Peep-of-Day Boys

Peep-of-Day Boys {Şafak Çocukları), İrlanda'da gizli protestan teşkilâtı. Bu teşkilât katolik rakiplerini bertaraf etmek amacıyle 1785'e doğru Armagh kontluğunda, daha sonra da, bütün Ulster'de presbiteryenleri teşkilâtlandırarak silâhlandırdı. Katolik köylerine, gün ağarırken saldırdıkları için kendilerine bu ad verildi. Katolikler de bunlara karşı «Defenders» (Savunucular) teşkilâtını kurdular. Peep-of-Day Boys teşkilâtı 1795'e doğru ortadan kalktı. Toplumun daha yüksek tabakalarında kurulan «Orange Society» adlı yeni gizli teşkilât, Peep-of-Day Boys'tan ilham aldı. (L) Peer Gynt, H. Ibsen'in lirik ve hicivli dramı (1867). Kurnaz ve palavracı bir köylü o-lan Peer Gynt, annesini umutsuzluğa düşüren olmayacak serüvenlere atılır. Aklına esip başkasının karısını kaçırır, ertesi gün de kadını yüz üstü bırakarak memleketinden kaçmak zorunda kalır. Yola çıkmadan önce son dakikalarını can çekişen annesinin başucunda geçirir. Ormanda troll denilen yan kaçık insanlar onu ağırlar ve yanlarında alıkoymak isterler. Ama Peer Gynt, gerek sevdiği ve gelip kendisini bulan Sol-veig'i, gerek trolPlerin teklifini reddeder. Fakat troll'ler onu etkilemişlerdir: Peer Gynt artık «kendisi olmak» değil, «kendi kendine yetmek» yolunu seçmiştir. Gittiği her yerde fantastik ve görünmeyen bir varlık olan «büyük eğri»ye rastlar ve engellerden kaçmayı öğrenir. Sonra onu Doğu'da görürüz. Zengin olmuştur. Fakat arkadaşları onun güvenini kötüye kullanır ve parasını çalarlar. Peygamber katma yükseltilir, fakat güzel Anitra'nın kişiliğinde şehvet peşinde koşarken soyulur, elinde avucunda bir şey kalmaz. Kendisini imparator olarak ilân eden bir adamın peşine düşer ve sonunda kendini bir tımarhanede bulur. Yorgun ve yaşlanmış olarak Norveç'e dönerken açıklarda patlayan fırtınada boğulmaktan zor kurtulur. Bir «düğme dökmecisi»ne rastlar; dökmeci ona, sürdüğü bu zengin ve başarılarla dolu hayatın uzun bir düşüş olduğunu söyler: «Bozuk bir parçasın, sen de ötekiler gibi yeniden döküme gireceksin». O sırada, Peer Gynt kendisini beklemiş olan Solveig'i bulur; onun saf ve sürekli aşkı hayatını kurtarır, çünkü ancak onun kal-bindeyken gerçekten kendisidir; üst tarafı baştan sona kuruntu ve yalandır. Besteci Edvard Grieg, Ibsen'in Peer Gynt'i için e-serin romantik yönünü biraz fazla abartan bir müzik yazdı. Ayrıca Saverud, Ibsen'in şaheseri olan bu dramdaki sosyal ve millî hicvi daha çok belirten yeni bir müzik besteledi. Grieg de, partisyonundan, Orkestra Süiti nu 1 («Aase'nin ölümü», «Anitra'nın Dansı», «Dağlar Kralının Sarayından») ve Süit nu 2 («İngrid'in Yakarışı», «Arap Dansı», «Fırtına», «Solveig'in Şarkısı») adlı e-serleri düzenledi. (-» Bibliyo.) [L]