlardan birisi de Parametreler Menüsü'ndeki Firma Parametreleri Girişi opsiyonunda yer alan Yevmiye Dökümü sorusuna verdiğiniz cevaptır. Adı geçen sorunun opsiyonları ve etkileri aşağıdaki gibidir:
Ayrıntı Bir kebir hesaba ve onun alt hesaplarına herhangi bir fişte girilmiş bütün hareketler ayrı ayrı gösterilir.

Özet Bir kebir hesaba ve onun alt hesaplarına herhangi bir fişte girilmiş bütün hareketler tek bir satır halinde gösterilir.