PEKTİN

PEKTİN i. (yun. pektos, pelte gibi'den fr. pectine). Bitkiler âleminde, özellikle bazı meyvelerin özsuyunda çok rastlanan pel-temsi madde.
— ANSİKL. Pektin'leı molekül ağırlığı yüksek olan glüsitlerdir; hidroliz olunca pen-tozan, galaktan ve metil alkole ayrılır. Pektin en çok kuru elmadan elde edilir. Meyve suyu sanayiinde pektinin pelteleşme gücü azaltılmağa çalışılır; bunun için peklini kısmen olsun durultucu enzimlerle hid-rolizlemek gerekir; reçel yapımında ise tersine pektinin pelteleştirici niteliğinden yararlanılır. Yiyecek sanayii dışında pektin eczacılıkta (merhem ve macunları koyultmak için), hekimlikte (hemostatik olarak ve mide-bağırsak bozukluklarını düzeltmek için), kola yapımında ve çeliğe su vermekte kullanılır. (L)

PEKTİZASYON i. (yun. pektos, donmuş, katılaşmış'tan fr. pectisation). Kim. Bazı çözünür maddelerin, dış etkenler etkisiyle çözünmez maddeler haline dönüşmesi.
— ANSİKL. Bu terim daha çok, belli bir ortamda yalnız zamanın, ısının veya bazı kimyasal maddelerin etkisiyle tersinmez hale geçen koloidal maddeler için kullanılır. Meselâ, tersinir bir koloit olan albümin ısı etkisiyle, jelatin ise formaldehit katılınca pektizasyona uğrar. (L)

PEKTOGRAF1 i. (yun. pektos, donmuş, katılaşmış ve graphe, tasvir'den fr. pectog-raphie). Kim. Çözeltileri, özellikle koloidal çözeltileri inceleme metodu. |j Bu metodun uygulanmasıyle elde edilen şekil; bu şeklin incelenmesi de, deney konusu çözeltinin yapısı hakkında bilgi edinilmesini sağlar.
— ANSİKL. Pektografi, bileşimi incelenecek sıvının içine eğik olarak bir cam lamel batırmağa ve bu sıvının etüvde veya vakum altında yavaş yavaş buharlaştırılmasıyle lamel üzerinde birikecek tortuyu incelemeğe dayanır. İncelenen sıvının cinsine göre, tortu değişik şekillerde bulunur; gerçek çözeltilerin bıraktığı tortu billûrsu, koloidal bir çözeltinin kurumamasıyle meydana gelen tortu homogen, asıltı halindeki bir çözeltinin buharlaşmasıyle meydana gelen tortu ise pütürlü ve mattır. (L)

PEKTOLİT i. (fr. pectolite). Miner. Tabiî kalsiyum ve sodyum silikat. (L) PEKTORİLOKİ i. (lat. pectus, -oris, göğüs ve loki, konuşmak'tan fr. pectorilo-quie). Hastanın göğsü ve sırtı hekim tarafından dinlenirken ses ve öksürüğünün doğrudan doğruya göğüsten çıkıyormuş gibi duyulmasına denir. (Bu olay, akciğerlerde büyük çapta boşlukların [tüberküloz kavernleri, abseler, bronş genişlemeleri] varlığına işarettir.) || Sessiz pektoriloki, hasta alçak sesle fısıldarken, göğsü dinleyen hekime hasta yüksek sesle konuşuyormuş gibi gelir; bu olay, plevrada bol mik-
tarda su toplandığını gösterir. (L) Pektorios yazıtı, 1839'da Autun*de . nan, yunanca yazılmış bir hıristiy -tına verilen ad. (L)
PEKTOZ i. (yun. pektos, peltede: pectose). Biyokim. Bazı bitkilerde r*» nan glüsit kompleksi.
— ANStKL. Meyvelerin olgunlaşma? sında pektiğe dönüşen madde pektozûmL Dokumacılıkta veya kâğıtçılıkta kullar anı liflerin yumuşatılarak temizlenmesi sıranda da buna benzer bir dönüşme göriaHc (L)